Spondias

Spondias
	Agbungnga a Spondias mombin
Taksonomia
Pagarian:	Plantae
Klado:	Tracheophytes
Klado:	Angiospermae
Klado:	Eudicotidae
Klado:	Rosids
Urnos:	Sapindales
Pamilia:	Anacardiaceae
Subpamilia:	Spondiadoideae
Henero:	Spondias; L.
Sebbangan-kita
	Spondias mombin; L.
Dagiti sebbangan
	Kitaen dagiti napili a sebbangan
Kapada a nagan
	Allospondias (Pierre) Stapf; Skoliostigma Lauterb.

Ti Spondias ket henero dagiti mula nga agsabsabong iti pamilia ti kasoy, Anacardiaceae. Ti henero ket buklen dagiti 17 a naipalpalawag a sebbangan, a 7 ket patneng iti Neotropiko ken agarup a 10 ket patneng iti tropikal nga Asia. Dagitoy ket kadawyan a nanaganan iti Ingles kadagiti hog plums, Spanish plums, libas iti Bikol ken kadagiti dadduma pay a kaso ti nabalitokan a mansanas gapu iti napintas ti marisna a bungada a kapadpada ti mansanas. Dagitoy ket adayo a kabagian ti mansanas. Ti nasaysayaat a kadawyan a nagan ket ti mombins.

Bunga, napisi ken bukel ti *Spondias dulcis*

Dagitoy ket kankanayon a berde a kaykayo nga agtubo iti katayag ti 25 metro. Dagiti bulong ket agkusikos a naurnos, pinnado, manmano a dua-pinnado wenno simple. Ti bunga ket drupa ken kapada ti bassit a mangga (iti kabagian a henero iti Mangifera), 4–10 cm iti kaatiddog, a maluluom iti duyaw weenno kahel. Daytoy ket addaan iti agmaymaysa a bukel.

Agarup a 10 a sebbangan dagiti Spondias ket agbunga iti makan a bunga ken naimuyunganen para iti panagpataud ti prutas. Dagitoy a bunga ket kankanen dagiti mamalia a mangmangan iti mula ken kankanen pay dagiti ayup a mangmangan iti karne a kas ti ugsa.

Ti teoria a maipanggep ti nagan ti siudad ti Bangkok, Tailandia a ti nagan ket naala manipud iti makok (มะกอก), ti Tailandes a nagan ti prutas iti Spondias dulcis.^[2] Ti Spondias pinnata ket tinawtawagan iti Pulicha kaai iti pagsasao a Tamil, a ti kayatna a sawen ket "naalsem a prutas." Daytoy ket tinawtawagan pay iti "Amate Kaai" iti Pagsasao a Kanares, Ambade iti Tulu ken Konkani. Idiay Sri Lanka daytoy ket tinawtawagan iti 'Amberella'.

Ti Malesiaa sebbangan iti Spondias ket binaliwan idi babaen ni Ding Hou idi 1978.^[3] Ti kaudian a mabigbigan a sebbangan, Spondias testudinis, ket naipalawag idi 1998.^[4]

Napreserba a ma-kok, nasam-it ken naalsem nga addaan iti sili

Dagiti napili a sebbangan

Spondias cytherea Sonn.
Spondias dulcis – Tahitiano a mansanas, Pommecythere (Trinidad ken Tobago)
Spondias haplophylla
Spondias indica
Spondias lakonensis
Spondias mombin – Duyaw a Mombin, Gully Plum, Ashanti Plum, "Java plum"
Spondias pinnata
Spondias purpurea L. – Jocote, Morado a Mombin, Nalabbasit a Mombin, Ciruela, Sarguelas, Sirigwela
Spondias radlkoferi
Spondias tuberosa – Umbú, Imbu, Plum ti Brasil
Spondias venulosa

Dagiti nagibasaran

^ "Spondias L." Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2009-11-23. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-09-23. Naala idi 2010-02-12.
^ "ชั้นและตำบลที่ตั้งวัด" Naiyarkibo 2011-06-23 iti Wayback Machine, watarun.org, naala idi Marso 29, 2011.
^ Flora Malesiana serye 1, 8(3):395-577.
^ John D. Mitchell ken ni Douglas C. Daly. 1998. "Ti "tortoise's cajá" – ti baro a sebbangan tiSpondias (Anacardiaceae) manipud iti abagatan a laud ti Amazsonia" Brittonia 50( ):447-451.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Spondias iti Wikimedia Commons
Dagiti datos a mainaig iti Spondias iti Wikispecies

Flora ti Tsina: listaan dagiti sebbangan ti Spondias idiay Tsina

[GRIN-1] "Spondias L." Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2009-11-23. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2015-09-23. Naala idi 2010-02-12.

[2] "ชั้นและตำบลที่ตั้งวัด" Naiyarkibo 2011-06-23 iti Wayback Machine, watarun.org, naala idi Marso 29, 2011.

[dinghou1978-3] Flora Malesiana serye 1, 8(3):395-577.

[mitchell1998-4] John D. Mitchell ken ni Douglas C. Daly. 1998. "Ti "tortoise's cajá" – ti baro a sebbangan tiSpondias (Anacardiaceae) manipud iti abagatan a laud ti Amazsonia" Brittonia 50( ):447-451.

[1]

[2]

[3]

[4]