Dios
Ti Dios ket kankanayon nga isipen a kas ti kangatuan a parsua ken ti kangrunaan a banag iti pammati.[1] Iti teismo, ti Dios ket isu ti nagpartuat ken agtartaripatu iti law-ang. Iti deismo, ti Dios ket isu ti nagpartuat (ngem saan a nagtartaripatu) iti law-ang. Iti panteismo, ti Dios ket isu ti law-ang. Dagiti teologo ket nangibagbagada kadagiti nadumaduma a gupit kadagiti adu a paggiddiatan dagiti konsepto ti Dios. Kadawyan kadagitoy ket ti omnisiensia (awan inggana a pannakaammo), pannakabalin (awan patingga a bileg), omnipresensia (adda amin ti aniaman a lugar), omnibenebolensia (puro a kinaemma), nainlangitan a kinanumo, ken ti agnanayon ken kammasapulan a kaadda. Ti Monoteismo ket isu ti pammati ti kaadda ti Dios wenno iti kinaagmaymaysa iti Dios.
Ti Dios ket naisipan pay a kas ti inkorporeal (di material), ti personal a parsua, ti taudan ti amina a moral a rebbeng, ken ti "kalatan a maisipan a kaadda".[1] Dagitpy a gupit ket sinuportaran idi dagiti nadumaduma a degrado babaen dagiti nasapa a teologo a pilosopo a Hudio, Kristiano ken Muslim . Adu kadagiti nadayeg a mediebal a pilosopo ken moderno a pilosopo ket nakaparang-ay kadagiti argumento para ken suppiat ti kaadda ti Dios.
Adda ti adu a nagnagan para iti Dios, ken dagiti nadumaduma a nagan ket naikapet kadagiti nadumaduma a kultural a kapanunotan no sino ti Dios ken ania dagiti gupit a tagikuana. Iti Hebreo a Biblia "Siak ti Siak", ken ti "Tetragrammaton" YHVH ket naus-usar a kas nagnagan ti Dios, bayat a ti Yahweh, ken Jehovah ket sagpaminsan nga inus-usar iti Kristianidad a panangiyebekkas iti YHVH. Iti Arabiko, ti nagan nga Allah ("ti Dios") ket isu ti naus-usar, ken gapu ti kadayeg ti Islam kadagiti agsasao ti Arabiko, ti nagan nga "Allah" ket adda dagiti kaibuksilanna iti Islamiko a pammati ken kultura. Dagiti Muslim ket agikedkeddengda a ti adu a titulo a nagnagan para iti Dios, bayat nga ti Hudaismo ket kadawyan a mangitudtudo ti Dios babaen ti naitituluan a nagnagan ti Elohim wenno Adonai. Iti Hinduismo, ti Brahman ket kankanayon a naikeddeng a ti monistiko a diosen.[2] Dagiti dadduma pay a relihion ket addaanda ti nagnagan para iti Dios, kas pagarigan, ti Baha iti Bahá'í a Pammati,[3] Ti Waheguru iti Sikismo,[4] ken Ahura Mazda iti Zoroastrianismo.[5]
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ a b Swinburne, R.G. Ti "Dios" iti Honderich, Ted. (ed)Ti Oxford Kumaduaan iti Pilosopia, Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan, 1995.
- ^ Panteismo: Ti Di Teistiko a Konsepto iti Diosen - Panid 136, Michael P. Levine - 2002
- ^ Ti Rambakan para iti Kararua: Dagiti meditasion kadagiti Gupit iti Dios : ... - Panid x, Baháʾuʾlláh, Joyce Watanabe - 2006
- ^ Pilosopia ken Pammati iti Sikismo - Panid ix, Kartar Singh Duggal - 1988
- ^ Ti Intelektual a Panagraraem: Paungarem ti Isipmo, Lippasem ti Panagadalmo, ken Agdayangdayangka a natalged kadagiti nakultura a klase, David S. Kidder, Noah D. Oppenheim, panid 364
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- Beck, Guy L. (2005). Dagiti Pagpilian a Krishna: Rehional ken Berkular a Pakaidumadumaan iti Hindu a Diosen. SUNY Press. ISBN 0-7914-6415-6.
- Pickover, Cliff, Ti Paradokso iti Dios ken ti Siensia iti Omnisiensia, Pagmalditan ti Palgrave/San Martin, 2001. ISBN 1-4039-6457-2
- Collins, Francis, Ti Pagsasao ti Dios: Ti maysa a Sientista ket Mangitited ti Ebidensia para iti Pammati, Free Press, 2006. ISBN 0-7432-8639-1
- Harris interaktibo, Bayat nga Kaaduan kadagiti Amerikan ket Namatmati iti Dios, 36% laeng ti Mapmapan kadagiti Relihioso a Serbisio iti Maminsan ti maysa a Bulan wenno Adadu pay
- Miles, Jack, Dios: A Biograpia, Knopf, 1995, ISBN 0-679-74368-5
- Armstrong, Karen, Ti Pakasaritaan ti Dios: Ti 4,000-a Tawtawen a Panagbirbiruk ti Hudaismo, Kristianidad ken Islam, Ballantine Books, 1994. ISBN 0-434-02456-2
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Dios iti Wikimedia Commons
- Konsepto ti Dios iti Kristianidad
- Konsepto ti Dios iti Islam Naiyarkibo 2019-04-21 iti Wayback Machine
- Kristiano a perspektibo iti Dios
- Konsepto ti Dios iti Hindu Naiyarkibo 2003-05-04 iti Wayback Machine
- Hudio a Literasia Naiyarkibo 2010-12-19 iti Wayback Machine
- Mistiko a Pakaimatangan iti Dios
- Pakaikabagian ti Dios iti Law-ang
