1921
| Տարիներ |
|---|
| 1917 · 1918 · 1919 · 1920 — 1921 — 1922 · 1923 · 1924 · 1925 |
| Տասնամյակներ |
| 1900‑ականներ · 1910‑ականներ — 1920‑ականներ — 1930‑ականներ · 1940‑ականներ |
| Դարեր |
| 19-րդ դար — 20-րդ դար — 21-րդ դար |
| Գրիգորյան օրացույց | 1921 MCMXXI |
| Հուլյան օրացույց | 1920—1921 (հունվարի 14 -ից) |
| Հուլյան օրացույց բյուզանդական շրջան |
7429—7430 (սեպտեմբերի 14-ից) |
| Հռոմի հիմնադրումից սկսած | 2673—2674 (մայիսի 4-ից) |
| Հայկյան տոմար | 4413—4414 (օգոստոսի 11-ից) ՏՆԺԳ—ՏՆԺԴ |
| Հրեական օրացույց |
5681—5682 ה'תרפ"א — ה'תרפ"ב |
| Իսլամական օրացույց | 1339—1340 |
| Չինական օրացույց | 4617—4618 庚申 — 辛酉 սպիտակ կապիկ — սպիտակ աքաղաղ |
| Եթովպական օրացույց | 1913—1914 |
| Հին հնդկական օրացույց | |
| - Վիկրամ սամվատ | 1977—1978 |
| - Շակա սամվատ | 1843—1844 |
| - Կալի յուգա | 5022—5023 |
| Իրանական օրացույց | 1299—1300 |
| Բուդդայական օրացույց | 2464 |
1921 թվական, ոչ նահանջ տարի, ըստ Գրիգորյան օրացույցի սկսում է ուրբաթ օրը։ Սա մեր թվարկության 1921 թվականն է, XX դարի 21-րդ տարին։
Դեպքեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հունվարի 21 - Հայաստանում վերացվել են քաղաքացիական աստիճանները և դասերը։ Հայաստանի ամբողջ բնակչության համար սահմանվել է մեկ ընդհանուր կոչում՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի։
- Հունվար 23 - Երևանի Ժողովրդական համալսարանի հանդիսավոր բացում, որը 1923 թվականին վերանվանվեց Պետական համալսարան
- Մարտի 4՝
- ԱՄՆ 29-րդ նախագահ է դառնում Ուորեն Հարդինգը, փոխարինելով Վուդրո Վիլսոնին;
- Աբխազիայում հաստատվում են խորհրդային կարգեր;
- Մարտի 10՝ Քութայիսում հաստատվում են խորհրդային կարգեր;
- Մարտի 11՝ թուրքական զորքերը գրավում են Բաթումը;
- Մարտի 16՝ Մոսկվայում Խորհրդային Միության և Թուրքիայի միջև կնքվում է պայմանագիր;
- Մարտի 14՝ Սկսվում է Կարմիր բանակի ընդհանուր հարձակումը Երևանի վրա, որն ապրիլի սկզբին ավարտվեց բանակի հաղթանակով
- Մարտի 15՝ Սողոմոն Թեհլիրյանը Բեռլինում տապալում է Թալեաթ փաշային՝ հայկական ցեղասպանության հիմնական ոճրագործին։
- Ապրիլի 24՝ լույս է տեսնում ՀԿ(բ)Կ Էջմիածնի գավկոմի «Կարմիր գյուղացի» շաբաթաթերթի առաջին համարը։
- Հունիսի 16՝ Աջարիայում հաստատվում են խորհրդային կարգեր;
- Հունիսի 24՝ Ազգերի լիգայի խորհուրդը մերժում է Ալանդյան կղզիների վերաբերյալ Շվեդիայի հավակնությունները և դրանք ճանաչեց որպես Ֆինլանդիայի տարածքի անքակտելի մաս;
- Հուլիսի 29՝ Ադոլֆ Հիտլերը դառնում է Ազգային-սոցիալիստական բանվորական կուսակցության (NSDAP) նախագահ։
- Օգոստոսի 23՝ Երկրորդ հույն-թուրքական պատերազմ. Սակարյայի ճակատամարտի սկիզբը;
- Օգոստոսի 26՝ ազգայնականների կողմից Գերմանիայի ֆինանսների նախարար Մաթհիաս Էրցբերգերի սպանությունը։
- Հոկտեմբերի 13 - Կնքվում է Կարսի պայմանագիրը մի կողմից Թուրքիայի, մյուս կողմից՝ Հայաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության, Ադրբեջանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության և Վրաստանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության՝ բոլշևիկյան Ռուսաստանի մասնակցությամբ։
Ծնունդներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հունվարի 17 - Սեպուհ Թումյան, հայ բժիշկ, վնասվածքաբան-օրթոպեդ
- Հունվարի 22՝ Առնո Բաբաջանյան, կոմպոզիտոր (մ. 1983)
- Հունվարի 30 - Իվան Շամյակին, բելառուս խորհրդային գրող և պետական գործիչ
- Ապրիլի 1 - Անդրե Ստիլ, ֆրանսիացի գրող, հրապարակախոս
- Մայիսի 12՝ Էդուարդ Միրզոյան, կոմպոզիտոր (մ. 2012)
- Մայիսի 21՝ Անդրեյ Սախարով, ֆիզիկոս, ակադեմիկոս և քաղաքական գործիչ, այլախոհ, ջրածնային ռումբի համահեղինակ, խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (մ. 1989)
- Հուլիսի 26 - Ամեդեո Ամադեի, իտալացի ֆուտբոլիատ և գլխավոր մարզիչ
- Օգոստոսի 1՝ Լիլի Չուգասզյան, օպերային երգչուհի (վ. 2012)
- Օգոստոսի 12 - Գրիգոր Քեշիշյան, (տոհմական ազգանունը՝ Աջապահյան), հայ արձակագիր, թարգմանիչ (վ. 1980)
- Հոկտեմբերի 4 - Ալեքսանդր Քեմուրջյան, հայ ականավոր գիտնական, ինժեներ-կոնստրուկտոր, գյուտարար (վ. 2003)
- Նոյեմբերի 14 - Ռուբեն Մելիք, սփյուռքահայ անվանի բանաստեղծ
- Նոյեմբերի 29 - Ռաֆայել Արամյան, հայ արձակագիր, թարգմանիչ (վ. 1978)
- Դեկտեմբերի 1 - Լուսիկ Կարապետյան, հայ գրականագետ (վ. 2009)
Մահեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Փետրվարի 8 - Պյոտր Կրոպոտկին, ռուս մանր բուրժուական հեղափոխական, անարխիզմի տեսաբան, աշխարհագրագետ-երկրաբան
- Հունվարի 28 - Մուստաֆա Սուբխի, Թուրքիայի կոմունիստական կուսակցության (ԹԿԿ) հիմնադիրներից
- Փետրվարի 27 - Կառլ Մենգեր, ավստրիական տնտեսագետ, Տնտեսագիտության տեսության ավստրիական դպրոցի հիմնադի
- Ապրիլի 6 - Վարդգես Սուրենյանց, հայ նկարիչ, ազգային պատմանկարչության հիմնադիր (ծն. 1860)
- Օգոստոսի 2 - Էնրիկո Կարուզո, իտալացի օպերային երգիչ, տենոր (ծն. 1873)
- Օգոստոսի 7 - Ալեքսանդր Բլոկ, ռուս բանաստեղծ (ծն. 1880)
- Դեկտեմբերի 6 - Քամիլ Սեն-Սանս, ֆրանսիացի կոմպոզիտոր (ծն. 1835)
- Դանիել Բեկ-Փիրումյան - հայ նշանավոր ռազմական գործիչ (ծն. 1861)
Նոբելյան մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ֆիզիկա՝ Ալբերտ Այնշտայն
- Քիմիա՝ Ֆրեդերիք Սոդե
- Բժշկագիտություն և բնագիտություն՝
- Գրականություն՝ Անատոլ Ֆրանս
- Խաղաղություն՝