Ջոկ

Զինվորական կազմավորում
Տիպային ստորաբաժանումներ	Տիպային քանակ	Տիպային հրամանատար
ջոկ	8–12	սերժանտ
դասակ	15–30	լեյտենանտ
վաշտ	80–150	կապիտան/մայոր
գումարտակ	300–800	փոխգնդապետ
զորագունդ/ բրիգադ	3,000–5,000	գնդապետ/ բրիգադի գեներալ
դիվիզիա	10,000–30,000	գեներալ-մայոր
կորպուս	30,000–50,000	գեներալ-լեյտենանտ
դաշտային բանակ	100,000–300,000	գեներալ
բանակային խումբ	2+ դաշտային բանակներ	ֆելդմարշալ/ բանակի ղեկավար
Մարզ/ ռազմաբեմ	4+ բանակային խմբեր	գերագույն գլխավոր հրամանատար

Ջոկ, շատ պետությունների զինված ուժերում այսպես կոչված սկզբնական, ամենափոքր, ամենաստորին մարտավարական ստորաբաժանումը, որը բաղկացած է 6-ից 12 զինվորից՝ երբեմն սերժանտի կամ կրտսեր սերժանտի, երբեմն կապրալի և դրանց համարժեք կոչումներն ունեցող զինծառայողների հրամանատարությամբ։ 2-4 ջոկը կարող են կազմել մեկ դասակ։ Ջոկերը լինում են հրաձգային, մոտոհրաձգային, պարաշյուտա-դեսանտային, ծովային հետևակի, ինժեներա-սակրավորական, կապի և այլն, և կազմում են համապատասխան զորատեսակների դասակների հիմնական կառուցվածքային միավորը^[1]։ Որոշ արևմտյան բանակներում ջոկերը կազմված են սեկցիաներից, այլ բանակներում, ընդհակառակը՝ 2 կամ ավելի սեկցիան կարող են կազմել 1 ջոկ։ Երբեմն ջոկերը կազմված են 2 կրակային խմբից, թիմից, կամ 1 կրակային և 1 մոբիլ խմբից (թիմից)։

Մոտոհրաձգային, մոտոհետևակային և հետևակային ջոկերը նախատեսված են դասակի կազմում հարձակման և պաշտպանության մարտական խնդիրներ իրականացնելու համար։

• -Ջոկի համարժեքը տանկային զորքերում և ռազմաօդային ուժերում համապատասխանաբար՝ տանկի կամ ինքնաթիռի, ուղղաթիռի անձնակազմն է (էկիպաժ)։
• -Հրետանային զորքերում ջոկին համապատասխանում է հաշվարկը կամ հրանոթի հաշվարկը։
• -Ռազմական նավի անձնակազմում ջոկն իր մեջ միավորում է միևնույն մասնագիտության 2-ից մինչև 10 մարդ և սովորաբար մտնում է թիմի կամ խմբի՝ կոմանդայի կազմի մեջ^[1][2]։

ՆԱՏՕ-ի պետությունների բանակներում հետևակի և հեծելազորի դասակներում ջոկերը ստեղծվել են XX դարի 30-ական թվականներին՝ մարտական խմբերի փոխարեն։

ԱՄՆ-ի բանակում մոտոհետևակային (հետևակային) ջոկերը կազմված են 9 մարդուց.

• ջոկի հրամանատար՝ ջոկապետ,
• ջոկապետի օգնական՝ փոխջոկապետ,
• 2 գնդացրորդ,
• դիպուկահար,
• հակատանկային ռեակտիվ համալիրի՝ ՀՏՌՀ նշանառու,
• մեխանիկ-վարորդ,
• հրանոթի նշանառու,
• հրաձիգ։

Գերմանիայի Բունդեսվերում մոտոհետևակային ջոկը համանման կերպով կազմված է 9 մարդուց^[1][4]։

Խորհրդային Ռուսաստանի Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակաշրջանի Բանվորագյուղացիական կարմիր բանակում՝ ԲԳԿԲ-ում, հրաձգային ջոկը սկզբնապես կազմված էր 19 մարտիկից, որոնք զինված էին հրացաններով։ Հետագայում հրաձգային ջոկ անվանումը կրող ստորաբաժանման կազմը քանիցս փոխվեց։ 1942 թվականին ԽՍՀՄ Կարմիր Բանակի հրաձգային ջոկում հաշվվում էր 9 մարդ, որոնց սպառազինությունը կազմված էր 1—2 ձեռքի գնդացրից, 1 ատրճանակ-գնդացրից և մի քանի հրացանից^[4]։

Ներկայիս Ռուսաստանի Դաշնության մոտոհրաձգային ջոկը, որը սպառազինության մեջ ունի Հետևակի մարտական մեքենա՝ ՀՄՄ, կազմված է 9 մարդուց և ունի հետևյալ կառուցվածքը՝

• ՀՄՄ-ի անձնակազմ

• ՀՄՄ-ի հրամանատար, նույն ինքը՝ ջոկի հրամանատար,
• ՀՄՄ-ի հրամանագարի տեղակալ, նույն ինքը՝ նշանառու-օպերատոր,
• մեխանիկ-վարորդ,

• Դեսանտ

• ավագ հրաձիգ,
• հրաձիգ,
• 2 գնդացրորդ,
• նռնականետորդ
• նռնականետորդի օգնական^[1][4]։

Ներկայիս Ռուսաստանի Դաշնության մոտոհրաձգային ջոկը, որը սպառազինության մեջ ունի զրահափոխադրիչ՝ ԶՓ, կազմված է 9 մարդուց և ունի հետևյալ կառուցվածքը՝

• ջոկի հրամանատար,
• գնդացրորդ,
• ավագ հրաձիգ (ԶՓ-ի գնդացրի նշանառու),
• դիպուկահար,
• հրաձիգ-նռնականետորդ,
• հրաձիգ-նռնականետորդի օգնական,
• 2 հրաձիգ (ինքնաձիգներով),
• ԶՓ-ի վարորդ^[1][4]։

Հետախուզության, երթային և պահակային հսկողության իրականացման ժամանակ ջոկերը կարող են գործել ինքնուրույնաբար։

Ըստ իրադրության՝ ջոկը գործում է հետիոտն կարգով կամ հաստիքային զրահատեխնիկայի մեջ (ՀՄՄ, ԶՓ)։ Հետիոտն կարգով հարձակվելիս ջոկը բացազատվում է շղթայաձև։ Պաշտպանության ժամանակ հետևակի ջոկին տրվում է մինչև 100 մետր լայնությամբ ճակատային գիծ^[1]։ Հարձակվելիս ջոկին հանձնարարվում է մինչև 50 մետր լայնությամբ ճակատ^[5]։

Տարբեր երկրների բանակներում ջոկի հրամանատարներն ունեն հետևյալ կոչումները`

• Հայկական բանակ` Կրտսեր սերժանտ կամ Սերժանտ
• Ավստրալիական բանակ` Կապրալ
• Ավստրիական բանակ` Վախմիստր, Օբերվախմիստր
• Բրազիլական բանակ` Բրազիլական բանակում Grupo de Combate-ը ջոկին համարժեք ստորոբաժանում է, որի հրամանատարն է երրորդ դերժանտը ինչպես ԱՄՆ բանակում։
• Բրիտանական բանակ` Կապրալ
• Կանադական բանակ` Սերժանտ կամ Գլխավոր Կապրալ
• Խորվաթական բանակ` Սերժանտ (դեսանտնիկ) կամ Ստորաբաժանման սերժանտ (նարեդնիկ)
• Դանիական բանակ` Սերժանտ
• Էստոնական բանակ` Սիրժանտ (պահեստային) կամ Նուրեմվիբել (պրոֆեսիոնալ)
• Ֆիննական բանակ` Ալիկերսանտի կամ Կերսանտի (Կապրալ կամ Սերժանտ)
• Գերմանական բանակ` Ֆելդվեբել կամ Օբերֆելդվեբել
• Իսրայելի բանակ` Սերժանտ (Սամալ) կամ Ավագ Սերժանտ (Սամար)
• Նորվեգական բանակ` Սերժանտ
• Պորտուգալական բանակ` Էսկուադրայի (ջոկ) հրամանատարն է կաբոն (Կապրալ)
• Լեհական բանակ` Դրոժինայի (ջոկ) հրամանատարն է Սիերզանտը (Սերժանտ)
• Նիդերլանդների բանակ` Սերժանտ
• Նիդերլանդների նավատորմ` Կապրալ
• Ռուսական բանակ` Կրտսեր Սերժանտ կամ Սերժանտ
• Սլովակիայի բանակ` Ռոտնի
• Իսպանական բանակ` Սերժանտո
• Շվեդական բանակ` Սերժանտ կամ Առաջին Սերժանտ
• Շվեյցարական բանակ` Վախմիստր (մինչև 2004 թվականը՝ Կապրալ)
• Թուրքական բանակ` Չավուշ
• ԱՄՆ բանակ` Սերժանտ կամ Ավագ Սերժանտ
• ԱՄՆ նավատորմ` Սերժանտ կամ Կապրալ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոկ» հոդվածին։

• Խորհրդային մեծ հանրագիտարան։ 3-րդ հրատարակություն, հրատարակված «Խորհրդային հանրագիտարան» հրատարակչության կողմից 1969-1978 թթ. 30 հատորով։ Ռուսերեն՝ Большая советская энциклопедия (БСЭ), Третье издание, выпущенной издательством «Советская энциклопедия» в 1969—1978 годах в 30 томах.
• Ռազմական հանրագիտական բառարան։ Մոսկվա, Ռազմական հրատարակչություն՝ Վոյենիզդատ, 1984, 863 էջ՝ նկարազարդումներով, 30 թերթ նկարազարդումներ։ Ռուսերեն՝ Военный энциклопедический словарь (ВЭС), М., ВИ, 1984 г., 863 стр. с иллюстрациями (ил.), 30 листов (ил.);

Կաղապար:Զինված Ուժեր