Ակտիվ լսում

Ջորջ-Դանիել դե Մոնֆրեդ․ «Զրույց արվեստանոցում»

Առանձնացվում են ակտիվ լսման հետևյալ ձևերը՝

Դադար
Ճշտում
Վերապատմում

Քննարկենք յուրաքանչյուրը առանձին-առանձին։

Դադարը պարզապես դադար է։ Այն հնարավորություն է տալիս զրուցակցին մտածել։

Դադարից հետո զրուցակիցը կարող է էլի ինչ-որ բան ասել, որի մասին կլռեր, եթե չլիներ դադարը։ Դադարը նաև հնարավորություն է տալիս իրեն՝ լսողին հեռանալ իրենից և իր մտքերից, գնահատականներից, զգացմունքներից, և կենտրոնանալ զրուցակցի վրա։ Սեփական անձից հեռանալու և զրուցակցի ներաշխարհին միանալու ունակությունը ակտիվ լսման գլխավոր և դժվար պայմաններից մեկն է, որը ստեղծում է վստահություն զրուցակցների միջև։

Ճշտումը դա արդեն ասվածներից ինչ-որ բան ճշգրտելու կամ ավելի պարզեցնելու խնդրանքն է։ Սովորական շփման մեջ փոքրիկ անհամապատասխանությունները և անճշտությունները մտածելու հնարավորություն են տալիս զրուցակիցներից յուրաքանչյուրին։ Բայց երբ պարզաբանվում են բարդությունները, զգացմունքային նշանակությամբ թեմաները, զրուցակիցները ակամայից խուսափում են բարձրացնել ակնհայտորեն ցավոտ հարցեր։ Ճշտումը թույլ է տալիս պահպանել զրուցակցի մտքերի և զգացմունքների ամբողջությունը այդ իրավիճակում։

Վերապատմումը դա հենց նոր, զրուցկցի կողմից, շարադրված նյութի քո իսկ բառերով և կարճ կրկնությունն է։ Ընդ որում լսողը պետք է աշխատի վերհանել և ընդգծել իր կարծիքով գլխավոր մտքերն ու առոգանությունները։ Վերապատմումը զրուցակցին հետադարձ կապի հնարավորություն է տալիս հասկանալու, թե ինչպես են իր խոսքերը լսվում կողմից։ Արդյունքում զրուցակիցը կամ զգում է որ իրեն հասկացել են, կամ ստանում է հնարավորություն կոնկրետացնել իր բառերը։ Բացի դրանից վերապատմումը կարելի դիտարկել որպես ասվածի ընդհանրացում, այդ թվում ժամանակահատվածի կտրվածքով։ Արդյունքում լսողը հաղորդում է զրուցակցին իր տպավորությունները ամբողջ շփման ընթացքում։

Տես նաև

Գրականություն

Андреева Г. М. Социальная психология ։ Учебник для высших учебных заведений. — 5-е изд., испр. и доп. — М. ։ Аспект Пресс, 2004.
Атвайтер И. Я вас слушаю. — М., 1984.
Гиппентрейтер Ю. Б. Общаться с ребёнком. Как? — М. ։ Астрель, 2006.
Гиппентрейтер Ю. Б. Продолжаем общаться с ребёнком. Так? — М. ։ Астрель, 2008.
Юлия Борисовна Гиппенрейтер. Чудеса активного слушания. — АСТ, 2014. — ISBN ISBN 978-5-17-081014-7.
Кови, Стивен Семь навыков высокоэффективных людей.
Жуков Ю. М. Эффективность делового общения. — М. ։ Знание, 1988.
Жуков Ю. М., Петровская Л. А., Растянников П. В. Диагностика и развитие компетентности в общении ։ Спецпрактикум по социальной психологии. — Изд-во МГУ, 1990.
Куницына В. Н., Казаринова Н. В., Погольша В. М. Межличностное общение ։ Учебник для вузов. — СПб. ։ Питер, 2001.
Меновщиков В. Ю. Введение в психологическое консультирование. — М., 1998.
Рудестам К. Э. Групповая психотерапия. — Универс ։ Прогресс, 1993. — ISBN 5-01-004123-5.