• ՄՀԱ՝ [ɛv]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ եւ

վանկեր՝ և 

Բնիկ հնդեվրոպական՝ *epi «վրա, մոտ». հմմտ. հին հնդկերեն ápi «նաև», հունարեն επί «վրա, մոտ», լիտվերեն apiẽ «շուրջը»։

1. նախադասության բազմակի անդամները և համազոր նախադասություններն իրար միացնելու՝ կապելու համար ◆ Լևոնը և Սուրենը նստել էին պատուհանի մոտ։
2. գործողությունների հաջորդականությամբ իրար հետ կապված նախադասությունները միացնելու համար ◆ Նրանք ողջագուրվեցին, ապա մեքենա նստեցին և սլացան դեպի տուն։
3. պատճառական-հետևանքային կամ պայմանական-հետևանքային բնույթով կապված նախադասությունները միացնելու համար ◆ Ես զեկուցման էի գնացել և չկարողացա քեզ մոտ գալ։
4. հակադրություն արտահայտող նախադասություններն ու նախադասության անդամները միմյանց կապելու համար ◆ Նորից կտրեց մսի մի փեռթ, և աղավնին նորից ծանր էր (Ավետիք Իսահակյան)
5. նախադասության բազմակի անդամների թվարկման ժամանակ՝ իմաստն ուժեղացնելու համար (կարող է դրվել թվարկման վերջին անդամից առաջ, կամ էլ՝ բոլոր անդամներից առաջ՝ ուժգնության շեշտով) ◆ Տեսա մի մարդ արդեն հասուն, և՛ կենսախինդ, և՛ ամուր (Գարեգին Սևունց)
6. իրար միտք լրացնող նախադասությունները կամ նախադասության անդամները միավորելու համար ◆ Ես քիչ եմ ապրել և այն էլ գերի ՅԼ
7. իմաստի սաստկացման՝ զորացման համար, որևէ հանգամանք հատկապես շեշտելու համար՝ էլ, հենց նշանակությամբ ◆ Սենյան… հրաժարվում էր այլևս գնալ ծառահատման, որի համար և… նստած էր մեկուսարանում։ (Մկրտիչ Արմեն)
8. թվարկումների ներառական իմաստ արտահայտելու համար՝ նաև, ևս նշանակությամբ ◆ Այնտեղ գնաց և Սուրենյանը։
9. (հնացած) պատմողական նախադասությունների սկզբում՝ ոճաբանական որոշակի երանգ տալու համար ◆ Եվ տեսավ նույնպես, որ սատանան գրկած Լիլիթին՝ մխրճվեց երկրի մեջ… Եվ կուրացան Ադամի աչքերը… (Ավետիք Իսահակյան)
10. (հնացած) զիջական երկրորդական նախադասությունների մեջ (առավելապես՝ անորոշ դերանունների հետ)՝ իմաստի զորացման համար՝ էլ, անգամ, նույնիսկ նշանակությամբ ◆ Ուր և դու գնաս, կհասնե քեզ իմ ծանր պատուհաս։ (Գ. Բարխուդարյան)
11. հարցական նախադասությունների սկզբում՝ հարցման իմաստը սաստկացնելու համար՝ արդյոք, սակայն նշանակությամբ ◆ Եվ քեզանից ի՞նչ էի ակնկալում արդյոք ես, և ի՞նչ էի մտածում, ի՞նչ էի ուզում։ ԻԳ
12. կրկնությամբ՝ և…և, իմաստի զորացման համար՝ թե… թե, ինչպես… այնպես նշանակությամբ ◆ Ծիծեռնակը բույն էր շինում, և՛ շինում էր, և՛ երգում(Ղազարոս Աղայան)
13. թվականների միջև ցույց է տալիս հավելում՝ գումարում՝ գումարած նշանակությամբ ◆ 2 և երեք հավասար է հինգի։
14. կապակցում է միջանկյալ նախադասությունը բուն նախադասության ետ ◆ Բոլորը գիտեին, որ Սահակը անձնական պայքարի է ելել, որպեսզի հասնի, -և դա ինքն էլ չէր թաքցնում, -ղեկավարության տապալմանը։
15. հարցական և բացականչական նախադասությունների սկզբում՝ իմաստի սաստկացման համար ◆ Եվ ո՞վ են մարդիկ… (Ավետիք Իսահակյան)
16. բառակազմության մեջ գործածվում է կցական բարդության բաղադրչները միմյանց կապելու համար (օրինակ՝ այրևձի, եռևեփ, առևտուր ևն)։

1. (ժղ․) ինչ-որ չասվող՝ ծածուկ բան, ինչ-որ հանգամանք ◆ Այդտեղ մի և կա։
2. (լեզվբ․) ժամանակակից հայերենի այբուբենի երեսունյոթերորդ տառը, որ գոյացել է անցյալի հայկական գրության մեջ հաճախակի միասին գործածվող ե և ւ տառայիյին բաղադրիչների ձուլումից, և որ այժմյան գրության մեջ կարող է արտահայտել էվ (արև, բարև) (և շաղկապը) հնչյունակապակցությունները

1. և
2. էլ, ալ
3. (արհմրհ․) (հնց․),
4. նաև, ևս
5. անգամ, էլ, նույնիսկ
6. արդյոք, ակայն

1. եվ ահա - ահավասիկ
2. եվ ահա թե - նույն է ահա թե, տե՛ս թե
3. եվ այլն - և մյուսները, և նմանները, և այսպես շարունակ
   1. միջարկություն, որով լսողն ընդհատում է խոսողին չկամենալով, որ նա շարունակի
4. և այն (հնց․) - այն էլ ինչպես
5. և այսպես, և արդ (հնց․) - ուրեմն, այսպիսով, այսպես ուրեմն
6. և դեռ - բացի դրանից, դեռևս
7. և ոչ թե - արտահայտում է միավորյալ, նախադասության եկրորդ անդամի հակադրությունն առաջինին, ժխտելով կամ բացառելով երկրորդը ◆ մենք ենք հաղթում, և ոչ թե նրանք

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։

• Հ.Զ. Պետրոսյան, Ս.Ա. Գալստյան, Թ.Ա. Ղարագյուլյան, Լեզվաբանական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիա», 1975 — 328 էջ։

Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Եւ: