Mizrahi

Mizrahi, ili mizrahìm (hebr. misrach, "istok", "orijent"), ili adot hamizrah (zajednica Istoka) su Židovi iz arapskih država (Irak, Maroko, Tunis, Libija, Egipat, Sirija, Jemen itd.) nekad nazivani i kao orijentalni Židovi. Među adot hamizrah ubrajaju se također Židovi iz Irana, Kurdi, Židovi s planina, iz Bagdada, Indije i iz Buhare.

Orijentalni Židovi smatraju svoje vjerovanje originalnim jer se smatraju potomcima onih Židova koji su preživjeli deportaciju i Babilonsko ropstvo. U njihovu zajednicu pristupa i dio Židova iz dijaspore koji su napustili Izreael kada su Rimljani uništili hram 70. g, kao i Sefardi koje su 1492. protjerali Katolički kraljevi.

S religijskog (ritualnog) stajališta, istočni Židovi danas se prepoznaju u "sefardskom obredu". Ovim obredom u Izraelu upravlja Rishon Letzion, takozvani veliki "sefardski" rabin.

Uporaba pojma orijentalni Židovi, ili mizrahì , nastala je početkom 1990-ih, kada su ga usvojili izraelski aktivisti koji su pripadali ovoj grani judaizma.

Mizraji zajednice govore dijalekte judeoarapskog (hebrejske inačice različitih arapskih dijalekata), poput magrepsko-arapskog, kojeg su koristili kao drugi jezik. Veliki broj njihovih radova o filozoiji, religiji i literaturi napisan je na arapskom jeziku, koristeći modificirani hebrejski alfabet. Drugi jezici s kojima se Mizrahi poistovjećuju su judeoperzijski, judeogruzijski, buharski, judeoberberski, judeoaramejski, između ostalih.

Aramejski jezik jezik je vrlo blizak hebrejskom i identificira se kao jedan od „židovskih jezika”. Pored toga, ovim je jezikom napisan najveći broj židovskih tekstova (Talmud, Zohar i veliki broj ritualnih molitvi, kao npr. Kadiš). Brojni rabinski tekstovi su napisani na jednoj mješavini hebrejskog i aramejskog. Judeoaramejski je jezik kojim su se služili kurdski Židovi potomci babilonskih Aramejaca.

Početkom 1950–ih, čini se da se cjelokupna židovska zajednica Kurdistana preselila u Izrael. Židovska zajednica koja je živjela u iračkom Kurdistanu također je emigrirala i na taj način završila židovsku povijest staru stotinama godina u Asiriji i Babilonu. S druge strne brojni su Židovi koji se služe perzijskim jezikom.

v • u Judaizam Pisma Tora  • Tanakh  • Mišna  • Talmud  • Jeruzalemski Talmud  • Bavli  • Mišne Tora  • More Nevukim  • Šulhan Aruh  • Hamapa  • Bahir  • Zohar  • Hagada  • Sidur Obljetnice Hebrejski kalendar  • Pasha  • shavuot  • Tiša beav  • selikot  • Roš hašana  • Jom kipur  • Blagdan sjenica  • Šmini azeret  • Hanuka  • Tu bi Švat  • purim Životni ciklus brit mila  • pidjon haben  • zeved habat  • Bar-mizva Misna slavlja i molitve Jeruzalemski hram  • Sinagoga  • minjan  • Mode ani  • Sh'ma Israel  • Čitanje Tore  • Kadiš  • Amida  • Kiduš  • Birkat hamazon Ritualno nasljeđe Rabin  • Hazan  • Gabaj  • Sofer  • Šamaš Svakodnevni život Halaha  • Bejt din  • Židovska kuhinja  • Košer  • Mikve  • Molitve  • Sabat  • Talit  • Tfilin Teološki smjerovi Samaritanci  • Ortodoksni Židovi  • Kabala  • Kasidizam  • Konzervativni Židovi  • Reformisti  • Rekonstrukcionisti  • Jewish Renewal Zemljopisne podjele Sefardi  • Jemenski Židovi  • Aškenazi  • Mizrahi  • Etiopski Židovi  • Indijski Židovi  • Židovi u Hrvatskoj  • Židovi u Bosni i Hercegovini