Lěpjaca želbija
| |
| Lěpjaca želbija (Salvia glutinosa) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Euasteridy I | |
| rjad: | (Lamiales) |
| swójba: | Cycawkowe rostliny (Lamiaceae) |
| podswójba: | Nepetoideae |
| ród: | Želbija[1][2] (Salvia) |
| družina: | Lěpjaca želbija |
| wědomostne mjeno | |
| Salvia glutinosa | |
| L. | |
Lěpjaca želbija (Salvia glutinosa) je rostlina ze swójby cycawkowych rostlinow (Lamiaceae).
Wopis
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Lěpjaca želbija je trajne zelo, kotrež docpěje wysokosć wot 40 hač do 80 (120) cm. Rostlina je husto kosmaty, wosebje horjeka žałzowje-lěpjaca a při rozrybowanju aromatisce wonja.
Łopjena
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Łopjena su dołho stołpikate. Łopjency su hrubje zubate, na spódku kłokojte a docpěja dołhosć wot 8 hač do 15 cm.
Kćenja
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Kćěje wot julija hač do oktobra. Swětłožołte, čerwjeno-brunje dypkate kćenja docpěja dołhosć wot 3 hač do 4 (5) cm a steja po štyrjoch hač po šesćoch w mutličkach na kóncu stołpika. Jich stołpiki docpěja dołhosć wot 3 hač do 10 mm. Hornja hubka je horje zhorbjena a na boku splacnjena. Delnja hubka je brunje smužkata. Keluch je wusko-zwónčkojty.
Stejnišćo
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rosće w hórskich a wudolinowych lěsach a na lěsnych kromach. Ma radšo włóžne, wutkate, čumpate, zwjetša kamjentne pódy na sćinowych a połsćinowych stejnišćach.
Rozšěrjenje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Rostlina je w horinach srjedźneje a južneje Europy rozšěrjena.
Wužiwanje
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]Nóžki
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 672.
- ↑ W internetowym słowniku: Salbei
Žórła
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]- Schauer - Caspari: Pflanzenführer für unterwegs, ISBN 978-3-8354-0354-3, 2. nakład, 2008, strona 160 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 332 (němsce)
- Brankačk, Jurij: Wobrazowy słownik hornjoserbskich rostlinskich mjenow na CD ROM. Rěčny centrum WITAJ, wudaće za serbske šule. Budyšin 2005.
- Kubát, K. (Hlavní editor): Klíč ke květeně České republiky. Academia, Praha (2002)
- Lajnert, Jan: Rostlinske mjena. Serbske. Němske. Łaćanske. Rjadowane po přirodnym systemje. Volk und Wissen Volkseigener Verlag Berlin (1954)
- Rězak, Filip: Němsko-serbski wšowědny słownik hornjołužiskeje rěče. Donnerhak, Budyšin (1920)
Eksterne wotkazy
[wobdźěłać | žórłowy tekst wobdźěłać]
Lěpjaca želbija. W: FloraWeb.de. (němsce)