[go: up one dir, main page]
Wikipedija

Azija

kontinent

Azija je po přestrjeni a wobydlerstwje najwjetši kontinent na swěće a mjezuje z Europu na zapadźe, z Ćichim oceanom na wuchodźe, z Indiskim oceanom na juhu a z Afriku na juhozapadźe.

Azija
přestrjeń: 44.614.000 km²
wobydlerstwo: 4,75 mrd. (2021)
ličba krajow: 49
Wobdźěłać
p • d • w

W Aziji je cyłkownje nimale pjeć miliardow ludźi žiwe, wot toho wjace hač 2,5 miliardow jenož w Chinskej a Indiskej. To wučinja něhdźe 60 procentow swětoweho wobydlerstwa. W 49 krajach Azije rěči so wokoło 1.800 wšelakorych rěčow.

Nimo po wobydlerstwje a po přestrjeni najwjetšeho kraja (Chinska a Ruska) namakaja so w Aziji tež najwyši hórski rjećaz (Himalaja), najhłubši a zdobom najstarši jězor (Bajkal), najwjetši jězor (Kaspiske morjo), najhłubša mórska hrjebina (Marijanowa hrjebina), najhłubšo ležaca wodźizna (Mortwe morjo) a sydom wot dźesać najwjetšich metropolowych regionow swěta (Tokio-Yokohama, Jakarta, Šanghaj, Seoul, Mumbai, Manila a Delhi).

Regiony Azije:

██ Sewjerna Azija

██ Srjedźna Azija

██ Juhozapadna Azija

██ Južna Azija

██ Wuchodna Azija

██ Juhowuchodna Azija

Satelitowy wobraz Azije


Regiony a staty

wobdźěłać
Mjeno stata
a chorhoj 		Přestrjeń
(km²) 		Ličba wobydlerjow
(2002) 		Hustosć wobydlerjow
(wob./km²) 		Hłowne město
Srjedźna Azija:
Kazachstan  Kazachstan 2 346 927 13 472 593 5,7 Astana
Kirgistan  Kirgizistan 198 500 4 822 166 24,3 Biškek
Tadźikistan  Tadźikistan 143 100 6 719 567 47,0 Dušanbe
Turkmenistan  Turkmenistan 488 100 4 688 963 9,6 Ašgabat
Uzbekistan  Uzbekistan 447 400 25 563 441 57,1 Taškent
Wuchodna Azija:
Chinska ludowa republika  Chinska ludowa republika 9 584 492 1 384 303 705 134,0 Peking
Hongkong  Hongkong (ČLR) 1 092 7 303 334 6 688,0 —
Japanska  Japanska 377 835 126 974 628 336,1 Tokio
Makao  Macao (ČLR) 25 461 833 18 473,3 —
Mongolska  Mongolska 1 565 000 2 694 432 1,7 Ulaanbaatar
Sewjerna Koreja  Sewjerna Koreja 120 540 22 224 195 184,4 Pchjongjang
Južna Koreja  Južna Koreja 98 480 48 324 000 490,7 Soul
Taiwan  Chinska republika (Taiwan) 35 980 22 548 009 626,7 Tchaj-pej
Sewjerna Afrika:
Egyptowska  Egyptowska 63 556 1 378 159 21,7 Kairo
Sewjerna Azija:
Ruska  Ruska 13 115 200 39 129 729 3,0 Moskwa
Juhowuchodna Azija:
Brunei  Brunei 5 770 350 898 60,8 Bandar Seri Begawan
Filipiny  Filipiny 300 000 84 525 639 281,8 Manila
Kambodźa  Kambodźa 181 040 12 775 324 70,6 Phnompenh
Indoneska  Indoneska 1 419 588 227 026 560 159,9 Nusantara
Laos  Laos 236 800 5 777 180 24,4 Vientiane
Malajzija  Malaysia 329 750 22 662 365 68,7 Kuala Lumpur
Myanmar  Burma 678 500 42 238 224 62,3 Naypyidaw
Singapur  Singapur 693 4 452 732 6 425,3 Singapur
Thailandska  Thailandska 514 000 62 354 402 121,3 Bangkok
Wuchodny Timor  Wuchodny Timor 15 007 952 618 63,5 Dili
Vietnam  Vietnam 329 560 81 098 416 246,1 Hanoj
Južna Azija:
Afghanistan  Afghanistan 647 500 27 755 775 42,9 Kabul
Bangladeš  Bangladeš 144 000 133 376 684 926,2 Dhaka
Bhutan  Bhutan 47 000 2 094 176 44,6 Thimphu
Indiska  Indiska 3 287 590 1 045 845 226 318,2 Nové Dillí
Iran  Iran 1 648 000 66 622 704 40,4 Teheran
Malediwy  Malediwy 300 320 165 1 067,2 Malé
Nepal  Nepal 140 800 25 873 917 183,8 Katmandu
Pakistan  Pakistan 803 940 147 663 429 183,7 Islamabad
Sri Lanka  Šri Lanka 65 610 19 576 783 298,4 Kolamba
Zapadna Azija:
Armenska  Armenska 29 800 3 330 099 111,7 Jerewan
Azerbajdźan  Azerbajdźan 41 370 3 479 127 84,1 Baku
Bahrain  Bahrain 665 656 397 987,1 Manama
Cypern  Cypernska 9 250 775 927 83,9 Nikosia
Palestina  Pasmo Gazy 363 1 203 591 3 315,7 Gaza
Georgiska  Georgiska 20 460 2 032 004 99,3 Tbilisi
Irak  Irak 437 072 24 001 816 54,9 Bagdad
Israel  Israel 20 770 6 029 529 290,3 Jeruzalem
Jordaniska  Jordaniska 92 300 5 307 470 57,5 Amman
Kuwait  Kuwait 17 820 2 111 561 118,5 Kuwait
Libanon  Libanon 10 400 3 677 780 353,6 Beirut
Oman  Oman 212 460 2 713 462 12,8 Maskat
Katar  Katar 11 437 793 341 69,4 Doha
Sawdi-Arabska  Sawdi-Arabska 1 960 582 23 513 330 12,0 Rijád
Syriska  Syriska 185 180 17 155 814 92,6 Damaskus
Turkowska  Turkowska 756 768 57 855 068 76,5 Ankara
Zjednoćene Arabske Emiraty  Zjednoćene Arabske Emiraty 82 880 2 445 989 29,5 Abú Dhabí
Palestina  Zapadny brjóh 5 860 2 303 660 393,1 —
Jemen  Jemen 527 970 18 701 257 35,4 San'á
Dohromady 43 810 582 3 902 404 193 86,8

Někotre wotwisne abo okupěrowane teritorije:

Hlej tež

wobdźěłać

Wotkaz

wobdźěłać
  Commons: Azija – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
mapa Azije 
Staty a wotwisne kraje w Aziji

Afghanistan • Armenska • Azerbajdźan • Bahrain • Bangladeš • Bhutan • Brunei • China • Cypernska • Egyptowska2 • Filipiny • Georgiska • Indiska • Indoneska3 • Irak • Iran • Israel • Japanska • Jemen • Jordaniska • Južna Koreja • Kambodźa • Katar • Kazachstan1 • Kirgiska • Kuwait • Laos • Libanon • Malajzija • Malediwy • Mongolska • Myanmar • Nepal • Oman • Pakistan • Ruska1 • Sawdi-Arabska • Sewjerna Koreja • Singapur • Sri Lanka • Syriska • Tadźikistan • Taiwan • Thailandska • Turkmenistan • Turkowska1 • Uzbekistan • Vietnam • Wuchodny Timor • Zjednoćene Arabske Emiraty
Wotwisne teritorije
Hodowna kupa • Hongkong (China) • Kokosowe kupy • Macao (China) • Palestina • Tibet (China) • Ujgurska (China)
Zwadne teritorije
Abchaziska • Južna Osetiska • Nahórski Karabach • Turkowska republika Sewjerna Cypernska

1 leži zdźěla w Europje. 2 leži zwjetša w Africe. 3 leži zdźěla w Oceaniji.

Kontinenty
Móžeš slědowace polěpšić:

Jeli sy jedyn z mjenowanych njedostatkow skorigował(a), wotstroń prošu potrjecheny parameter předłohi {{Předźěłuj}}. Podrobnosće namakaš w dokumentaciji.


Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije