Pütchi
Pütchi (alijunaiki: Palabra) shia süttia anüiki sünain yootirawaa süchiki wainma kasa, süpüla lotuin tü aashajawaaka.
Tü pütchika ajuintusu sulu'ujee wanüiki. Ekirajaashi wayaa sulu'u tü wanuikikalü sünain waikale'erüin tü pütchikalü.
E'raajünüsü wakua'ipa soo'u watüjaain akumajaa wanee pütchi. Tü pütchika kajutsu sutuma wayuu.
Waima sukua'ipa pütchi
[anaataa | anaatawaa suurala]- Eesü pütchi natuma laülayuu namüin naikeyuu süpüla nayawatuin wayuuwa nachipüna watta ka'i.
- Pütchi ashajunaka sutuma ekirajut.
- Pütchi süpüla anaataa wane kasachiki. (maka suluwataanuin wanaimüin sünainjee saainjala waikale'erüin waa'in sümaa wekii süpüleerua anoukta wakua'ipa süka wanüiki.
- Pütchi ekirajaana sulu'ujee süle'e wei
Pütchi sünain wayuunaiki
[anaataa | anaatawaa suurala]Anüiki (Palabra)
Yootoo (Hablar)
Atünaa (Brazo)
Ajapüü (Mano)
Ekiiwaa (Cabeza)
O'uu (Ojos)
Eichii (Nariz)
Eimataa (Labios)
Oupünawaa (Cara)
Awu'lii (Pies)
Eipüshee (Huesos)
Ekiisholoinwaa (Cerebro)
Jintüi (Niño)
Luma (Enrramada)
Ruluma (Comejen)
Polu (Hacha)
Alama (Paja)
Jime (Pescado)
Anaa (ser bueno)
Tawala (Hermano (a))
Rouya(Espejo)
Ama (Caballo)
Kepein (Cafe)
Siki (Leña)
Monku (Mango)
Juya (Lluvia)
Chocho (Trompo)
susu (Mochila)
Yosu (Cardon)
Ipa (Piedra)
Aipirua (Seis)
Kasa (Que)
Pusakira (Pregunte)
Chira (Ese)
palajana (Primero)