[go: up one dir, main page]

Eho kuatia retepýpe

Mba'erekokuaa

Vikipetãmegua
Mba'erekokuaa ñanepytyvõ jaikuaa hag̃ua mba'éichapa oiko umi mba'e jahecháva ko ta'angáre.

Mba'erekokuaa niko pe tembikuaaty omohesakã mba'éichapa oiko ñande arapy ha mba'éichapa mba'ekuéra omýi ára ha arapy rupive, ha mba'épa omomýi chupekuéra. Ohesa'ỹijo mbaretekue (tendyry, mbaretepyte, magnetismo) ha ikatu ohesa'ỹijo umi arapy pypeguáva, umi mbyja ha yvóra, térã umi mba'e michĩva ndaikatúi jahecha, umi tumingue'a ha imba'éva. Upéicha ko mba'erekokuaa ñanepytyvõ jaikuaa hag̃ua mba'éichapa omýi mba'ekuéra, mba'éichapa oñemoambue, mba'e mba'égui ojejapo, mba'eichaitépa haku térã ro'ýta mba'ekuéra.

Ymaite guive, yvypóra oñemoarandu mba'erekokuaa rupive, oikógui pe mbyjakuaa, mba'erekokuaa mba'éva hína, umi arandu Gyrésia Ymaguare, Mesopotámia ha Ehíto Ymaguare pegua ohesa'ỹijo arapýre. Opa rire Ára Mbytegua, Galiléo Galiléi omombarete mba'erekokuaa ha upéi Isaac Newton ojapo umi tekorã mba'erekokuaa rehegua ko'ágã meve jaipurúva.[1] Ojapo ary sa'imi, karai Albert Einstein tuicha omohesakã ko tembikuaaty he'ívo tesape ipya'ekue nandíre niko naiñambuéi, upégui osẽ ko mba'ekuaarã joguerahaviárava (teoría de la relatividad), ombojoaju avei ára ha pa'ũ jaikuaa porãve mba'éichapa oiko arapy.[2]

  1. Ben-Chaim M. 2004. Experimental philosophy and the birth of empirical science: Boyle, Locke and Newton. Aldershot: Ashgate. Tembiecharã:ISBN
  2. Einstein, Albert and Infeld, Leopold 1938. The evolution of physics: from early concept to relativity and quanta. Cambridge University Press. A non-mathematical account.