ورگ
ورگ /vərg/ یا گورگ (علمی نام: Caint Lupus) یکته گوشتخور پستانداره، سکسانؤنˇ خانواده جی. ورگؤن، یک زمت جهانˇ تان پخش بؤن، ولی هیسه خالی شأنه اوشؤنه خاورمیانه، اوراسیا و شومالی آمریکا مئن یاتن.
ورگ، سکه مؤنه و اونˇ رنگ خاکستری، زرد یا قهوه‌ای (سیا مو همره قاطی) ایسسه. تسکه یا جوفت زندگی کؤنه و گاگلف بده ببؤ کی یکته خانواده یا یکته گلله همره زندگی کأ دره. روزˇ مئن شکار کؤنه و مخصوصن سواینˇسر گوسندؤنˇ گللهٰ فترکنه. ورگ، پور خطرناکه و اگه خئلی وؤشتا ببون، آدمأ نی فترکنه. ورگ، بکته دارؤنˇ بون یا لوکؤن (سولاخؤن)ˇ مئن زندگی کؤنه.
خاکستری ورگ
خاکستری ورگ، یکته باهوش و اجتمایی جانوره و 20تایی جرگه‌ٰنˇ مئن زندگی کؤنه و هر جرگه مئن یکته طبقاتی جامعه، خوروم تنظیم ببؤره و یکته کل و یکته مادده اوشؤنه رهبری کؤنن.
کاسپینی ورگ
کاسپینی ورگ یا کاسپینˇ دریا ورگ کی گاگلف اونه قفقازی ورگم دخؤنن، یک جور ورگه کی اینˇ نسل منقرضأ بؤ دره. کاسپینˇ دریا ورگ، خاکستری ورگؤنˇ رجˇ جی ایسسه و یک دفأ یکته منطقه مئن بده ببؤ گه کاسپینˇ دریا و سیا دریا مئن هننأ. هسا امما ای جانور کمیابه و ...
ورگ-مرد
ورگ‌مردؤن یا اوجور کی اینگیلیسی مئن گونن: Werwolves یا lycanthropes، اساطیری آدمؤنن کی تینن ورگؤنˇ مورسؤن ببن یا هوتؤ کی آدمˇ سرمچهٰ دأنن، ورگؤنˇ کردˇکرداره بدأرن. وختی ایتؤ بنن که یکته ده ورگ‌مرد ایشؤنه گاز بیته بی یا وختی گه یک نفر آدمه نفرین بوده بی. ای ورگه وأبؤن‌م وختی تفاق دککئنه کی مانگˇتؤ (مهتاب) کاملأ بؤ بی. ورگ-مردؤن، آدمؤن و ورگؤنأ جی ویشتر زور و حس (پنج‌گانه احساسات) دأنن. چون هم ورگن و همأ‌نی آدم.
ورگ-مرد، در اصل یکته اوروپپایی شخصیت ایسسه. امما ده الؤن هممه‌ته مللتؤنˇ محللی ادبیات و اوشؤˇ نقلؤنˇ مئن ورگ-مرد دره.
ورگ-مرد تا امی زمات بمأ دأنه. مؤدرنˇ زماتˇ مئن، ورگ-مردؤن، فیلمؤن و کتابؤن و تلویزیونی برنامه‌ٰنˇ مئن درن کی معمولن یکته ترسناک شخصیت ایسسن.
واژه بون (Etymology)
ورگ-مرد، یکته اینگیلیسی واژه جی وارگدؤن ببؤ که اونم ایسسه: Werwolf. وروؤلف، یکته قدیمی اینگیلیسی واژه ایسسه که دوتته واوین دأنه: وئر (wer یا were) بانی وولف (wulf).
وئر، مردأکˇ معنی‌یه دئنه. (مرد: کلˇ آدم.) ای واژه چن‌ته آلمانی زوانؤنˇ کلمه‌ٰنˇ همره هم‌ریشه ایسسه: گؤتیک: وئیر (wair). پور قدیمˇ آلمانی: وئر (wer). قدیمˇ اسکاندیناوی زوان: وئرر (verr). هیتؤ، چندته هند و اوروپپایی زوانˇ مئنأ نی دره: سانسکیریت: ویرا (vira). لاتین: ویر (vir). ایرلندی: فیر (fear). لیتوانی زوان: وایراس (vyras). که ایشؤن هممه یکته معنی دأنن.
وولف (wulf) یا اوجور گه الؤن اینگیلیسی مئن گونن، وؤلف (wolf)، یعنی ورگ و گاگلفأ نی در کلل جانوره معنی دئنه.
یک نظری‌م گونه کی وئروؤلف بنه و ریشه ایتؤره کی: ورگ (warg) و بازون وِرگ (werg) و وئرؤ (wero) ، ورگرˇ همره هم‌بنه و هم‌ریشه ایسسن و ورگر یکته قدیمˇ اسکاندیناوی واژهٰ گه اینˇ معنی بنه: سرکش و رند و قانون‌شکن و یاغی؛ ورگˇ موسؤن.[۱]