Xosé Lois Vilar

É o máis vello de sete irmáns. Licenciado en Xeografía e Historia, é Director da sección de Arqueoloxía e Prehistoria do Instituto de Estudos Miñoranos e membro da Asociación Galega de Onomástica. Realizou escavacións e estudos no Val Miñor (Chan do Cereixo en Donas, Panxón…), Toralla, Esposende e As Neves, con especial dedicación á arte rupestre. Tamén imparte charlas sobre a materia e conferencias en universidades. Realiza visitas guiadas ós petróglifos de toda a provincia. Ademais é presidente da Asociación de defensa Medioambiental SOS a Serra da Groba.^[1]

Foi nas listas do BNG de Baiona nas Eleccións municipais de 2011.^[2]

Como empresario é o dono dunha cadea de froiterías.

• "Aeroguía Litoral do Ámbito Territorial da Confraría de Baiona". Con Rodríguez Álvarez, R. 2004. Confraría de Pescadores “A Anunciada”.
• Baiona nas ondas do tempo (fotografía). 2004. Edicións do Cumio. ISBN 978-84-8289-312-9.
• "Os nomes do mar". Con Rodríguez Álvarez, Roberto. pp. 6–55 en Raigame n.º 22. 2005. Deputación de Ourense.^[3]
• "Toponimia marítima e fluvial desde o Miño a Panxón". Con Rodríguez Álvarez, Roberto. pp. 43–56 en Ardentia n.º 3. 2006.^[4]
• Talasonimia da costa sur de Galicia. 2008. Nova Galicia Edicións. ISBN 978-84-92590-27-8.^[5][6]
• A estación de arte rupestre do Outeiro dos Lameiros. 2008. Con Méndez Quintas, Eduardo. Nova Galicia Edicións. ISBN 978-84-92590-32-2.
• Os nomes do mar de Baiona e Panxón. 2008. Nova Galicia Edicións. ISBN 978-84-96950-75-7.
• "Os nomes do mar. Talasonimia na costa sur galega" pp. 309–338 en Toponimia e cartografía. 2010. CCG. ISBN 978-84-92923-08-3.^[7]

• Instituto de Estudos Miñoranos

•   "Talasonimia. Los nombres en el mar" conferencia en UViTV.
• Entrevista na TVG, programa Na nosa nube, emitida o 16 de xullo do 2014.
• "A importancia dos nomes do mar de Galicia" conferencia en LGx15.