Pseudociencia

Chámase pseudociencia ou falsa ciencia aquela actividade que os seus practicantes denominan científica, chegando a utilizar a linguaxe científica mais sen usar a súa metodoloxía e que compendia un conxunto de coñecementos, metodoloxías, prácticas ou crenzas non científicas, pero que reclaman devandito carácter. Este concepto é utilizado polos enfoques epistemolóxicos preocupados polo contexto de xustificación da ciencia e máis especificamente polo criterio de demarcación da mesma e que especialmente atenden o caso das ciencias exactas e naturais.

Algunhas das características que permiten recoñecer ás pseudociencias como tales son:

• Non aplican unha metodoloxía de carácter científico.
• Son dogmáticas. Os seus principios están suscitados en termos tales que non admiten refutación, a diferenza das ciencias, onde as condicións de refutación das hipóteses ou teorías están determinadas con precisión.
• Proclaman teorías para as que non achegan probas empíricas, que a miúdo contradín abertamente resultados experimentais coñecidos e aceptados polas ciencias ben establecidas.
• Proclaman teorías inconexas cos coñecementos e teorías da ciencia.
• Utilizan linguaxe científica pero só en aparencia, descoñecendo ou malinterpretando o seu significado.
• Violan o principio de Occam, que é un principio heurístico segundo o cal cando varias explicacións son racionalmente válidas, e en ausencia doutro criterio, é preferible a explicación máis simple.
• Non buscan leis xerais.
• Descualifican as críticas por parte das ciencias, a miúdo, utilizando falacias ad hominem, aducindo conspiracións ou proclamándose obxecto de persecución cando as súas formulacións son rebatidas.
• Invocan entes inmateriais ou sobrenaturais inaccesibles á investigación empírica, tales como forza vital, creación divina, inconsciente metafísico etc.
• Proclaman e esixen que se recoñeza o seu carácter científico, pero só ante o público xeral, renunciando a poñer a proba as súas explicacións ante a comunidade científica establecida. O feito de reclamar status científico diferénciaas doutras actividades como as relixións.

Algúns críticos da pseudociencia consideran algunhas ou todas as formas de pseudociencia como pasatempos inofensivos. Outros, como Richard Dawkins, Carl Sagan e Mario Bunge, consideran que todas as formas de pseudociencia son daniñas, causen ou non danos inmediatos aos seus seguidores. Estes críticos xeralmente consideran que a defensa da pseudociencia pode suceder por varias razóns, que van desde a simple candidez sobre a natureza da ciencia e o método científico, ata un engano deliberado por beneficios económicos ou políticos.