Donna Haraway

O seu pai era un xornalista deportivo de The Denver Post e a súa nai, de orixe irlandesa, morreu cando ela tiña 16 anos. Haraway asistiu á escola secundaria de St. Academia de María en Denver. Despois da escola secundaria trasladouse a París e estudou filosofía e teoloxía na Fundación de Teilhard de Chardin cunha bolsa Fulbright. Despois fixo unha tripla de zooloxía, filosofía e literatura na Universidade de Colorado. Completou o seu doutoramento en bioloxía na Universidade de Yale en 1970 escribindo unha tese sobre o uso da metáfora na formación dos experimentos na bioloxía experimental titulado Crystals, Fabrics, and Fields: Metaphors of Organicism in Twentieth-Century Developmental Biology. Haraway foi destinataria dun número de bolsas que atribuíu á guerra fría e á hexemonía estadounidense da posguerra dicindo que «a xente coma min converteuse nos recursos nacionais nos esforzos nacionais de ciencias. Polo tanto, non había diñeiro para a educación das nenas católicas e incluso cerebros irlandeses»

O primeiro traballo de Haraway despois de presentar a súa tese de doutoramento desenvolveuse na Universidade de Hawai de 1970 a 1974, onde explicou bioloxía e historia da ciencia. Máis tarde ensinou no Departamento de Historia da Ciencia na Johns Hopkins University ata ser contratada, en 1980, pola Universidade de California en Santa Cruz como un dos membros fundadores do seu programa sobre Historia da Conciencia. Durante a súa estancia alí publicou Primate Visions: Gender, Race and Nature in the World of Modern Science (1989), a súa obra máis famosa e difundida despois de Simians, Cyborgs and Women: Ther Reinvention of Nature (1991). Segundo as súas propias palabras, a maioría das recensións consideraron que esta obra se ocupaba esencialmente do xénero e da ciencia, pero, engade Haraway, «Para min o libro, trata esencialmente de raza, de xeración, das acción dos simios, e das ciencias dos primates, como tamén de moitas outras cousas». O impacto de Primate Visions e de Simians, Cyborgs and Women non poderá ser nunca sobreestimado, e non só polo inxente número de veces que estas dúas obras se viron citadas, senón porque unha e outra transformaron a relación da muller co teorizar e interpretar propios da ciencia, en particular o ámbito da bioloxía e da antropoloxía.

Segundo Haraway, o sistema existente (político, social, económico ou cultural) non está sustentado por verdades esenciais descubertas pola ciencia, senón polas historias que a ciencia nos conta ou constrúe sobre ela mesma e o mundo, como tamén polas que corren no seo da orde política, lendas que a miúdo serven para perpetuar as desigualdades do sistema. Segundo Haraway, a palabra «cyborg» provén do ámbito da ciencia ficción, non inicialmente do desenvolvemento da ciencia, aínda que eventualmente a ciencia puidera inventar logo unha entidade similar. Cyborg é o caso paradigmático da «confusión de fronteiras» -e por tanto de fronteiras en tanto que construídas- que é característica de todos os intentos de manter separados campos que son opostos. Como o manifesto de Haraway di: «todos nós somos cyborgs», tanto a máquina como o organismo. E incluso máis: «O cyborg é a nosa ontoloxía, el danos a nosa política». Tamén é máis feminino que masculino e por iso pode ser a base dunha nova relación feminista coa tecnoloxía.

No seu ensaio actualizado Un Manifesto Cyborg: Ciencia, Tecnoloxía e Feminismo Socialista no século XX e no seu libro Simians, Cyborgs and Women: The Reinvention of Nature (1991), Haraway usa a metáfora do cyborg para explicar como as contradicións fundamentais da teoría feminista e da identidade deben ser unidos, en vez de resolver, de forma similar a fusión da máquina e do organismo en cyborgs. Un Manifesto Cyborg é tamén unha importante crítica feminista do capitalismo.

A idea do cyborg deconstrúe binarios de control e a falta de control sobre o corpo, obxecto, suxeito, natureza e cultura, de maneira que son útiles no pensamento feminista posmoderno. Haraway usa a metáfora da identidade cyborg para expoñer maneiras nas que as cousas consideradas naturais, como os corpos humanos, non o son, senón que son construídos polas nosas ideas acerca deles. Isto ten especial relevancia para o feminismo, xa que Haraway cre que as mulleres son a miúdo descritas e tratadas de maneira que as reducen aos corpos. Balsamo e as ideas de Haraway é tamén un compoñente importante das críticas do feminismo esencialista e o esencialismo, xa que subverte a idea de naturalidade e de artificialidade, o cyborg é un ser híbrido.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Donna Haraway

• Lechte, John (2010). Cincuenta pensadores contemporáneos esenciales. Madrid: Cátedra. ISBN 9788437626970. 

• Donna Haraway e o seu sitio web na facultade europea (en inglés)