Ría

A ría é unha entrada de costa, ou grande estuario, que se formou polo afundimento parcial dun val costeiro de río.^[1] As rías diferéncianse dos fiorde porque o val non tivo unha orixe glacial. Apareceron durante a regresión do último período glacial, que foi o Holoceno.^[2] Do mesmo xeito que no caso dos esteiros, para a ría, a confluencia de augas de mar e río é unha das súas características determinantes. A vida nelas está determinada pola influencia equilibrada de mar e río, maiormente en canto ás súas augas e correntes, estando por un lado rexido polas subidas e baixadas das mareas e por outro condicionado polo caudal do río. Polo feito de estar situadas na parte final dun río, as rías teñen tendencia ao ateigamento, é dicir, á recepción e enchido por materiais erosivos do propio río, así como doutros arrastrados polas correntes costeiras, que ó entrar no recuncho que ofrecen as rías suavizan a súa potencia e descargan materiais.

En España son coñecidas as Rías Baixas e as Rías Altas en Galicia, aínda que tamén se podee atopar este tipo de desembocaduras en Asturias, Cantabria, País Vasco e Huelva. En Portugal están tanto a ría de Aveiro como a ría Formosa (Algarve).

Nas costas galegas e cantábricas, de sur a norte e de oeste a leste, están as seguintes rías:

• Ría de Baiona ^{[3][4][5][6][7][8]}
• Ría de Vigo
• Ría de Pontevedra
• Ría de Arousa
• Ría de Muros e Noia
• Ría de Corcubión

Segundo o tempo de aparición xeolóxico das rías, as rías por riba de Cabo Fisterra pódense clasificar como rías Altas e Medias. O termo de rías Medias xorde para definir as rías que están entre Cabo Fisterra e Estaca de Bares e que apareceron posteriormente ás rías Baixas e antes que as cantábricas^[9].

• Rías Medias ou centrais
  • Ría de Camariñas
  • Ría de Corme e Laxe
  • Ría da Coruña ou Ría do Burgo
  • Ría de Betanzos
  • Ría de Ares
  • Ría de Ferrol
  • Ría de Cedeira
  • Ría de Ortigueira
• Rías Altas
  • Ría do Barqueiro
  • Ría de Viveiro
  • Ría de Foz
  • Ría de Ribadeo

• Ría de Navia
• Ría de Villaviciosa
• Ría de Tina Menor
• Ría de Bilbao
• Ría de Pasaxes

• Rias (chamadas aber en bretón e en francés) en Finistère :
  • Aber-Wrac'h (Aber Ac'h en bretón)
  • Aber-Benoît (Aber Benniged en bretón)
  • Aber-Ildut (Aber Iltud en bretón)
• Ribeira do Trieux, en Côtes-d'Armor
• Val do río Rance, en Ille-et-Vilaine

• Ría de Aveiro
• Ría de Alvor
• Ría de Faro
• Ría Formosa

• Milford Haven, en Pembrokeshire.

• Lough Swilly, situada na punta norte na rexión da península de Inishowen.

A costa sur do país ten numerosas rías (rias):

• Portsmouth Harbour
• Langstone Harbour,
• Chichester Harbour,
• Pagham Harbour,
• Southampton Water,
• Poole Harbour

Os esteiros do Exe, Teign e Dart, o Esteiro de Kingsbridge, e Plymouth Sound en Devon, e os esteiros do río Fowey e do río Fal en Cornualla.

• Ría de Huelva
• O litoral atlántico norteamericano, entre Nova York e o cabo Hatteras tamén contén unha serie de rías.
• As Bocas de Kotor (Boka Kotorska), en Kotor, no Montenegro. Estas penetran uns 30 km no interior continental, ben protexidas do mar aberto, e constitúen o meirande porto natural do mar Adriático.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Ría

• Galería de mapas das rías de Galicia
• Ferdinand von Richthofen