Cali

Cali

Localización
3°26′24″N 76°31′11″O / 3.44, -76.5197
Estado	Colombia
Departamentos	Valle del Cauca
Capital de	Q20014485 (1908–1910) Valle del Cauca (1910–)
Poboación
Poboación	2.471.474 (2018) (4.382,05 hab./km²)
Xeografía
Superficie	564 km²
Bañado por	Cali River (en)
Altitude	1.018 m
Datos históricos
Fundador	Sebastián de Belalcázar
Creación	1536
Organización política
Órgano executivo	office of the mayor of Cali (en)
• Alcalde	Jorge Iván Ospina (pt) (2020–)
Órgano lexislativo	city council of Cali (en) Circunscrición: 0, (Escano: 21)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC−05:00
Prefixo telefónico	2
Outro
Irmandado con	concello de Estocolmo Guadalaxara Monterrey ../... 25+
Sitio web	cali.gov.co

Cali, oficialmente, Santiago de Cali^[1], é a capital do departamento de Valle del Cauca,^[1] e a terceira cidade máis poboada de Colombia. Está situada na rexión Sur del Valle del Cauca, entre a cordilleira occidental e a cordilleira central dos Andes. A cidade forma parte da Área Metropolitana de Cali, xunto cos concellos achegados a esta.^[2] Foi fundada o 25 de xullo de 1536 por Sebastián de Belalcázar, o que a converte nunha das cidades máis antigas de América.

A cidade é un dos principais centros económicos e industriais de Colombia, ademais de ser o principal centro urbano, cultural, económico, industrial e agrario do suroccidente do país e o terceiro a nivel nacional. Como capital departamental, acolle as sedes da Gobernación del Valle del Cauca, a Asemblea Departamental, o Tribunal Departamental, a Fiscalía Xeral, Institucións e Organismos do Estado, tamén é a sede de empresas oficiais como a municipal EMCALI.

É o principal centro deportivo de Colombia, salientando a organización de importantes eventos deportivos como os Xogos Panamericanos de 1971 e os Xogos Mundiais de 2013. É coñecida como «a capital mundial da salsa».^[3][4][5]

A cidade ten un nome composto como case todas as fundacións españolas en América. Santiago (un dos nomes máis difundidos no continente grazas ás devocións de Santiago de Compostela en España), fai honra ó Apóstolo Santiago. Cali fundouse o 25 de xullo, día no que se celebra a data do Apóstolo Santiago. Por iso se lle deu este nome á cidade. O nome de Cali, en troques, ten varias lecturas: pode provir da lingua paez Caly (tecido sen agullas)^[6] ou se cadra fai alusión a un dos pobos amerindios ou ó nome que daba á rexión e a un río ó sur da cidade, Lili (en paez, "húmido").^[6] Tamén se cavilou sobre que foron indíxenas aztecas ó servizo dos conquistadores quen deron o nome a Cali, do náhuatl calli ("casa") ou posiblemente sexa unha verba de orixe quechua introducida polos indios Yanaconas que foron traídos polo fundador Sebastián de Belalcázar dende Ecuador, interpretación respaldada pola existencia dunha poboación indíxena de nome "Cali Cali" nas proximidades de Quito. A etimoloxía máis probable é a paez, xa que varios nomes de Valle del Cauca teñen o seu significado nesa lingua,^[7] especialmente se se segue o antigo dicionario de Eugenio del Castillo y Orozco.^[8]

A cidade atópase no departamento de Valle del Cauca. Xeograficamente, Cali está no val do río Cauca, o segundo en importancia do país. Á altura de Cali, este val ten 35 quilómetros de ancho e a zona urbana está sobre a beira occidental do río. A parte occidental da cidade atópase custodiada polos Farallóns de Cali, que forman parte da cordilleira occidental dos Andes colombianos.

O clima é de sabana tropical. A cordilleira Occidental bloquea as frontes de aire húmido provenientes do océano Pacífico, aínda que é notable que a airexa mariña chega até a cidade. A cordilleira occidental ten 2 000 m de altitude no norte da cidade e acada os 4 000 m no sur. Isto fai que a rexión suroccidental sexa máis chuviosa que a noroccidental. As precipitacións anuais van dende os 900 mm nas zonas máis secas até os 1.800 mm nas zonas máis chuviosas, con 1.000 mm sobre a maior parte da área Metropolitana de Cali. A temperatura media é de 23.1 °C (73.6 °F) cunhas mínimas de 15 °C (66 °F) e unhas máximas de 32 °C (86 °F), cun máximo absoluto de 36 °C e mínimo absoluto de 13 °C. As estacións secas van de decembro a febreiro e de xullo a agosto, e a estación de chuvias de marzo a maio e de setembro a novembro.

A temperatura máis alta rexistrada en Cali foi de 39 °C o día 16 de agosto de 1979, e a máis baixa foi de 4 °C o 18 de xuño dese mesmo ano. Cali só rexistrou dúas veces acumulación de neve, nos anos 1979 e 1983.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Cali

• Páxina oficial (en castelán)

Principais cidades de Colombia
Bogotá Medellín Cali			Cidade	Departamento	Poboación				Cidade	Departamento	Poboación	Barranquilla Cartaxena Cúcuta
	1		Bogotá	Cundinamarca	8 264  029		11		Villavicencio	Meta	503 414
	2		Medellín	Antioquia	2 522 081		12		Santa Marta	Magdalena	499 219
	3		Cali	Valle del Cauca	2 434 110		13		Bello	Antioquia	485 970
	4		Barranquilla	Atlántico	1 232 226		14		Valledupar	Cesar	423 593
	5		Cartaxena de Indias	Bolívar	1 006 323		15		Pereira	Risaralda	406 348
	6		Soledad	Atlántico	682 910		16		Buenaventura	Valle del Cauca	398 527
	7		Cúcuta	Norte de Santander	652 320		17		Pasto	Nariño	386 598
	8		Soacha	Cundinamarca	550 054		18		Manizales	Caldas	373 862
	9		Ibagué	Tolima	543 564		19		Montería	Córdoba	362 917
	10		Bucaramanga	Santander	522 439		20		Neiva	Huila	329 462
	Proxección 2019 - DANE