Orde militar

Unha orde militar (en latín: militaris ordo) é unha sociedade relixiosa cristiá de cabaleiros. As ordes militares orixinais foron os Cabaleiros Templarios, os Cabaleiros Hospitalarios, a Orde de Santiago, a Orde de Calatrava e os Cabaleiros Teutónicos. Xurdiron na Idade Media en asociación coas Cruzadas, tanto en Terra Santa, no Báltico e na Península Ibérica; os seus membros dedicáronse á protección dos peregrinos e á defensa dos estados cruzados. Son os antecesores das ordes de cabalaría.

A maioría dos membros das ordes militares eran homes laicos que facían votos relixiosos, como a pobreza, a castidade e a obediencia, segundo os ideais monásticos. As ordes posuían casas chamadas comendas en toda Europa e tiñan unha estrutura xerárquica liderada polo gran mestre.

Os cabaleiros templarios, a maior e máis influente das ordes militares, foron suprimidos a principios do século XIV; só un puñado de ordes foron establecidas e recoñecidas despois. Porén, algúns persistiron máis tempo nas súas funcións orixinais, como a Orde Soberana Militar de Malta e a Orde de San Xoán, os respectivos sucesores católicos e protestantes dos Cabaleiros Hospitalarios.^[1] Aquelas ordes militares que sobreviven hoxe en día evolucionaron en ordes puramente honoríficas ou cerimoniais ou ben, en fundacións benéficas.

En 1053, para a batalla de Civitate, os Cabaleiros de San Pedro (Milites Sancti Petri) foron fundados como milicia polo Papa León IX para facer fronte aos normandos.^[2]

En resposta ás conquistas islámicas do antigo Imperio Bizantino, numerosas ordes militares católicas foron creadas tras a Primeira Cruzada. A fundación de tales ordes axeitábase ao plan da Igrexa católica de canalizar a devoción da nobreza europea cara á consecución dos obxectivos temporais da Igrexa, e tamén complementaba a Paz e Tregua de Deus.^[3] A fundación dos Templarios en 1118 proporcionou a primeira dunha serie de forzas militares estreitamente organizadas co propósito de opoñerse ás conquistas islámicas en Terra Santa e na Península Ibérica (reconquista) así como aos invasores islámicos e as tribos pagás do leste de Europa que foron percibidas como ameazas para a supremacía da Igrexa.

A primeira orde militar secularizada foi a Orde de San Xurxo, fundada en 1326 polo rei Carlos I de Hungría, mediante a cal fixo que toda a nobreza húngara lle xurase lealdade. Pouco despois, a Orde dos "Cabaleiros da Banda" foi fundada en 1332 polo rei Afonso XI de Castela. Ambas as ordes existiron só durante aproximadamente un século.^[4]

As características orixinais das ordes militares eran a combinación de modos de vida relixiosos e militares. Algúns deles, como os Cabaleiros Hospitalarios, os Cabaleiros de Santo Tomé e a Orde dos Santos Mauricio e Lázaro tamén tiñan fins benéficos e coidaban aos enfermos e pobres. Porén, non eran institucións puramente masculinas, xa que as monxas podían unirse aos conventos das ordes. Unha característica significativa das ordes militares era que os irmáns clericais podían estar subordinados aos irmáns non pertencentes á orde.

En 1818, o orientalista Joseph von Hammer comparou as ordes militares católicas, en particular os Cabaleiros Templarios, con certos modelos islámicos como a seita musulmá dos Asasinos. En 1820, José Antonio Conde suxeriu que á orixe destes grupos viña relacionada co ribat, unha institución relixiosa fortificada que unía unha forma de vida relixiosa ou hospitalaria coa loita contra os inimigos do islam. Outros criticaron este punto de vista, suxerindo que non houbo tales fortificacións arredor de Outremer ata despois de que as ordes militares foran fundadas.

O papel e a función das ordes militares estendéronse máis aló da Terra Santa, Prusia e o Báltico. De feito, tiñan ampla participación e persoal en toda Europa Occidental. A maioría eran laicos. Proporcionaron un conduto para a innovación cultural e técnica, como a introdución do folón en Inglaterra polos Cabaleiros Hospitalarios e as instalacións bancarias dos Cabaleiros Templarios.

Lístanse aquí as ordes militares en orde cronolóxica segundo as súas datas de fundación e extinción, ás veces aproximadas debido a escasas fontes, e/ou reiteradas supresións por parte das autoridades papais ou reais. Divídense en internacionais e nacionais segundo a súa adhesión e misión, sen ter en conta o alcance da distribución xeográfica fóra da súa rexión de interese.

• c. 1099 – c. 1103 - Orde do Santo Sepulcro
• c. 1099 – c. 1113 - Orde dos Hospitalarios
• c. 1118 - Orde dos Templarios
• c. 1118 - Orde de San Lázaro
• c. 1192 - Orde Teutónica

• 1075 - Orde de Santiago de Altopascio
• 1146 - Orde de Avís
• 1147 - Orde de San Miguel da Ala
• 1158 - Orde de Calatrava
• 1161 - Orde do Espíritu Santo

• 1162 - Orde de Aubrac

• 1170 - Orde de Santiago

• 1177 - Orde de Alcántara
• 1180 - Orde de Monte Gaudio
• 1188 - Orde de Truxillo
• 1191 - Orde de Santo Tomé
• 1196 - Orde de Monfragüe
• 1201 - Orde de San Xurxo de Alfama
• 1202 - Irmáns Livonios da Espada
• 1216 - Orde de Dobrin
• 1221 - Milicia da fe en Xesucristo
• 1231 - Orde de Monreal
• 1231 - Orde da Fe e da Paz
• 1233 - Cabaleiros da Cruz coa Estrela Vermella
• 1233 - Milicia de Xesucristo
• 1261 - Orde da Santísima Virxe María
• 1270 - Orde da Estrela
• 1317 - Orde de Montesa
• 1317 - Orde de Cristo
• 1348 - Orde da Xarreteira
• 1408 - Orde do Dragón
• 1434 - Orde dos Santos Mauricio e Lázaro
• 1459 - Orde da Torre e a Espada
• 1459 - Orde da Nosa Señora de Belén
• 1469 - Orde de San Xurxo de Carintia
• 1522 - Sagrada Orde Militar Constantiniana de San Xurxo
• 1561 - Orde de Santo Estevo Papa e Mártir

1. ↑ McCreery, Christopher (2008). The Maple Leaf and the White Cross: A History of St. John Ambulance and the Most Venerable Order of the Hospital of St. John of Jerusalem in Canada. Dundurn. ISBN 9781770702806. 
2. ↑ Demurger, Alain (2005). Les Templiers. Une chevalerie chrétienne au Moyen Age. Éditions du Seuil. ISBN 9782021008340. 
3. ↑ Crawford, Paul (1996). "The Military Orders: Introduction". On-line Reference Book for Medieval Studies. Archived from the original on 06 de outubro de 2014. Consultado o 12 de abril de 2023. 
4. ↑ Jones, Michael (1998). The New Cambridge Medieval History, vol. 6: c. 1300 - c. 1415. Cambridge. p. 209. 

• Ordes relixiosas
• Cruzadas

• Ordo Supremus Militaris Templi Hierosolimitani Universalis - Brasil

Este artigo sobre historia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.