Historia de África

Historia de África
Mapa de 1890.
Historia	de África
Categoría	Historia de África

A historia de África abrangue a historia do continente de África e das diferentes civilizacións que nel se asentaron. Os humanos arcaicos xurdiron de África hai entre 0,5 e 1,8 millóns de anos. A isto seguiu a aparición dos humanos modernos ( homo sapiens ) en África oriental hai uns 300 000 - 250 000 anos. No IV milenio a. C. a historia escrita xurdiu no Antigo Exipto,^[1] e máis tarde no Reino de Kush de Nubia, no Damot do Corno de África e no Magreb e Ifrikiya da Antiga Cartago.^[2] As sociedades subsaharianas denomínanse xeralmente civilizacións orais en lugar de civilizacións alfabetizadas, debido ao uso oral mesmo cando se desenvolveu historicamente a escritura; pénsase que a tradición do Imperio de Ghana contén tradicións que se remontan á prehistoria. Entre o 1000 a. C. e o 1000 d. C., a expansión bantú arrasou dende o noroeste de África central (o actual Camerún) por gran parte da África subsahariana en ondas, sentando as bases para futuros estados nas rexións centrais, orientais e meridionais do continente.^[3]

África foi o fogar de moitos reinos e imperios en todas as rexións do continente, sendo habitual o cambio. Moitos estados foron creados pola conquista e a inseguridade, mentres que outros desenvolvéronse a través do préstamo e a asimilación de ideas e institucións, e algúns a través do desenvolvemento interno, en gran parte illado, estimulado polo crecemento da poboación e o desenvolvemento económico.^[4] Moitas sociedades mantiñan un modo de vida igualitario, como os pobos Jola ou Hadza, mentres que outras non se centralizaron en sociedades complexas, como os Boorana e os cacicados de Serra Leoa. No seu apoxeo calcúlase que África tiña ata 10 000 estados e grupos autónomos diferentes con linguas e costumes distintos, a maioría seguindo relixións tradicionais africanas.^[5]

Moitos imperios acadaron a hexemonía nas súas respectivas rexións, como o Imperio de Ghana, o Imperio de Malí, o Imperio Songai, o Imperio Bamana, o Imperio de Masina, o Califato de Sokoto e o Imperio Tuculor en África occidental; o Antigo Exipto, o Reino de Kush, a Antiga Cartago, o Califato fatimí, a dinastía almorábide, o Imperio Almohade, a dinastía aiúbida e o Sultanato Mameluco no norte de África; o Reino de Axum, o Imperio de Etiopía, o Sultanato de Adal, o Imperio de Quitara, o Sultanato de Kilwa e o Reino de Imerina en África oriental; o Reino de Kanem Bornu, o Reino do Congo, o Imperio Luba, o Imperio Lunda e o Sultanato de Utetera en África central; e o Reino de Mapungubwe, o Reino de Cimbabue, Monomotapa, o Imperio Rozvi, os Reinos Maravi, Mthwakazi e o Reino Zulú no sur de África. Nas sociedades africanas subsaharianas, a historia foi xeralmente rexistrada oralmente. As disciplinas académicas como o estudo das tradicións orais, a lingüística histórica, a arqueoloxía e a xenética foron vitais na compilación de historias escritas de África.^[6]

Dende o século VII, o Islam estendeuse ao oeste dende Arabia mediante conquista e proselitismo ata o norte de África e o corno de África, e máis tarde cara ao sur ata a costa suahili asistida polo dominio musulmán do comercio do océano Índico, logo dende o Magreb atravesando o Sáhara ata Sahel occidental e Sudán, catalizados polo guerra fulani nos séculos XVIII e XIX. Os sistemas de servidume e escravitude eran historicamente estendidos e comúns en partes de África, xa que estaban presentes en gran parte da historia antiga, medieval e moderna.^[7] Cando comezou o comercio de escravos a través do Sáhara, do mar Vermello, océano Índico e a través do océano Atlántico, moitos dos sistemas de escravos locais preexistentes comezaron a subministrar cativos para os mercados de escravos fóra de África.^[8][9] O comercio de escravos polo Atlántico foi o máis explotado destes, e durante un período máis curto entre 1450 e 1900 transportou máis de 12 millóns de persoas escravizadas ao exterior.^[10]

De 1870 a 1914, impulsado pola gran forza e voracidade da segunda revolución industrial, a colonización europea de África desenvolveuse rapidamente dunha décima parte do continente baixo o control imperial europeo a máis de nove décimas no Repartimento de África, entre as maiores potencias europeas partindo o continente na conferencia de Berlín de 1884.^[11][12] O dominio europeo tivo impactos significativos nas sociedades de África e a supresión da autonomía comunitaria interromperon as prácticas locais e provocaron a transformación irreversible dos sistemas socioeconómicos de África.^[13] Aínda que o cristianismo ten unha longa historia en África norte e leste, había poucos estados cristiáns que precederan ao período colonial, distintos de Etiopía e Congo. A conversión xeneralizada produciuse no sur de África occidental, África central e do sur de África baixo o dominio europeo debido a misións eficaces, fusionando o cristianismo coas súas crenzas locais.^[14]

Tras as loitas pola independencia en moitas partes do continente e unha Europa debilitada despois da Segunda Guerra Mundial, tiveron lugar ondas de descolonización en todo o continente. Isto culminou en 1960 co Ano de África e o establecemento da Organización para a Unidade Africana en 1963 (o predecesor da Unión Africana), con países que deciden manter as súas fronteiras coloniais.^[15] As estruturas de poder tradicionais permanecen en parte en moitas partes de África e os seus roles, poderes e influencia varían moito entre os países, especialmente no que se refire ao goberno.