Disolvente

Denomínase disolvente, ou solvente, á substancia que permite a dispersión doutra, o soluto, no seu seo. Normalmente o disolvente establece o estado físico da disolución, polo que se di que o disolvente é o compoñente da disolución que está no mesmo estado físico que a disolución.

A auga cualifícase moitas veces como o disolvente universal, porque disolve a máis do 50 % dos compostos coñecidos.

Tipos de disolventes

Moléculas de auga (disolvente polar) solvatando un ión de sodio.

Disolventes apolares. En xeral son substancias de tipo orgánico e nas moléculas das cales a distribución da nube electrónica é simétrica, polo que non presentan un polo positivo nin un polo negativo. Non poden considerarse, por tanto, como dipolos permanentes. Porén, isto non implica que algúns dos seus enlaces sexan polares. Todo dependerá da xeometría das moléculas. Se os momentos dipolares individuais dos seus enlaces están compensados, a molécula será, en conxunto, apolar. Algúns disolventes deste tipo son: o dietiléter, o cloroformo, o benceno, o tolueno, o xileno, as cetonas, o hexano, o ciclohexano, o tetracloruro de carbono etc.
Disolventes polares. Son substancias formadas por moléculas con distribucións da nube electrónica asimétrica e, por tanto, as súas moléculas presentan un polo positivo e un polo negativo. O exemplo clásico dun disolvente polar é a auga. Os alcohois de baixa masa molecular tamén pertencen a este tipo. Distínguense dous subtipos de disolventes polares:
- Disolventes polares apróticos. Non liberan ións ao medio.
- Disolventes polares próticos. Son capaces de achegar ións H⁺ ao medio, como a auga, o ácido acético e os alcohois en xeral.

Propiedades dalgúns disolventes comúns

Disolvente	Fórmula química	Punto de ebulición	Constante dieléctrica	Densidade
Disolventes non polares
Hexano	CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-CH₂-CH₃	69 °C	2,0	0,655 g/ml
Benceno	C₆H₆	80 °C	2,3	0,879 g/ml
Tolueno	C₆H₅-CH₃	111 °C	2,4	0,867 g/ml
Dietil éter	CH₃CH₂-O-CH₂-CH₃	35 °C	4,3	0,713 g/ml
Cloroformo	CHCl₃	61 °C	4,8	1,498 g/ml
Acetato de etilo	CH₃-C(=O)-O-CH₂-CH₃	77 °C	6,0	0,894 g/ml
Diclorometano	CH₂Cl₂	40 °C	9,1	1,326 g/ml
Disolventes polares apróticos
1,4-Dioxano	/-CH₂-CH₂-O-CH₂-CH₂-O-\	101 °C	2,3	1,033 g/ml
Tetrahidrofurano (THF)	/-CH₂-CH₂-O-CH₂-CH₂-\	66 °C	7,5	0,886 g/ml
Acetona	CH₃-C(=O)-CH₃	56 °C	21	0,786 g/ml
Acetonitrilo	CH₃-C≡N	82 °C	37	0,786 g/ml
Dimetilformamida (DMF)	H-C(=O)N(CH₃)₂	153 °C	38	0,944 g/ml
Dimetil sulfóxido (DMSO)	CH₃-S(=O)-CH₃	189 °C	47	1,092 g/ml
Disolventes polares próticos
Ácido acético	CH₃-C(=O)OH	118 °C	6,2	1,049 g/ml
n-Butanol	CH₃-CH₂-CH₂-CH₂-OH	118 °C	18	0,810 g/ml
Isopropanol	CH₃-CH(-OH)-CH₃	82 °C	18	0,785 g/ml
n-Propanol	CH₃-CH₂-CH₂-OH	97 °C	20	0,803 g/ml
Etanol	CH₃-CH₂-OH	79 °C	24	0,789 g/ml
Metanol	CH₃-OH	65 °C	33	0,791 g/ml
Ácido fórmico	H-C(=O)OH	100 °C	58	1,21 g/ml
Auga	H-O-H	100 °C	80	1,000 g/ml

Notas:

1. En caracteres negros, as densidades dos disolventes que a teñen maior que a da auga.
2. Obsérvese que a auga é o disolvente común que ten máis alta constante dieléctica.

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

A auga como disolvente (en castelán).
Disolventes alternativos, fluídos supercríticos (en portugués).
Disolventes orgánicos. Departamento de Medio Ambiente del Gobierno Vasco (en castelán).
Os disolventes e a electricidade estática (en castelán).