Berlanga de Duero

Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde marzo de 2014.)

Berlanga de Duero

Epónimo	Río Douro
Localización
41°27′54″N 2°51′40″O / 41.465, -2.8611111111111
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela e León
Provincia	provincia de Soria
Capital	Berlanga de Duero (en)
Contén a división administrativa	Abanco (en) Alaló (en) Andaluz (en) Berlanga de Duero (en) Berlanga de Duero train station (en) Brías Cabreriza (en) Ciruela (en) Hortezuela (en) Lumías (en) Morales (en) Paones (en)
Poboación
Poboación	852 (2023) (3,87 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Q107554225
Superficie	220,18 km²
Altitude	936 m
Comparte fronteira con	Bañuelos (pt) Centenera de Andaluz Fuentepinilla Velamazán Caltojar La Riba de Escalote Valderrodilla Bayubas de Abajo Retortillo de Soria Tajueco Recuerda Quintanas de Gormaz Arenillas
Organización política
• Alcalde	Jesús María del Carmelo Herrero González
Identificador descritivo
Código postal	42360
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	42035
Ben de interese cultural
Páxina web	berlangadeduero.es

Berlanga de Duero é un concello español da provincia de Soria (Castela e León). A súa poboación é de 981 habitantes (INE 2012) e ocupa unha superficie de 220,18 km².

Por ela discorren tres ríos: Douro, Escalote e Talegones.

Ten os Altos de Barahona ao sur, o portillo de Andaluz a tres quilómetros, e o abrazo do Douro.

A súa altura máis significativa, "O Coborrón", protexe o cerro sobre o que se asenta o castelo, pensado tamén como protección.

A importancia histórica da vila compréndese por acharse na liña do Douro, divisoria, durante toda a Idade Media, dos reinos mouros e cristiáns primeiro, e dos casteláns e aragoneses máis tarde. Formaba, xunto coas fortalezas de Gormaz, Osma, San Esteban e Atienza, esa liña que era conquistada unha e outra vez, tanto polos cristiáns como pola cruz.

Hortezuela, La Estación, Andaluz, Morales, Brías, Paones, Alaló, Abanco, Ciruela, Lumías e mais o despoboado de Cabreriza.

O esplendor desta vila chegaría no Renacemento, cando os condestables de Castela, os Fernández de Velasco, duques de Frías e marqueses de Berlanga, foron "premiados" coa comunidade de Vila e Terra, polos servizos prestados á coroa.

Alí sentaron os seus reais, engrandeceron a vila, mandaron construír a colexiata, edificaron a súa propia residencia, refixeron os restos do emblemático castelo, fundaron un mosteiro, un hospital, alzaron o rolo ou picota á entrada para dicir a todo o que pasase, de quen era a vila, a quen se debía respecto e obediencia, quen impoñía e executaba a lei, e, en definitiva, a quen debían pagar os seus impostos os súbditos da maxestade de quenda.

E daquela época son todos os restos que o visitante pode contemplar.

Á entrada, xunto ao silo, álzase maxestoso o rolo gótico, din que o exemplar máis belo e mellor conservado de toda a provincia.

Só desdice a súa situación, sen dúbida a primitiva. No seu día o emblema sería visto desde todos os lugares, pero, co discorrer do tempo edificouse a todo ao redor, escondéndoo á vista do visitante.

Moi próximo a el, o único resto visible do que foi o recinto murado que pechaba a vila: a Porta de Aguilera, na que pode verse, coroando a entrada, unha gran concha do peregrino. Fronte a ela, a ermida das Torres alberga a imaxe do mesmo nome, pola que os berlangueses senten veneración, ofrecéndolle unha festa o 24 de setembro, con poxa de banzos e cánticos no convento. Esta ermida formaba parte do hospital de peregrinos, do que só se conserva a enorme cheminea, ao redor da cal reuníanse os peregrinos para comer unha sopa, quentarse e curar, no seu caso, de feridas e enfermidades.

Pásase ao interior de Berlanga pola porta de Aguilera. A praza, moi ben restaurada e amoblada, foi e segue sendo o centro de reunión, de xogos, de festas e bailes; ladaíñas, rogativas e procesións.

Da praza irradian varias rúas. A Real, onde pode verse algún escudo, palacete, as ruínas doutro, e a primeira casa dos Frías, hoxe convertida en hotel.

Outra rúa diríxese ao río Escalote, ó arboredo, á "Horta dos morais"; antes estes eran as paraxes de verán dos berlangueses, desde hai anos trasladáronse cara ás piscinas, o polideportivo e o albergue.

Unha rúa máis ascende cara á colexiata. Mandárona edificar os condestables e, para iso, utilizaron as pedras dunhas sete igrexas románicas. Só queda, daquela época, un tímpano colocado sobre a entrada á igrexa do convento. A colexiata, renacente no seu exterior, é gótica por dentro.

Ao pé da mole do castelo poden verse os restos do palacio dos condestables.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Berlanga de Duero

• Páxina oficial do concello (en castelán)