Alexandre Deulofeu

Alexandre Deulofeu

(1978)
Biografía
Nacemento	20 de setembro de 1903 L'Armentera, España
Morte	27 de decembro de 1978 (75 anos) Figueres, España
Alcalde de Figueres
25 de maio de 1937 – 2 de novembro de 1937
City councillor of Figueres (en)
Actividade
Ocupación	político, filósofo, historiador

Alexandre Deulofeu Torres, nado en L'Armentera (Xirona) o 20 de setembro de 1903 e finado en Figueres o 27 de decembro de 1978, foi un político e filósofo da historia que escribiu sobre o que el chamou "Matemática da historia", unha teoría cíclica sobre a evolución das civilizacións.

Alexandre Deulofeu naceu en L'Armentera, onde o seu pai traballaba de farmacéutico. Aos tres anos foi vivir a Sant Pere Pescador e nove anos despois trasladouse a Figueres. Estudou o Bacharelato no Instituto Ramon Muntaner de Barcelona e fixo as carreiras de Farmacia e Ciencias Químicas en Madrid, finalizando esta última en Barcelona. Ao volver a Figueres gaña as oposicións a cátedra e exerce o profesorado no instituto figueirense, iniciando unha etapa de intensa actividade política, primeiro como dirixente da Xuventude Nacionalista Republicana do Empordà e despois como rexedor por ERC. Alcalde accidental de Figueres durante a guerra civil, onde evitou enfrontamentos, saqueos e persecucións nesta cidade. Foi mobilizado como sanitario á fronte. Exiliouse en Francia o 5 de febreiro de 1939 coa retirada republicana. No exilio realizou varios oficios: mestre de diversas materias, músico violinista e saxofonista en diferentes grupos de música de entretemento e clásicos, agricultor experimental creador de plantacións sen terra con solucións líquidas da súa invención, obreiro de fábrica, albanel, escritor, poeta etc. Entaboou amizade con Francesc Pujols e Salvador Dalí. Volveu do exilio o 22 de xaneiro de 1947, dedicándose á farmacia, a seguir as súas investigacións e a escribir. Morreu deixando sen finalizar a versión extensa da súa obra magna titulada La matemàtica de la història.

Afirmou que as civilizacións e os imperios pasan por uns ciclos equivalentes aos ciclos naturais dos seres vivos. Cada civilización pode chegar a cumprir, como mínimo, tres ciclos de 1.700 anos cada un. Comprendidos dentro das civilizacións, os imperios teñen unha duración media de 550 anos. Afirmou que mediante o coñecemento da natureza dos ciclos se poden evitar as guerras, consideradas innecesarias, facendo que os procesos sexan pacíficos no canto de violentos. Tamén afirmou que a humanidade poderá ser capaz de coñecelos, de alterar os propios ciclos, e que esta ha de tender a organizarse baixo a forma dunha Confederación Universal de pobos libres.

O enunciado da lei matemática que, segundo el, determina a evolución dos pobos resúmese nos seguintes puntos (Capítulo III da Matemática da Historia en catalán, edición de 1967):

1. Todos os pobos pasan por épocas de gran fraccionamento demográfico, alternadas con outras épocas de grande unificación ou épocas imperialistas.
2. As épocas de gran fraccionamento teñen unha duración de seis séculos e medio. As épocas de grande unificación teñen unha duración de dez séculos e medio. O século evolutivo comprende, xa que logo, dezasete séculos.
3. Durante este proceso evolutivo os pobos pasan por fases perfectamente establecidas para chegar, ao final do século, a ocupar a mesma posición que no seu comezo.
4. O século evolutivo comprende todas as ordes da actividade humana, é dicir, que debemos considerar, ademais dun século político, un século social, artístico, filosófico, científico...
5. Todos os pobos seguen a mesma evolución, pero esta queda avanzada ou adiada segundo a posición xeográfica de cada país.
6. A forza creadora non é a mesma para todos os pobos. Para cada século existe unha zona de máxima intensidade creadora, e esta zona vaise desprazando dun século ao seguinte no mesmo sentido do proceso xeral. Este avanza en Europa, do Oriente cara ao Occidente mediterráneo e pasa despois da Península Ibérica á Galia, segue polas Illas Británicas, continúa a través dos pobos xermánicos e chega finalmente aos pobos nórdicos e eslavos.
7. Aos núcleos imperialistas que dan lugar a épocas de grande unificación política seguen procesos biolóxicos perfectos, idénticos entre eles e cunha lonxevidade que dura de cinco a seis séculos.
8. A transformación dos réximes político-sociais non se realiza segundo unha liña constante ascendente ou descendente, senón mediante avances e retrocesos de xeito alternativo uns máis intensos cós outros, cousa que dá como resultado unha liña quebrada. A resultante desta liña equivale a un avance nun sentido determinado. É o que se chama "Lei dos dous pasos adiante e un atrás".

O seu pensamento ten relación coas ideas de Oswald Spengler e de Arnold J. Toynbee, que tamén enunciaron teorías sobre o carácter cíclico das civilizacións, pero sen acadar a medida matemática máis precisa que expón Deulofeu.

Durante o seu exilio e tamén con posterioridade, Deulofeu percorreu diversos museos, templos e monumentos de diferentes países onde, entre outras conclusións, deduciu ter atopado a orixe da arte románica durante o século IX entre o Empordà e o Rosselló, que era a orixe do que el chama o segundo século da civilización europea occidental, despois do primeiro século.

• Catalunya i l'Europa futura (Cataluña e a Europa futura), Barcelona, Libraría Catalònia, 1934 (prólogo de Antoni Rovira i Virgili. Edición facsímile de 1978).
• Catalunya 1932-1934 (Cataluña 1932-1934), Barcelona, Libraría Catalònia, 1935.
• Química estructural, primera part (Química estrutural, primeira parte), Figueres, Libraría da Escola do Traballo, 1937.
• L'evolució social (A evolución social), Figueres, Libraría da Escola do Traballo, 1937 (existe un segundo volume inédito).
• Alejandro Deulofeu. La energía atómica al servicio de la química, e La energía atómica y la energía iónica (A enerxía atómica ao servizo da química e A enerxía atómica e a enerxía iónica) Edicións ciclostiladas para Breviata Médica (servizo de información médico dos laboratorios Leti e Uquita), Barcelona, 1949.
• Alejandro Deulofeu. La Matemática de la Historia (A Matemática da Historia), Barcelona, Aymà Edicións, 1951.
• Alejandro Deulofeu. La energía atómica al servicio de la química (A enerxía atómica ao servizo da química), Barcelona, Editorial Emporitana, 1952.
• Alejandro Deulofeu. Europa al desnudo (Europa ao descuberto), Barcelona, Editorial Emporitana, 1954.
• Alejandro Deulofeu. Nacimiento, grandeza y muerte de las civilizaciones (Nacemento, grandeza e morte das civilizacións), Barcelona, Casa do Libro, 1956 (volume I en castelán da Matemática da historia).
• La matemàtica da història en la cultura occidental (A matemática da historia na cultura occidental), "Els Autors de l'Ocell de Paper" ("Os autores do Paxaro de Papel"), Barcelona, Editex, 1957.
• Alejandro Deulofeu. Los grandes errores de la historia. Del servilismo a la democracia (Os grandes erros da Historia. Do servilismo á democracia), Barcelona, Aymà Edicións, 1958 (volume II en castelán da Matemática da historia).
• L'Empordà, bressol de l'art romànic (O Empordán, berce da arte románica), Barcelona, Gráficas Diamant, 1961.
• Alejandro Deulofeu. El Ampurdán, cuna del arte románico (O Empordán, berce da arte románica), Barcelona, Gráficas Diamant, 1962.
• Catalunya, origen de la pintura medieval (Cataluña, orixe da pintura medieval), Barcelona, ed. Selecta, 1963.
• Alejandro Deulofeu. Cataluña, origen de la pintura medieval (Cataluña, orixe da pintura medieval), Barcelona, ed. Selecta, 1963.
• Alejandro Deulofeu. La Matemática de la Historia (A matemática da Historia), Figueres, Editorial Emporitana, 1967.
• Prólogo, dentro do libro de Carles Fages de Climent Vilasacra, capital del món (Vilasacra, capital do mundo), Figueres, ed. Pérgamo, Primeira Edición 1967, Segunda Edición 1977, Terceira Edición 1993.
• L'Empordà-Rosselló, brésol de l'escultura romànica (O Empordán-Rosellón, berce da cultura románica), Figueres, Editorial Emporitana, 1968 (fotografías de Joaquim Fort de Ribot).
• Les cultures europees. De la primera onada històrica de gran fragmentació demogràfica (As culturas europeas. Da primeira vaga histórica de gran fragmentación demográfica), Figueres, Editorial Emporitana, 1969 (volume III en catalán da Matemática da historia).
• A pau al món per a Matemàtica da Història (A paz no mundo pola Matemática da Historia), Barcelona, ed. Pòrtic, 1970.
• Naixença, grandesa i mort de les civilitzacions (Nacemento, grandeza e morte das civilizacións), Figueres, Editorial Emporitana, 1970 (volume I en catalán da Matemática da historia).
• El monestir de Sant Pere de Roda. Importància, història i art (O mosteiro de San Pedro de Roda. Importancia, historia e arte), Figueres, Editorial Emporitana, 1970.
• Els grans errors da Història (Os grandes erros da Historia), Figueres, Editorial Emporitana, 1971 (volume II en catalán da Matemática da historia).
• Lluita d'imperis, primera part (persa, macedoni, cartaginès, romà, bizantí) (Loita de imperios, primeira parte (Imperio persa, macedonio, cartaxinés, romano, bizantino)), Figueres, Editorial Emporitana, 1972 (volume IV en catalán da Matemática da historia).
• L'Empordà, brésol de l'art romànic (O Empordán, berce da arte románica), Figueres, Editorial Emporitana, 1972.
• Alejandro Deulofeu. La paz mundial por la Matemática de la Historia (A paz mundial pola Matemática da Historia), Barcelona, ed. Pòrtic Hispànic, 1973.
• Lluita d'imperis, segona part (teutònic, angosaxó, polonès, danès, noruec, víking, lituà, suec, moscovita) (Loita de imperios, segunda parte (teutónico, angosaxón, polaco, danés, noruegués, víkingo, lituano, sueco, moscovita)), Figueres, Editorial Emporitana, 1973 (volume V en catalán da Matemática da historia).
• El segon cicle europeu. El procés polític i social (O segundo século europeo. O proceso político e social), Figueres, Editorial Emporitana, 1974 (volume VI en catalán da Matemática da historia).
• Memòries da revolució, de la guerra i de l'exili (Memorias da revolución, da guerra e do exilio), Figueres, Editorial Emporitana, 1975, dous volumes.
• Palabras preliminares, dentro do libro de Sebastià Delclòs, Guia del romànic de l'Alt Empordà (Guía do románico do Alto Ampurdán), Figueres, Centro Excursionista Empordanés, 1975.
• Catalunya, mare da cultura europea (Cataluña, madre da cultura europea), Figueres, Editorial Emporitana, 1977 (volume VII en catalán da Matemática da historia).
• La segona onada imperial a Europa (A segunda oa imperial en Europa), Figueres, Editorial Emporitana, 1977 (volume VIII en catalán da Matemática da historia).
• Alejandro Deulofeu. Nacimiento, grandeza y muerte de las civilizaciones (Nacimiento, grandeza e muerte das civilizacións), Buenos Aires, ed. Plus Ultra, 1978 (versión especial para Suramérica, prólogo de Abelardo F. Gabancho).
• Les cultures irano-sumèria-caldea, hitita i egípcia (As culturas irano-sumeria-caldea, hitita e exipcia). Figueres, realización: Amigos da Albera e Cap de Creus, Centro Escursionista Empordanés, edición póstuma 2005 (volume IX en catalán da Matemática da història).
• Història de l'art universal (Historia da arte universal). Figueres, realización: Amigos de l´Albera e Cap de Creus, Centro Excursionista Empordanés, edición póstuma, outubro 2008.
• Articles i altres Escrits. Els darrers mots (Artigos e outros escritos. As últimas palabras). Figueres, realización: Amigos de l´Albera e Cap de Creus, Centro Excursionista Empordanés, proxecto e seguimento: Juli Gutiérrez Deulofeu, edición póstuma, xuño 2012.

• Alexandre Deulofeu. Figueres, Concello de Figueres, Instituto de Estudos Empordanés, Patronato Francesc Eiximenis, 2003.
• Juli Gutiérrez Deulofeu. Alexandre Deulofeu, la Matemàtica de la Història (Alexandre Deulofeu, a Matemática da Historia), Barcelona, Llibres de l'índex / Neopàtria, 2004.
• Enric Pujol, Jordi Casassas, Francesc Roca, Juli Gutiérrez Deulofeu. La Matemàtica de la Història. La teoría cíclica d'Alexandre Deulofeu (A Matemática da Historia. A teoría cíclica de Alexandre Deulofeu), Figueres, Brau Edicións, 2005.

• Páxina de Deulofeu