Ciencias sociais

Este artigo contén varias ligazóns externas e/ou bibliografía ao fin da páxina, mais poucas ou ningunha referencia no corpo do texto. Por favor, mellora o artigo introducindo notas ao pé, citando as fontes. Podes ver exemplos de como se fai nestes artigos.

As ciencias sociais son aquelas ciencias ou disciplinas científicas que se ocupan de aspectos do comportamento e actividades dos seres humanos, non estudados nas ciencias naturais. En ciencias sociais examínanse tanto as manifestacións materiais e inmateriais das sociedades. As ciencias sociais foron recoñecidas como tal no século XVIII. O seu principal obxecto de estudo é o ser humano.

A característica diferenciadora entre as ciencias naturais e as sociais é que os seres humanos posúen habilidades cognitivas específicas que crean unha conciencia e representacións mentais abstractas que en xeral inflúen no seu comportamento e crean unhas regras de interacción entre individuos complexas; por tanto, a diferenza das ciencias naturais, introducen os feitos mentais reais ou supostos. Doutra banda, as ciencias sociais diferéncianse das humanidades, en que as ciencias sociais dan unha maior énfase ao método científico ou outras metodoloxías rigorosas de análises.

A maioría das ciencias sociais, no estado actual de coñecementos, poden establecer leis de alcance universal, polo que moitas veces o obxectivo é simplemente interpretar os feitos humanos, aínda que abundan nos últimos tempos os intentos xenuinamente científicos de formular predicións cualitativas. Con frecuencia, as interpretacións da actividade humana baséanse na comprensión das intencións subxectivas das persoas. Aínda que tal como fan algúns teóricos en antropoloxía e socioloxía, convén distinguir entre:

• As intencións declaradas que son conscientes e poden ser recollidas directamente preguntando aos suxeitos, esta é a descrición émica ou emics) dun suceso.
• O comportamento observado, que en ocasións pode ser inconsciente e diferir significativamente das intencións declaradas. Este comportamento é a descrición material e obxectiva das secuencias levadas a cabo sen presupor motivos ou intencións. Dados dous observadores a descrición ética (etolóxica) ou etics é o conxunto de feitos observables por ambos con independencia das interpretacións que ambos fagan do fenómeno.

As ciencias humanas divídense en Psicoloxía, Antropoloxía e ciencias sociais ou Socioloxía.

O principal grupo de ciencias sociais está formado por:

• Antropoloxía
• Ciencias da Comunicación
• Economía
• Educación
• Lingüística
• Dereito
• Ciencia política
• Psicoloxía
• Socioloxía
• Traballo Social

Á cal agréganse:

• Arqueoloxía
• Ecoloxía humana
• Etnografía
• Etnoloxía
• Urbanismo

Outras disciplinas, que son situadas ás veces como parte das humanidades, son:

• Ciencias da Información
• Xeografía humana
• Xeografía política
• Demografía
• Estatística
• Lóxica
• Filosofía
• Filosofía da ciencia da cultura etc.
• Historia, Historia social
• Teoloxía
• Semiótica
• Semioloxía

Moitas das disciplinas científicas que integran este grupo tiveron discusións epistemolóxicas respecto de que é unha ciencia. Nos seus inicios tomouse como modelo dunha ciencia á física e demais ciencias naturais. Con todo co tempo identificouse a particularidade do obxecto de estudo, que é a sociedade, a cal non encadrarse dentro dos métodos e supostos que estudan as ciencias naturais. Unha disquisición teorética en profundidade áchase no artigo : Teoría das Ciencias Humanas e tamén noutros enfoques epistemológicos do Dicionario Crítico das Ciencias Sociais.

Na actualidade existen críticas á crecente especialización e escasa intercomunicación entre as ciencias sociais. Isto iría en menoscabo dunha análise global da sociedade (ver Wallerstein 1996).

Na Encyclopedia of Sociology (Borgata e Mantgomery 2000), estuda este tema: A Socioloxía está relacionada pouco coa Psicoloxía social, coa Historia social, coa Xeografía humana, coa Política, e debería estalo máis; está máis relacionada coa Antropoloxía cultural, coa Ecoloxía humana, coa Demografía, co Urbanismo, coa Estatística e coa Filosofía. Devanditas relacións non son na súa totalidade, senón en partes ou sectores de cada disciplina. A Socioloxía é a materia máis aberta a outras achegas do resto das Ciencias sociais e isto dedúceno das recompilacións de índices de citacións en artigos e libros. O proceso é que nas zonas fronteirizas vanse creando híbridos e isto é o que lles dá coherencia ás necesarias interdependencias ou prestacións. A escasa intercomunicación entre disciplinas aínda é máis manifesta entre científicos sociais dos diferentes países, que citan soamente aos da súa contorna cultural, ou o seu propio país, e principalmente aos clásicos, cando de feito os grupos latinoamericano, europeo e xaponés, supera en bibliografía ao grupo inglés americano.

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Ciencias sociais

• Borgatta, Edgar F. e Rhonda J. V. Montgomery. (1992) 2ª edición 2000. Encyclopedia of Sociology . 5 volumes. Macmillan. ISBN 0-02-864853-6
• Wallerstein, Immanuel. 1996. Abrir as Ciencias Sociais. Século XXI, México. ISBN 968-23-2012-7.
• Dicionario Crítico de Ciencias Sociais. Universidade de Madrid. Arquivado 08 de marzo de 2022 en Wayback Machine.

• Enciclopedia Internacional de Ciencias Sociais. Editorial Aguilar.
• Sources of information in the Social Sciences. Webb
• Enciclopedia Libre Universal en Español en Internet : Ciencias Sociais, Socioloxía etc.

• Ciencia
• Cientifismo
• Sociedade

• Sitio e Foro de Investigadores Arxentinos en Ciencias Sociais, Artigos interesantes, proxectos etc.
• Raecpedia, unha enciclopedia en ciencias sociais desde unha visión latinoamericana baixo licenza GFDL.
• Foro de Estudantes de Ciencias Sociais da Arxentina
• Proxecto Cholonautas - Comunidade Académica Virtual de Ciencias Sociais no Perú
• The Social Capital Foundation e The International Scope Review
• Bioetica e Ciencias sociais
• Dicionario Crítico de Ciencias Sociais Arquivado 08 de marzo de 2022 en Wayback Machine.