Isidoro Brocos: Diferenzas entre revisións

{{Copyvio|http://coleccion.abanca.com/gl/Coleccion-de-arte/Artistas/ci.Isidoro-Brocos.formato7.html}}

'''Isidoro Brocos Gómez''', nado en [[Santiago de Compostela]] o [[4 de abril]] de [[1841]] e finado [[ibídem]] o [[26 de novembro]] de [[1914]], foi un escultor, gravador e debuxante [[Galicia|galego]].Era irmán maior do pintor [[Modesto Brocos]] e, inda que finou en Santiago, está soterrado no [[cemiterio]] de San Amaro da [[A Coruña|Coruña]].<ref>[http://www.lavozdegalicia.es/coruna/2007/09/19/0003_6154201.htm ''A San Amaro de visita «guiada»''] [[La Voz de Galicia]] {{Es}}.</ref>

== Vida e Obra ==

É o terceiro fillo do matrimonio formado por [[Eugenio Brocos Martínez]] e a súa segunda esposa, [[Juana Gómez Barreiro]]. Pasa a infancia nos baixos do antigo pazo dos condes de Altamira (demolido a finais do século XIX para a construción da praza de abastos compostelá), onde membros da súa familia servían como campesiños e criados. O seu pai, Eugenio, era pintor e gravador, traballou como «pintor de coches e carruaxes» e posteriormente como porteiro para esta familia. En canto ao seu tío Juan, era escultor; ambos os dous eran socios do [[Liceo a Amizade]] de Santiago de Compostela, [[Liberalismo|liberais]] e [[Republicanismo|republicanos]]. Dos cinco fillos do matrimonio, ademais de [[Isidoro Modesto Brocos]] chegará a ser un ilustre pintor e gravador. Este desenvolverá a súa carreira principalmente en [[Brasil]].

Isidoro recibe a primeira formación artística na [[Real Sociedade Económica de Amigos do País de Santiago|Real Sociedade Económica de Amigos do País de Santiago de Compostela]]. Este era o único centro que ofrecía estudos, dentro do ámbito artístico, de certo nivel e que estableceu a súa Academia de Debuxo en [[Santiago de Compostela]] a partir do ano 1834. Neste centro inaugurará a súa outra faceta laboral, que vai desenvolver ao longo de toda a vida: a docencia. Así, desempeñará o cargo de profesor auxiliar interino nas materias de [[Debuxo Lineal e Elemental]] e de [[Debuxo Natural e Modelado]], entre 1862 e 1868, co director Juan José Cancela del Río e co escultor Juan Sanmartín. Ademais, durante esta época e para sustentar a súa familia —xa que con 15 anos morre o seu pai e a isto hai que unir a ruína da familia nobre de Altamira—, realiza numerosos gravados relixiosos en madeira para imprimir estampas nos libros de novenas, catecismos e devocionarios das confrarías.

A finais do ano 1868, con 27 anos trasládase a [[Madrid]] e empeza a traballar no taller do escultor Andrés Rodríguez, amigo do seu pai. É unha época de penuria e privacións, pero aínda así segue coa intención de ampliar a súa formación e matricúlase no ano 1870 na Escola Especial de Pintura, Escultura e Gravado, que compartía edificio coa [[Real Academia de Belas Artes de San Fernando]]. Farao durante tres cursos.

Durante estes anos viaxa asiduamente a Galicia e casa con [[Rosa Tojo Vaamonde]], de [[Mondoñedo]] e pertencente a unha familia adiñeirada que o apoia economicamente para que poida continuar a carreira artística.

En 1873 realiza unha viaxe de formación a [[Roma]], onde cursa estudos na [[Accademia di San Luca]]. A súa chegada coincide coa recente inauguración da [[Academia Española de Belas Artes]]. Aos sete meses trasládase a [[París]], onde chega en abril de 1874, e asiste ás clases da [[École des Beaux-Arts]]. Coincide co nacemento do [[Impresionismo|impresionismo,]] que se presenta en público nunha grande exposición inaugurada o 15 de abril, no número 37 do [[boulevard des Capucines]].

No Salón de París de 1876 expoñerá a súa escultura ''Últimos momentos de Herodes,'' pola que vai recibir dous anos máis tarde, en 1878, a terceira medalla na Exposición Nacional de Belas Artes de Madrid e unha medalla de cobre na Exposición Rexional de [[Lugo]]. Cando volve de [[Francia]], [[Manuel Murguía]] escribe: «Por fortuna viña precedido da fama. Os primeiros triunfos sorríranlle en terra estranxeira e era isto cousa que lle auguraba éxitos seguros no seu país», non sempre será así.

Por razóns familiares regresa a Galicia en 1876 e aséntase en Santiago de Compostela. En xaneiro de 1879 pasa a ser profesor en propiedade de Modelado na Escola de Artes e Oficios da Real Sociedade Económica de Amigos do País de Santiago de Compostela. Empeza a colaborar en ''La Ilustración Gallega y Asturiana,'' dirixida por Manuel Murguía desde Madrid para difundir a cultura e a realidade galegas. Atopará nesta colaboración un espazo para canalizar o seu interese por profundar nas tradicións e na cultura popular e vaino conectar co entón emerxente rexionalismo. Xunto ao seu irmán Modesto desempeñará labores de colaborador artístico e correspondente.

Na súa obra o rexionalismoaparece ligado a certa preocupación social. Nas múltiples viaxes por Galicia recolle apuntamentos ao natural sobre tipos e costumes populares, ademais de utilizar modelos humildes ―adoita quedar cun home que fai representacións de monicreques para os nenos no Campo da Leña e cuxo rostro plasma en varias das súas obras―.

En decembro de 1880, tras sufrir problemas no seu traballo compostelán, instálase coa familia na Coruña e consegue unha praza como profesor auxiliar interino das materias de Modelado e Baleirado de Adorno na ―por aquel entón única en Galicia― Escola Provincial de Belas Artes. Comparte a materia con [[José Domínguez Coumes-Gay]]. Ademais dá clases sen retribución de Debuxo do Antigo, de Figura e de Adorno (copia de xeso) xunto a Román Navarro ―na que coincide con Pablo Picasso― e, a partir de 1882, clases de Debuxo do Antigo e de Perspectiva para señoritas.

Acode á [[Exposición Nacional de Belas Artes]] de Madrid do ano 1881 con dúas obras, ''Xastre de aldea'' (1878) e ''Aquí, aquí (a pulga)'' (1880) polas que vai recibir a terceira medalla e que serán adquiridas polo rei [[Afonso XII de España|Alfonso XII]]. A primeira expúxoa inicialmente no [[Salón de París]] de 1878 e vendeu dúas copias. Pola última recibiu unha medalla de prata na [[Exposición Rexional de Pontevedra]] de 1880. No ano 1887 acudirá de novo á Exposición Nacional coa obra ''Unha boa elección''.

Un aspecto menos coñecido do seu traballo será o de escultor de obras relixiosas para diversas capelas e igrexas, como as esculturas da capela de Santo André na Coruña (1883), a ''Virxe da Ascensión'' da [[igrexa parroquial de Santa María de Trasmonte]] ([[Ames]], [[A Coruña]]), o grupo de San Gregorio Magno da igrexa de Santa María de Paradela ([[A Estrada]], [[Pontevedra]]), a María Magdalena da [[Igrexa de San Mamede de Carnota|igrexa de San Mamede]] ([[Carnota]], A Coruña) ou o Cristo xacente da [http://www.mondonedoferrol.org/concatedral/ igrexa de San Xulián] ([[Ferrol]]).

O 10 de febreiro de 1890 é nomeado académico numerario ―sección escultura― da [[Academia Provincial de Bellas Artes|Academia Provincial de Belas Artes]]. Era director da academia o arquitecto [[Faustino Domínguez Coumes-Gay]]. Alí desenvolve iniciativas diversas, como o informe de 1903 para a creación dun museo de belas artes na cidade da [[A Coruña|Coruña]], xunto a [[Román Navarro]], [[Pedro Mariño|Pedro R. Mariño]] e [[Antonio de Mesa]], onde analizan as bases e condicións para o proxecto. Máis adiante forma parte da comisión, xunto con [[Pardo Reguera]], que investiga os posibles edificios públicos ou soares proclives a ser utilizados como futuro [[museo]], onde albergarán todas as pezas artísticas (principalmente restos arqueolóxicos diversos e obras de arte cedidas por particulares e polos diferentes académicos) atesouradas pola [[Real Academia Galega de Belas Artes|Academia de Belas Artes]] desde a súa creación (1849).

Despois de dez anos como profesor da Escola Provincial de Belas Artes da Coruña, obtén en xuño de 1891 a cátedra de Modelado de Adorno e Baleirado na Escola Provincial de Belas Artes, no [[IES Eusebio da Guarda|Instituto Eusebio da Guarda]] da Coruña. Nesta escola ―da que chegará a ser director― é compañeiro de [[José Ruiz Blasco]], catedrático de Debuxo de Figura e de Adorno e pai de [[Pablo Picasso|Pablo Ruiz Picasso]]. Picasso será alumno de Brocos.

Ademais do quefacer diario centrado na docencia e na súa obra escultórica, Isidoro Brocos dedica parte da vida á música tradicional galega. Realiza un labor fundamental de mostraxe e recompilación do folclore popular e compón varias pezas, como as ''Muiñeiras I, II, III'' e ''IV''.

Participa nos actos de homenaxe, que se celebraron na cidade en 1904, na honra do poeta e intelectual Curros Enríquez e realiza o modelo en escaiola do medallón, co retrato do artista de perfil, que remata a coroa de prata que lle entregan como obsequio a Curros.

En abril de 1905 é nomeado académico correspondente da Academia de Belas Artes de San Fernando. En novembro dese mesmo ano é nomeado académico correspondente da [[Real Academia Galega]] ―inaugurada oficialmente o 30 de setembro de 1906 no salón da coruñesa [[Reunión Recreativa e Instrutiva de Artesáns]], aínda que fora constituída previamente o 4 de setembro de 1905―.

Fina o 26 de novembro de 1914 no seu domicilio da rúa San Roque, número 10 da Coruña. Este día a [[Escola de Artes e Industrias]] suspende as clases en sinal de dó pola morte do seu director interino. O [[Concello da Coruña]] celebra unha sesión extraordinaria o 28 de novembro na súa memoria.

Dos seis fillos, Florentina, Donnino Santiago e Eugenio continuarán coa tradición familiar e dedicaranse á [[pintura]] e mais á [[música]].

Del comenta o especialista en arte galega [[José Manuel B. López Vázquez|José Manuel López Vázquez]]: «''É sen dúbida o mellor escultor galego do último terzo do século xix e o primeiro que puidésemos considerar "moderno". [...] por primeira vez na escultura galega, atopámonos cunha obra laica en función dominante».''

== ''Notas'' ==

* [http://coleccion.abanca.com/portal/site/WINS001/menuitem.138fae346acc8933a220a22051d001ca/index.html%3Fvgnextoid=d1992d94e776d110VgnVCM1000000b0d10acRCRD&vgnextchannel=abeb02c856621410VgnVCM100000140d10acRCRD&vgnextfmt=formato7&i18n.http.lang_furl=gl&&sta Páxina oficial do artista].