[go: up one dir, main page]
Vicipéid

Éimin

Tír Arabach is ea Éimin, atá lonnaithe sa Mheánoirthear in iardheisceart na hÁise. Tá teorainn aici leis an Araib Shádach thuas agus Óman thoir. Is é Sanaa an phríomhchathair.

Bosca Geografaíocht PholaitiúilÉimin
الجمهوريّة اليمنية (ar) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Armas
Bratach Armas

Cuir in eagar ar Wikidata
AintiúnAmhrán náisiúnta Éimin Cuir in eagar ar Wikidata
Mana«الله ،الوطن، الثورة، الوحدة»
«God, Country, Revolution, Unity»
«Бог, държава, революция, единство»
«Duw, Gwlad, Chwyldro, Undod» Cuir in eagar ar Wikidata
Siombail oifigiúilEagle of Saladin (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 15° 30′ N, 48° 00′ E / 15.5°N,48°E / 15.5; 48
PríomhchathairSan’a agus Áidin Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán28,250,420 (2017) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús50.9 hab./km²
DéamainmÉimineach Cuir in eagar ar Wikidata
Teanga oifigiúilan Araibis Cuir in eagar ar Wikidata
ReiligiúnIoslam Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid dean Meánoirthear
Iarthar na hÁise Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla555,000 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Imeallbhord2,500 km Cuir in eagar ar Wikidata
Suite i nó in aice le limistéar uiscean Mhuir Rua agus an Mhuir Arabach Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeJabal an Nabi Shu'ayb (en) Aistrigh (3,666 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is íslean Mhuir Arabach (0 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síYemen Arab Republic (en) Aistrigh agus Éimin Theas Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú22 Bealtaine 1990
Saoire phoiblí
Evacuation Day (en) Aistrigh (14 Deireadh Fómhair)
Eid al-Adha (10 Dhu al-Hijjah (en) Aistrigh)
Eid al-Fitr (1 Shawwal (en) Aistrigh)
Lá Idirnáisiúnta na nOibrithe (1 Bealtaine)
Yemeni unification (en) Aistrigh (22 Bealtaine) Cuir in eagar ar Wikidata
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtaispoblacht agus córas uachtaránachta Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht feidhmiúcháinRialtas Éimin Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachParlaimint Éimin Cuir in eagar ar Wikidata
• Uachtarán Éimin Cuir in eagar ar WikidataAli Abdullah Saleh (1990–2011) Cuir in eagar ar Wikidata
• Príomh-Aire Éimin Cuir in eagar ar WikidataMaeen Abdulmalik Saeed (2018–) Cuir in eagar ar Wikidata
Údarás breithiúnach is airdeBinse Uachtarach Éimin Cuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
Airgeadrarial Éimin Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.ye Cuir in eagar ar Wikidata
Glaochód+967 Cuir in eagar ar Wikidata
Uimhir theileafóin éigeandála199 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód tíreYE Cuir in eagar ar Wikidata
Eile
Suíomh gréasáinyemen.gov.ye Cuir in eagar ar Wikidata

Corraíl shibhialta

cuir in eagar

Lárionad sceimhlitheoireachta Ioslamacha is ea Éimin ó na 1990idí ar aghaidh. Mar shampla, sa bhliain 2015, mhaígh Al Qaeda i Éimin gurb iad a bhí taobh thiar de na hionsaithe sceimhlitheoireachta ar oifigí na hirise, Charlie Hebdo i bPáras na Fraince.[1]

In Éimin, is minic a choinnítear cailíní sa bhaile mar gheall ar imní i dtaobh sábháilteachta.[2]

Cogadh Cathartha in Éimin, 2014 - inniu

cuir in eagar

Thosaigh seach-chogadh in Éimin i ndeireadh na bliana 2014.[3] Chuaigh cúrsaí ó smacht agus an teannas idir an Araib Shádach (agus a comhghuaillithe cumhachtacha, na Stáit Aontaithe agus an Ríocht Aontaithe go háirithe) agus an Iaráin (agus na réabhlóidithe Houthi) ag géarú.

D'éirigh an choimhlint go gasta 'an ghéarchéim daonna is measa ar domhan', de réir na Náisiúin Aontaithe.[4]

Idir 2014 agus 2021, fuair timpeall 277,000 bás, de réir Clár um Fhorbairt na Náisiúin Aontaithe (154,000 de bharr na cogaíochta; básanna indíreacha, an gorta go háirithe,[5] 233,000).[6][7][8] Is ar na leanaí is measa a thiteann an choimhlint.

Tá an chomhghuaillíocht freagrach as an gcuid is mó de na básanna. Agus le linn na 2010idí, bhí an Bhreatain agus Stáit Aontaithe Mheiriceá ar an dá thír a dhíol an líon is mó d’airm leis an Araib Shádach.[9] Bhí siad ag armáil agus ag tacú le taobh amháin agus bhí gasúir ag fáil bháis chuile lá agus ní raibh suim dá laghad ag an domhan mór é sin a chur amach ar na leathanaigh nuachta.[10]

Príomhalt: Cogadh Cathartha in Éimin

Géarchéim na Mara Rua, 2023-

cuir in eagar

Sa Mhuir Rua, lean reibiliúnaithe Houthi Éimin lena mbagairtí ar loingseoireacht tráchtála in ainneoin foláirimh ó na Stáit Aontaithe agus a gcomhghuaillithe.[11]

Príomhalt: Géarchéim na Mara Rua

Féach freisin

cuir in eagar

Tagairtí

cuir in eagar
  1. ↑ Nuacht RTÉ (2015-01-14). "Al Qaeda taobh thiar d'ionsaithe Phárais" (as ga). 
  2. ↑ Cúnamh Éireann (2019). "Domhan Níos Fearr". Dáta rochtana: 2022.
  3. ↑ An ceannfort Frank Reidy / Adhmhaidin RnaG (2015). "An trodaíocht ag leanúint ar aghaidh i bPoblacht Éimin" (ga). RTE Radio / RnaG. Dáta rochtana: 2022-07-23.
  4. ↑ crisisrelief.un.org. "Yemen: The worst humanitarian crisis in the world" (en). crisisrelief.un.org. Dáta rochtana: 2022-07-23.
  5. ↑ Sorcha Nic Mhathúna, Oxfam Ireland (Márta 2017). "Achainí déanta ag Na Náisiúin Aontaithe, ag Oxfam agus ag eagraíochtaí carthanachta eile ag iarraidh fóirint ar an ngorta atá ag bagairt ar An Éimin" (en). RTE Radio / RnaG. Dáta rochtana: 2022-07-23.
  6. ↑ Clár um Fhorbairt na Náisiúin Aontaithe / Taylor Hanna | David K. Bohl | Jonathan D. Moyer (2021). "ASSESSING THE IMPACT OF WAR IN YEMENː Pathways for Recovery". Dáta rochtana: 2022.
  7. ↑ "United Nations Development Programme" (as en) (2022-07-10). Wikipedia. 
  8. ↑ Clár Forbartha na Náisiúin Aontaithe
  9. ↑ Isla Callister (2019). "Ná salaímis ár lámha le fuil na nÉimineach Tuairisc ó Mhanainn" (ga-IE). NÓS. Dáta rochtana: 2022-07-23.
  10. ↑ Méabh Ní Thuathaláin (22 Samhain 2023). "‘Ní féidir leis na Náisiúin Aontaithe faic a dhéanamh mura bhfuil Iosrael sásta comhaontú leo’" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-02-26.
  11. ↑ Bertie Ó hAinmhire (14 Eanáir 2024). "‘Síleann fear na buile gurb é féin fear na céille’ – 100 lá d’ionsaithe ar Gaza" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-02-26.
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Éimin&oldid=1207693"