Teaghlach

*Family* (1979), dealbh chré-umha le Edwina Sandys ag ceannáras na Náisiún Aontaithe sa Ghinéiv

Is é is brí le teaghlach ná lánúin - is é sin, na tuismitheoirí - agus a gclann - is é sin, na páistí.

Is ionann clann an duine agus an chéad ghlúin dá shliocht, is é sin, na páistí (na mic agus na hiníonacha) a saolaíodh dó.

Gaeilge

Sa Ghaeilge, úsáidtear an focal clann le tagairt don sliocht (offspring i mBéarla) atá ag an lánúin le chéile, cé go bhfuil sé de nós ag foghlaimeoirí na teanga an focal Béarla family a aistriú mar "clann". Níl an nós seo ag teacht le dul ceart na Gaeilge.

Faoi thionchar an Bhéarla, úsáidtear an focal "clann" go minic le tagairt don teaghlach, ach ba chóir an úsáid seo a sheachaint.

Mar sin féin, ós rud é go bhfuil coincheap an teaghlaigh féin tar éis an-chraiceann a chur de i rith na fichiú haoise, is deacair focal maith Gaeilge a aimsiú nach mbeadh cuimhne éigin greamaithe di ón seanaimsir, nuair a bhí na hiníonacha agus na mic fhásta go minic ina gcónaí faoi aon díon lena dtuismitheoirí, nó na seandaoine lena gclann féin.

Focal Ultach é "teaghlach", agus d'fheicfeá é ag scríbhneoirí cosúil le Séamus Ó Grianna.

Focail eile Gaeilge ar theaghlach is ea iad

líon tí (is é sin, na daoine a bhfuil cónaí orthu in aon teach le chéile),
muirín nó muirear (an chlann a gcaithfidh na tuismitheoirí bia agus beatha a choinneáil léi - cf. an téarma Gaeilge úd "pleanáil muiríne") agus
comhluadar (a úsáidtear sa chiall seo go háirithe i nGaeilge Chonamara).

Tá glacadh áirithe leis an bhfocal Béarla family sa ghnáthchaint, go háirithe i nGaeilge na Mumhan.

Maidir leis an bhfocal muintir, is féidir é a úsáid sa chiall "teaghlach" freisin: is iad "mo mhuintir" na daoine a bhfuil baint éigin ar leith agam leo, agus ina lán coimhthéacsanna, is é is brí leis ná "mo theaghlach".

Féach freisin

máithreachas
Lá na Máithreacha
Lá na Aithreacha
athair
máthair
tuismitheoirí
mac
iníon
nia
neacht
athair mór
máthair mhór
col
ó
Cineál

Tagairtí