John Ford

John Ford

(1946)
Beathaisnéis
Breith	(en) Sean Aloysius O'Feeney 1 Feabhra 1894 Cape Elizabeth, Maine
Bás	31 Lúnasa 1973 79 bliana d'aois Palm Desert, California
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ailse ghoile)
Áit adhlactha	Holy Cross Cemetery (en)
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ardscoil Portland
Airde	183 cm
Gníomhaíocht
Gairm	stiúrthóir scannán, aisteoir scannáin (–1917), stiúrthóir, scríbhneoir scripte, léiritheoir scannáin, oifigeach cabhlaigh, leiritheóir
Tréimhse oibre	1913 –  1966
Fostóir	Oifig Seirbhísí Straitéiseacha Universal Pictures
Faoi thionchar	The Plow That Broke the Plains (en)
Teangacha	Béarla
Gairm mhíleata
Brainse míleata	Cabhlach na Stát Aontaithe
Céim mhíleata	ceannasaí
Coinbhleacht	An Dara Cogadh Domhanda
Teaghlach
Céile	Mary McBride Smith (1920–)
Páiste	Barbara Ford
Siblín	Francis Ford
Gradam a fuarthas (1973)  Gradam Saoil an AFI../... 28+
Ainmnithe do (9 Feabhra 1953) Duais an Acadaimh don stiúrthóir is fearr, as a saothar The quiet man (6 Feabhra 1942) Duais an Acadaimh don stiúrthóir is fearr, as a saothar How Green Was My Valley (en) (10 Feabhra 1941) Duais an Acadaimh don stiúrthóir is fearr, as a saothar The Grapes of Wrath (en) (11 Feabhra 1940) Duais an Acadaimh don stiúrthóir is fearr, as a saothar Stagecoach (7 Feabhra 1936) Duais an Acadaimh don stiúrthóir is fearr, as a saothar The Informer (en) Duais an Acadaimh don scannán is fearr, as a saothar The quiet man

Ba stiúrthóir Gael-Mheiriceánach é John Ford a rugadh i Cape Elizabeth, Maine ar an 1 Feabhra 1894 agus a fuair bás ar an 31 Lúnasa 1973. Ba as Gaillimh iad a tuismitheoirí.

Is cinnte go raibh John Ford ar dhuine de na stiúrthóirí scannán ba mhó cáil le linn ré órga Hollywood. Nuair a iarradh ar Orson Welles na stiúrthóirí ab fhearr riamh a ainmniú ba é an freagra a thug sé ná ‘John Ford,’ ‘John Ford,’ agus ‘John Ford.’

Ba dhuine de mhuintir Uí Fhéinne as an Spidéal athair John Ford agus ‘Feeney’ a bhí air féin nuair a bhí sé ag fás aníos i Meiriceá. Ansin d’athraigh sé a ainm go John Ford.

D’imigh an t-athair John Feeney ar imirce chuig na Stáit Aontaithe sa mbliain 1872. Phós sé Barbara Curran as an Choill Rua agus rugadh John in 1894. Gaeilge a labhair an lánúin sa mbaile i Meiriceá, is cosúil.

Chuaigh John agus a dheartháir Francis go Hollywood agus rinneadar go maith ann.

Rinne John 150 scannán i rith a shaoil, 24 acu sin le John Wayne. Leis na scannáin ‘western’ ba mhó a bhain cáil John Ford agus thugadh sé páirteanna do John Wayne go minic iontu agus bhí seisean agus daoine eile ar nós Maureen O’Hara, Victor McLaglen, Ward Bond agus Barry Fitzgerald mar sórt ‘compántas’ aisteoirí aige.

I rith an Dara Cogadh Domhanda, ghlac Ford post leis an Aonad Grianghrafadóireachta de chuid Chabhlach na Stát Aontaithe. Rinne sé cláracha faisnéise ar nós The Battle of Midway agus bronnadh gradam eile ‘Oscar’ air dá bharr sin. B’oifigeach é i gCabhlach Cúltaca na Stát Aontaithe agus an lá ar fhág sé an tseirbhís bronnadh teideal ‘Leasaimiréal’ air. Tá an-chuntas air sa tsraith Five Came Back ar Netflix.^[1] Beagán blianta dár gcionn rinne Ford The Quiet Man.

Faoin am go dtáinig sé go Conamara chun The Quiet Man a dhéanamh in 1952, bhí cáil ollmhór bainte amach aige. Ba sa tréimhse iarchogaidh a rinne sé an scannán The Quiet Man. Bhí lámh ag Lord Killanin san obair.

Tá cáil ar an scannán sin fós ar fud an domhain. Mar a dúirt léirmheastóir amháin ‘it was more commercially viable paddywhackery’.^[2] Tagann na turasóirí ina sluaite chuig na láithreacha éagsúla, thart ar Chonga, Uachtar Ard, an Caisleán agus áiteacha eile nach iad.

Faoi 1952, bhí gradam ‘Oscar’ buaite aige trí huaire mar stiúrthóir (The Informer, The Grapes of Wrath agus How Green Was my Valley) agus ar ndóigh ghnóthaigh sé ceann eile le The Quiet Man.

Bhí cineál gaol i bhfad amach idir Ford agus an Tiarna Killanin, a raibh teach mór sa Spidéal aige. Ba é an Tiarna Killanin a mhol Conga agus Caisleán Cheapach Corcóige dó mar láthair scannánaíochta. Ba mhaith mar a d’fheil siad sin don scéal agus bhí láithreacha eile – ar nós an droichead beag siúd nach raibh i bhfad ón láthair.^[3]

• The Quiet Man