Domnall ua Néill

Domnall ua Néill

Beathaisnéis
Breith	10 haois Éire
Bás	980 (Féilire Ghréagóra) Ard Mhacha
Ardrí na hÉireann
956 – 980 ← Congalach Cnogba – Máel Sechnaill mac Domnaill →
Rí Ailigh
943 – 980
Gníomhaíocht
Gairm	monarc
Tréimhse ama	Glúin an 10ú aois
Teaghlach
Teaghlach	Cineál Eoghain
Céile	Mór ingen Taidhg an Tuir
Páiste	Muiredach, Aedh II (?), Muircheartach 'Midheach', Aedh 'Craoibhe Tulcha', Rí Ailigh
Athair	Muircheartach mac Néill  agus Flann (?)

Ardrí na hÉireann ba ea Domhnall Ó Néill (Meán-Ghaeilge: Domnall ua Néill) (bás 980) ón mbliain 956 go 980.

Muircheartach mac Néill ba ea athair Dhomhnaill, agus Niall Glúndub a sheanathair, ball de Cenél nEógain Uí Néill an Tuaiscirt. Rinneadh chomh-rí Ailigh é lena dheartháir Flaithbheartach tar éis bhás a athar sa bhliain 943. D'éirigh sé ina Ard-Rí tar éis bhás a chol ceathrair Conghalach Chnóbha de Shíol Aodha Sláine.

Meastar gur cheannaire éifeachtach é Domhnall, a chuir who leasuithe míleata i bhfeidhm, a cuireadh níos deireanaí síos do Bhrian Bóramha. Chaith sé cuid mhaith dá réimeas i mbun chogaidh in éadan fhear céile a dheirféir, Amhlaoibh Cuarán, rí Átha Cliath. Sa bhliain 980, d'éirigh sé as a choróin agus chuaigh sé isteach i mainistir Ard Mhacha, áit a fuair sé bás go gairid ina dhiaidh.

Tugtar ina thásc an teideal "ard-rí Érenn" do Dhomhnall. An duine deireanach dá mhuintir ba ea é ar a bronnadh an teideal úd. Tháinig Maol Seachnaill mac Domhnaill de Clann Cholmáin i gcomharbacht air.

I measc chlann Dhomhnaill bhí: Muireadach, agus mac aigesean a bhí ina shinsear Dhomhnall Ó Lochlann, b'fhéidir; agus Muircheartach, sinsear Uí Néill Thír Eoghain. Rí Ailigh agus príomhphearsa Uí Néill ba ea a gharmhac, Flaithbheartach Ó Néill.

• Byrne, Francis John (1973). "Irish Kings and High-Kings". Londain: Batsford. 
• Downham, Clare (2007). "Viking Kings of Britain and Ireland: The Dynasty of Ívarr to A.D. 1014". Dún Éadain: Dunedin. 
• Hudson, Benjamin (2005). "Viking Pirates and Christian Princes: Dynasty, Religion, and Empire in the North Atlantic". Nua Eabhrac: Oxford University Press. 
• Hudson, Benjamin T.. "Oxford Dictionary of National Biography". Oxford. Oxford University Press. Dáta rochtana: 2007-10-27.
• Woolf, Alex (2007). "From Pictland to Alba, 789–1070". Dún Éadain: Edinburgh University Press.