Acta Sanctorum Hiberniae
| Cineál | saothar liteartha  |
|---|---|
| Cárta innéacs | |
| Údar | Seán Mac Colgáin |
| Foilseachán | 1645 |
| Tréith | |
| Seánra | beathaisnéis |
Is é Acta Sanctorum Hiberniae an teideal gairid atá ar leabhar tábhachtach faoi shaol na naomh. Seán Mac Colgáin, Proinsiasach, a scríobh i Lobháin é sa bhliain 1645. An teideal iomlán:
- Acta Sanctorum veteris et majoris Scotiae, seu Hiberniae, Sanctorum Insulae, partim ex variis per Europam MSS. codd. exscripta, partim ex antiquis monumentis et probatis authoribus eruta et congesta; omnia notis et appendicibus illustrata, per R.P.F. Joannem Colganum, in conventu F.F. Minor. Hibern. Scrictioris Observ., Lovanii, S. Theologiae Lectorem Jubilatum. Nunc primum de eisdem actis juxta ordinem mensium et dierum prodit tomus primus, qui de sacris Hiberniae antiquitatibus est tertius, Januarium, Februarium, et Martium complectens.
Saol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh Mac Colgáin in Inis Eoghain sa bhliain 1592, agus oirníodh mar shagart é i Lobháin sa bhliain 1618. Tháinig sé i gcomharba ar Aodh Mac an Bháird mar ghairdian (uachtarán) ar Choláiste Naomh Antaine i Lobháin sa bhliain 1635.
Bhailigh sé lear mór cáipéisí le cabhair ó Aodh Mac an Bháird OFM, Stiofán de Faoite SJ agus Micheál Ó Cléirigh OFM. Tar éis mionscrúdú agus scagadh a dhéanamh ar na bhfoinsí ar feadh tríocha bliain, chuir sé Acta Sanctorum Hiberniae i gcló. Níor chuir an leabhar síos ach ar naoimh a raibh baint acu le Mí Eanáir, Mí Feabhra agus Mí Mhárta. Níor éirigh leis an chuid eile den saothar a chur i gcló sular cailleadh é sa bhliain 1658.