1572
1572 sa roun lannen bisègstil ki ka koumansé oun mardi.
Évènman
[chanjé | Chanjé wikikod]- 2 mars : lanmò di gouvèlnò di Brézil Mem de Sá. Lirwè-a di Pòtidjal, pou gen roun miyò défans péyi-a kont kòrsèr fransé-ya, ka divizé li an Dé gouvèlman, sala di Nò (kapital Bahia) é sala di Sid (o sid di Porto Seguro), ki ka dépann dirèkman di Lisbonn (1572-1578).
- 8 mè : oun lèt di anbasadò fransé-a atè Konstantinòp ka annonsé ki Tirk-ya té déjà konstrwi 150 véso ké lartiri ké lékipaj. Roukonstitisyon di flòt tirk-a.
- 24 jen : Èspagnòl-ya ka antré annan Vilcabamba, dannyé bastchon Inca, ki dézèrté pa so popilasyon.
- 4 jwiyé, Lenn : koumansman di kanpagn-an d'Akbar pou annègsyon-an du Gujarat (finisman an 1573).
- 19 jwiyé : koumansman di règn di Wanli, lanprò Ming di Lachin (finisman an 1620). Minis-a Zhang Juzheng ka ègzèrsé pouvwè-a jouk 1582. Troub ki divèt o rivalité ant eunuques ké fongsyonnè di lakou-a.
- 29 jwiyé : Francis Drake ka mété à sak Nonm di Dios (Colón).
- 22 oben 23 sèptanm : Francisco di Tolèd ka fè ègzékité Túpac Amaru, dannyé incaquechua, ka mété fen à rézistans enka o Pérou.
- 25 sèptanm : dé jézwit ka rivé atè Mègsiko.
- Japon : shogun-an Yoshiaki Ashikaga ka òbténi lalyans-a di sélèb chèf di lagèr Shingen Takeda kont Oda Nobunaga. Viktwè di Shingen Takeda asou Ieyasu Tokugawa atè batay-a di Mikata-Ga-Haraau koumansman di lannen 1573.
- Lenvazyon di sotrèl an Léjip.