1482

Sa paj ka konsèrnen lannen 1482 di kalandriyé julyen

• 19 janvyé : koumansman di konstriksyon-an pa Pòtidjé-ya asou Côte-de-l'Or di pòr fòrtifyé di Sao Jorge da Mina (chato Saint-Georges) don tout éléman-yan sa transpòrté di Lisbonn. Li ka konfirmé monnòpòl pòtidjé-a asou koumèrs di Lafrik nwè (lò). Pòtidjé-ya ka kolonnizé Côte de l'Or (Ghana) an Lafrik.

• Pòtidjé-ya ka èspòrté pli di roun tonn di lò pa lannen d’Elmina. Yé ka échanjé lò d’Akan kont dé lèsklav razziés asou kot di gòlf di Bénen. Yé ka koumèrsé ké lanpir-a di Mali pa Ganbi-a é ka achté lò-a, gonm-an ké lapo-ya ki yé ka rouvandé an Méditérannen afriken kont dé chouval, dé tisou ké lajan-an.

• Diogo Cão, an larout bò'd Kongo-a, ka antré an kontak ké rwè-a di Bénen, ki ka rakonté li ki li ka voyé dé tribi à so sizren Ogamé, don rwayom-an sa à roun lannen di mach ofon Lafrik-a. An léchanj, Ogamé ka fè parvini dé kado don sèrten ka poté sign-an di krwa-a. Sa rési ka ranfòrsé mit-a di Prèt Jean.