Provinsjale Steaten
Yn Nederlân foarmje de Provinsjale Steaten (meastal koartwei de Steaten neamd) sûnt 11 maart 2003 it kollektyf fan folksfertsjintwurdigers binnen de provinsje. Foar dizze datum foarmen de Provinsjale Steaten it bestjoer fan de provinsje. De haadtaak fan de Provinsjale Steaten is no it kontrolearjen fan it bestjoer, dat foarme wurdt troch de Deputearre Steaten.
Beskriuwing
bewurkje seksjeProvinsjale Steaten foarmje it algemien bestjoer fan de provinsje en steane dus oan it haad. De leden fan de Provinsjale Steaten wurde ienris yn de fjouwer jier keazen en hearre allegear ta politike partijen. It tal leden ferskille de provinsje en binne ôfhinklik fan de grutte fan it ynwennertal fan de provinsje. De Steateleden dy't ta ien partj hearre foarmje in fraksje. Steateleden dy't harren fraksje ferlitte kinne ûnder harren eigen namme of dy fan in nije partij part fan de Provinsjale Steaten bliuwe. Alle fraksjes kieze harren eigen foarsitter, dy't de lieding oan de fraksje jout en foargiet as harren wichtichste wurdfierder. Alle fraksjefoarsitters komme byinoar yn it saneamde "senioarekonvint", lykas der bygelyks gefoelige politike saken besprutsen wurde moatte yn in fertroulike omkriten. Yn de fraksje sels wurdt it wurk ferparte, dêr't net elts Steatelid oeral like folle ferstân troch hoecht te hawwen. Sa binne der foar elts beliedsmêd ien as mear spesjalisten yn de fraksje. De spesjalisten sitte út namme fan harren partij yn de fêste kommisjes fan de Provinsjale Steaten. Alle Steatefraksjes hawwe almeast de stipe fan ien fan harren fraksje-assistinten. De belangen fan de Steaten as ien hiel wurde troch de Steategriffier behertige.
De wichtichste taken fan Provinsjale Steaten binne it fêststellen fan it belied en it tafersjoch op it útfieren dêrfan. Yn Provinsjele Steaeten hawwe alle Steateleden in like swiere stim. Besluten wurde mei in mearderheid fan de oanwêzige Steateleden oannommen. Steateleden hawwe almeast in fêste baan en dogge it Steatewurk yn harren frije tiid. Hja krije foar harren wurk in ûnkostefergoeding.
Steateleden
bewurkje seksjeDe leden fan de Provinsjale Steaten (Steateleden) wurde om de fjouwer jier streekrjocht keazen troch de stimrjochtige ynwenners fan de provinsje. It tal leden hinget ôf fan it ynwennertal en rint fan 39 foar in provinsje mei minder as 400.000 ynwenners, oant 55 foar in provinsje mei mear as 2.500.000 ynwenners.
Op harren beurt kieze dizze keazenen wer de leden fan de Deputearre Steaten en fan de Earste Keamer.
Fan 1813 oant 1850 keazen de aadlike leden fan de ridderskippen ien tredde fan de leden fan Provinsjale Steaten. De herfoarmings fan Thorbecke en de provinsjewet fan 1850 hawwe oan dat aadlike privileezje in ein makken.
Ferleging tal sitten
bewurkje seksjeTroch in feroaring fan de Provinsjewet is by de Provinsjale Steateferkiezings fan 7 maart 2007 it totale tal fan Steateleden ferlege fan 764 nei 564. It maksimum fan 83 Steateleden waard ferlege nei 55, foar provinsjes mei mear as 2.000.000 ynwenners. It minimum fan 39 bleau gelyk, mar it minimum, dat gou foar provinsjes mei minder as 200.000 ynwenners, jildt sûnttiid foar provinsjes mei minder as 400.000 ynwenners. In oersjoch fan de feroaring yn sitten per provinsje:
| Provinsje | o/m 2003 | 2007 | 2011 | 2015 | 2019 | 2023 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Grinslân | 55 | 43 | 43 | 43 | 43 | 43 |
| Fryslân | 55 | 43 | 43 | 43 | 43 | 43 |
| Drinte | 51 | 41 | 41 | 41 | 41 | 43 |
| Oerisel | 63 | 47 | 47 | 47 | 47 | 47 |
| Flevolân | 47 | 39 | 39 | 41 | 41 | 41 |
| Gelderlân | 75 | 53 | 55 | 55 | 55 | 55 |
| Utert | 63 | 47 | 47 | 49 | 49 | 49 |
| Noard-Hollân | 83 | 55 | 55 | 55 | 55 | 55 |
| Súd-Hollân | 83 | 55 | 55 | 55 | 55 | 55 |
| Seelân | 47 | 39 | 39 | 39 | 39 | 39 |
| Noard-Brabân | 79 | 55 | 55 | 55 | 55 | 55 |
| Limboarch | 63 | 47 | 47 | 47 | 47 | 47 |
| totaal | 764 | 564 | 566 | 570 | 570 | 572 |
In gefolch fan dizze ferleging fan it tal sitten is dat de kiesdrompel omheech gean sil. Ofhinklik fan de provinsje sil de kiesdrompel tusken 1,5% en goed 2% fan de stimmen lizze. Dêrtroch sil it dreger wurde foar lytse partijen om in sit heljen. Dat kin ek gefolgen hawwe foar de fertsjintwurdiging fan lytse partijen yn de Earste Keamer.
Ferkiezingsútslaggen
bewurkje seksjeUnder oaren troch ôfsplissings kin it tal sitten binnen ien sittingsperioade feroarje. Dizze tabellen jouwe allinnich de gearstalling fan flak nei de ferkiezings.
2003
bewurkje seksjeOare partijen:
- Fryslân: FNP 7, Gemeentebelangen Friesland 1
- Grinslân: Partij voor het Noorden 2
- Drinte: Onafhankelijke Partij Drenthe 1, Drents Belang/Drentse Ouderenpartijen 1,
- Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland/Verenigde Senioren Partij 1
- Súd-Hollân: Leefbaar Zuid-Holland 1
- Seelân: Partij voor Zeeland 2
- Noard-Brabân: Leefbaar Brabant/Brabantse Onafhankelijke Federatie 1
- Limboarch: Partij Nieuw Limburg 2
| Provinsje | 2003 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CDA | PvdA | VVD | GL | SP | D66 | CU | SGP | LPF | oare | totaal | |
| Fryslân | 16 | 15 | 6 | 3 | 2 | 1 | 3 | 1 | 8 | 55 | |
| Grinslân | 12 | 20 | 7 | 5 | 3 | 2 | 4 | - | 0 | 2 | 55 |
| Drinte | 12 | 19 | 9 | 4 | 0 | 2 | 2 | 0 | 1 | 2 | 51 |
| Oerisel | 24 | 15 | 9 | 3 | 3 | 2 | 4 | 2 | 1 | 0 | 63 |
| Flevolân | 10 | 12 | 11 | 3 | 2 | 2 | 4 | 1 | 2 | 0 | 47 |
| Gelderlân | 24 | 18 | 13 | 5 | 4 | 3 | 3 | 4 | 1 | 0 | 75 |
| Utert | 16 | 14 | 14 | 6 | 3 | 4 | 3 | 2 | 1 | 0 | 63 |
| Noard-Hollân | 17 | 24 | 20 | 8 | 5 | 5 | 1 | 2 | 1 | 83 | |
| Súd-Hollân | 20 | 20 | 18 | 5 | 4 | 4 | 3 | 4 | 4 | 1 | 83 |
| Seelân | 13 | 10 | 7 | 2 | 2 | 1 | 3 | 6 | 1 | 2 | 47 |
| Noard-Brabân | 30 | 17 | 15 | 4 | 6 | 3 | 1 | 2 | 1 | 79 | |
| Limboarch | 28 | 14 | 9 | 3 | 4 | 2 | - | - | 1 | 2 | 63 |
| totaal | 222 | 198 | 138 | 51 | 38 | 31 | 26 | 19 | 17 | 19 | 764 |
| 5 | |||||||||||
2007
bewurkje seksjeOare partijen:
- Fryslân: FNP 5
- Grinslân: Partij voor het Noorden 1
- Utert: Mooi Utrecht 1
- Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland/Verenigde Senioren Partij 1
- Súd-Hollân: Leefbaar Zuid-Holland 1
- Seelân: Partij voor Zeeland 2
- Noard-Brabân: Brabantse Partij 1
- Limboarch: Partij Nieuw Limburg 1
| Provinsje | 2007 | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| CDA | PvdA | VVD | SP | CU | SGP | GL | D66 | PvdD | oare | totaal | |
| Fryslân | 12 | 12 | 5 | 2 | 3 | - | 2 | 0 | 0 | 5 | 43 |
| Grinslân | 9 | 12 | 5 | 7 | 4 | - | 3 | 1 | 1 | 1 | 43 |
| Drinte | 10 | 13 | 8 | 5 | 3 | 0 | 2 | 0 | - | 0 | 41 |
| Oerisel | 17 | 9 | 6 | 6 | 5 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 47 |
| Flevolân | 8 | 7 | 9 | 6 | 5 | 1 | 2 | 0 | 1 | 0 | 39 |
| Gelderlân | 15 | 10 | 9 | 7 | 4 | 3 | 3 | 1 | 1 | 0 | 53 |
| Utert | 11 | 8 | 10 | 5 | 4 | 1 | 4 | 2 | 1 | 1 | 47 |
| Noard-Hollân | 10 | 11 | 13 | 9 | 2 | 5 | 2 | 2 | 1 | 55 | |
| Súd-Hollân | 13 | 10 | 12 | 8 | 4 | 2 | 3 | 1 | 1 | 1 | 55 |
| Seelân | 10 | 6 | 6 | 5 | 3 | 5 | 2 | 0 | - | 2 | 39 |
| Noard-Brabân | 18 | 8 | 11 | 12 | 1 | 2 | 1 | 1 | 1 | 55 | |
| Limboarch | 18 | 8 | 7 | 9 | 0 | - | 2 | 1 | 1 | 1 | 47 |
| totaal | 151 | 114 | 101 | 83 | 35 | 14 | 32 | 9 | 9 | 13 | 564 |
| 3 | |||||||||||
2011
bewurkje seksjeOare partijen:
- Fryslân: FNP 4
- Grinslân: Partij voor het Noorden 1
- Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland 1
- Seelân: Partij voor Zeeland 2
| Provinsje | 2011 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| VVD | PvdA | CDA | PVV | SP | D66 | GL | CU | SGP | 50+ | PvdD | oare | totaal | |
| Fryslân | 6 | 11 | 8 | 4 | 3 | 2 | 2 | 3 | - | 0 | 0 | 4 | 43 |
| Grinslân | 6 | 12 | 5 | 3 | 6 | 3 | 3 | 3 | - | 0 | 1 | 1 | 43 |
| Drinte | 9 | 12 | 6 | 4 | 4 | 2 | 2 | 2 | 0 | 0 | - | 0 | 41 |
| Oerisel | 8 | 9 | 11 | 4 | 4 | 3 | 2 | 3 | 2 | 1 | 0 | 0 | 47 |
| Flevolân | 9 | 6 | 4 | 6 | 3 | 3 | 2 | 3 | 1 | 1 | 1 | 0 | 39 |
| Gelderlân | 11 | 9 | 9 | 6 | 5 | 4 | 4 | 3 | 2 | 1 | 1 | 0 | 55 |
| Utert | 11 | 7 | 6 | 5 | 4 | 5 | 4 | 2 | 1 | 1 | 1 | 0 | 47 |
| Noard-Hollân | 13 | 11 | 5 | 6 | 5 | 6 | 5 | 1 | 1 | 1 | 1 | 55 | |
| Súd-Hollân | 12 | 10 | 6 | 8 | 5 | 5 | 3 | 2 | 2 | 1 | 1 | 0 | 55 |
| Seelân | 7 | 7 | 6 | 5 | 3 | 2 | 1 | 2 | 4 | 0 | 0 | 2 | 39 |
| Noard-Brabân | 12 | 7 | 10 | 8 | 8 | 5 | 3 | 0 | 1 | 1 | 0 | 55 | |
| Limburch | 8 | 6 | 10 | 10 | 6 | 2 | 3 | 0 | - | 2 | 0 | 0 | 47 |
| totaal | 112 | 107 | 86 | 69 | 56 | 42 | 34 | 23 | 12 | 9 | 7 | 8 | 566 |
| 1 | |||||||||||||
2015
bewurkje seksjeOare partijen:
- Fryslân: FNP 4
- Grinslân: Groninger Belang 3, Partij voor het Noorden 1
- Drinte: Sterk Lokaal 1
- Noard-Hollân: Ouderenpartij Noord-Holland 1
- Seelân: Zeeland Lokaal 1, Partij voor Zeeland 1
- Noard-Brabân: Lokaal Brabant 1
- Limburch: Volkspartij Limburg 1, Lokaal-Limburg 1
| Provinsje | 2015 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| VVD | CDA | SP | D66 | PVV | PvdA | GL | CU | SGP | PvdD | 50+ | oare | totaal | |
| Fryslân | 5 | 9 | 5 | 3 | 4 | 7 | 1 | 3 | - | 1 | 1 | 4 | 43 |
| Grinslân | 4 | 5 | 8 | 4 | 3 | 6 | 3 | 4 | - | 2 | - | 4 | 43 |
| Drinte | 7 | 6 | 5 | 4 | 5 | 7 | 2 | 3 | 0 | - | 1 | 1 | 41 |
| Oerisel | 6 | 11 | 5 | 5 | 5 | 5 | 2 | 4 | 2 | 1 | 1 | 0 | 47 |
| Flevolân | 7 | 5 | 5 | 4 | 6 | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 0 | 41 |
| Gelderlân | 9 | 9 | 6 | 7 | 5 | 6 | 3 | 4 | 3 | 2 | 1 | 0 | 55 |
| Utert | 9 | 6 | 4 | 9 | 4 | 5 | 4 | 3 | 2 | 2 | 1 | 0 | 49 |
| Noard-Hollân | 11 | 5 | 6 | 10 | 6 | 7 | 4 | 1 | 3 | 1 | 1 | 55 | |
| Súd-Hollân | 10 | 7 | 5 | 7 | 8 | 5 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 0 | 55 |
| Seelân | 6 | 6 | 4 | 3 | 4 | 4 | 1 | 2 | 6 | - | 1 | 2 | 39 |
| Noard-Brabân | 10 | 9 | 9 | 7 | 7 | 4 | 3 | 1 | 2 | 2 | 1 | 55 | |
| Limburch | 5 | 11 | 8 | 4 | 9 | 4 | 2 | - | - | 1 | 1 | 2 | 47 |
| totaal | 89 | 89 | 70 | 67 | 66 | 63 | 30 | 29 | 18 | 18 | 14 | 15 | 570 |
| 2 | |||||||||||||
2019
bewurkje seksjeOare partijen:
- Fryslân: FNP 4
- Grinslân: Groninger Belang 3, Partij voor het Noorden 2
- Drinte: Sterk Lokaal 1
- Seelân: Partij voor Zeeland 2
- Noard-Brabân: Lokaal Brabant 1
- Limburch: Lokaal-Limburg 2
Ferdieling nei partij
bewurkje seksje| Provinsje | 2019 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| FVD | VVD | CDA | GL | PvdA | D66 | PVV | SP | CU | SGP | PvdD | 50+ | DENK | oare | totaal | |
| Fryslân | 6 | 4 | 8 | 3 | 6 | 2 | 3 | 2 | 3 | 0 | 1 | 1 | 0 | 4 | 43 |
| Grinslân | 5 | 4 | 3 | 6 | 5 | 3 | 2 | 4 | 4 | 1 | 1 | 0 | 5 | 43 | |
| Drinte | 6 | 6 | 5 | 4 | 6 | 2 | 3 | 3 | 3 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 41 |
| Oerisel | 6 | 6 | 9 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 4 | 2 | 1 | 1 | 0 | 47 | |
| Flevolân | 8 | 6 | 3 | 4 | 3 | 2 | 4 | 2 | 3 | 1 | 2 | 2 | 1 | 0 | 41 |
| Gelderlân | 8 | 8 | 7 | 6 | 5 | 4 | 3 | 3 | 4 | 3 | 2 | 2 | 0 | 0 | 55 |
| Utert | 6 | 8 | 5 | 8 | 4 | 5 | 2 | 2 | 4 | 1 | 2 | 1 | 1 | 0 | 49 |
| Noard-Hollân | 9 | 9 | 4 | 9 | 6 | 6 | 3 | 3 | 1 | 3 | 1 | 1 | 0 | 55 | |
| Súd-Hollân | 11 | 10 | 4 | 5 | 4 | 5 | 4 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 1 | 0 | 55 |
| Seelân | 5 | 4 | 7 | 2 | 4 | 1 | 2 | 2 | 2 | 5 | 1 | 2 | 0 | 2 | 39 |
| Noard-Brabân | 9 | 10 | 8 | 5 | 3 | 5 | 4 | 5 | 1 | 2 | 2 | 0 | 1 | 55 | |
| Limburch | 7 | 5 | 9 | 4 | 3 | 3 | 7 | 4 | 0 | 2 | 1 | 0 | 2 | 47 | |
| totaal | 86 | 80 | 72 | 61 | 53 | 41 | 40 | 35 | 31 | 14 | 20 | 17 | 4 | 15 | 570 |
| 1 | |||||||||||||||
2023
bewurkje seksjeOare partijen:
- Fryslân: FNP 4, Provinsjaal Belang Fryslân 1
- Grinslân: Groninger Belang 3, Partij voor het Noorden 1
- Drinte: Sterk Lokaal Drenthe 1
- Flevolân: Sterk Lokaal Flevoland 1
- Noard-Brabân: Lokaal Brabant 2
- Limboarch: Lokaal-Limburg 2
Ferdieling nei partij
bewurkje seksje| Provinsje | 2023 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| BBB | VVD | GL | PvdA | CDA | PVV | D66 | PvdD | SP | JA21 | CU | SGP | FVD | Volt | 50+ | oare | totaal | |
| Fryslân | 14 | 3 | 3 | 5 | 4 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | - | 1 | - | 0 | 5 | 43 |
| Grinslân | 12 | 2 | 5 | 5 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 0 | 3 | 1 | 1 | 0 | 4 | 43 |
| Drinte | 17 | 4 | 2 | 4 | 3 | 2 | 1 | 2 | 2 | 1 | 2 | 0 | 1 | 1 | 0 | 1 | 41 |
| Oerisel | 17 | 4 | 4 | 3 | 4 | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 3 | 2 | 1 | 1 | 0 | 0 | 47 |
| Flevolân | 10 | 4 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | - | 1 | 1 | 41 |
| Gelderlân | 14 | 6 | 5 | 5 | 4 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 1 | 2 | 1 | 0 | 55 |
| Utert | 7 | 6 | 7 | 3 | 4 | 2 | 5 | 3 | 1 | 2 | 3 | 2 | 1 | 2 | 1 | 0 | 49 |
| Noard-Hollân | 8 | 8 | 7 | 7 | 2 | 3 | 4 | 4 | 2 | 3 | 1 | - | 2 | 2 | 2 | 0 | 55 |
| Súd-Hollân | 8 | 8 | 6 | 4 | 4 | 4 | 4 | 3 | 2 | 4 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 0 | 55 |
| Seelân | 9 | 4 | 6[1] | 5 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 5 | 1 | - | 0 | 2 | 39 | |
| Noard-Brabân | 11 | 9 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | 2 | 4 | 2 | 1[2] | 1 | 1 | 1 | 2 | 55 | |
| Limburch | 10 | 5 | 4 | 3 | 5 | 6 | 3 | 2 | 3 | 2 | 0 | - | 1 | - | 1 | 2 | 47 |
| totaal | 137 | 36 | 51 | 46 | 43 | 34 | 32 | 25 | 23 | 22 | 22 | 16 | 15 | 11 | 8 | 17 | 572 |
| 6 | 1 | ||||||||||||||||
Ferdieling nei provinsje
bewurkje seksje| Partij | 2019 | Partij | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totaal | Fryslân | Grinslân | Drinte | Oerisel | Flevolân | Gelderlân | Utert | Noard-Hollân | Súd-Hollân | Seelân | Noard-Brabân | Limburch | ||
| FVD | 86 | 6 | 5 | 6 | 6 | 8 | 8 | 6 | 9 | 11 | 5 | 9 | 7 | FVD |
| VVD | 80 | 4 | 4 | 6 | 6 | 6 | 8 | 8 | 9 | 10 | 4 | 10 | 5 | VVD |
| CDA | 72 | 8 | 3 | 5 | 9 | 3 | 7 | 5 | 4 | 4 | 7 | 8 | 9 | CDA |
| GL | 61 | 3 | 6 | 4 | 5 | 4 | 6 | 8 | 9 | 5 | 2 | 5 | 4 | GL |
| PvdA | 53 | 6 | 5 | 6 | 4 | 3 | 5 | 4 | 6 | 4 | 4 | 3 | 3 | PvdA |
| D66 | 41 | 2 | 3 | 2 | 3 | 2 | 4 | 5 | 6 | 5 | 1 | 5 | 3 | D66 |
| PVV | 40 | 3 | 2 | 3 | 3 | 4 | 3 | 2 | 3 | 4 | 2 | 4 | 7 | PVV |
| SP | 35 | 2 | 4 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 5 | 4 | SP |
| CU | 31 | 3 | 4 | 3 | 4 | 3 | 4 | 4 | 1 | 3 | 2 | 0 | 0 | CU |
| PvdD | 20 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 | 1 | 2 | 2 | PvdD |
| 50+ | 17 | 1 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 1 | 50+ |
| SGP | 15 | 0 | 0 | 2 | 1 | 3 | 1 | 2 | 5 | 1 | SGP | |||
| DENK | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 0 | DENK |
| oare | 15 | 4 | 5 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 1 | 2 | oare | |
| Totaal | 570 | 43 | 43 | 41 | 47 | 41 | 55 | 49 | 55 | 55 | 39 | 55 | 47 | Totaal |
Namme
bewurkje seksjeYn maaie 2008 besletten de Limboarchske Provinsjale Steaten harsels om te dopen ta Limboarchsk parlemint. Dêrmei is Limburch de iennige provinsje dêr't de folksfertsjintwurdiging net mear "Provinsjale Steaten" neamd wurdt.
Sjoch ek
bewurkje seksje- Provinsjale Steaten fan Fryslân
- Provinsjale Steaten (histoarysk) oant 1795
- Steaten; betsjutting fan it begryp
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |