ویکی‌پدیا:ویکی‌پدیا را چه کسی می‌نویسد؟
|
راهنما:فهرست |
|
داوطلبان قبل از ایجاد یک مقاله جدید یا ویرایش یک مقاله موجود، نیاز به هیچ‌گونه آموزش رسمی ندارند. کسانی که مقاله‌ها را در ویکی‌پدیا ایجاد و ویرایش می‌کنند، اهل تمام کشورها هستند و گستره‌ای باز از سنین و پیش‌زمینه‌ها را دارند. هر کسی که در این دانشنامه مشارکت می‌کند، یک ویکی‌پدین خوانده می‌شود. سیاست ویکی‌پدیا این است که به دانشنامه تنها مطالبی را بیفزاید که اثبات‌پذیر باشند و هیچ تحقیق دست‌اولی را به دانشنامه اضافه نکند. شیوه‌‌نامه‌های ویکی‌پدیا، ویرایشگران را تشویق به ذکر منابع می‌کند. گاه ویکی‌پدین‌ها از این سیاست‌ها پیروی نمی‌کنند چراکه یا فراموششان کرده‌اند یا اطلاع ندارند. در چنین شرایطی تا زمانی که منابع ذکر نشوند، خوانندگان قادر نخواهند بود درستی مطالب را کنترل کنند. زمانی که چند نفر در حال گردآوری مطالب در موضوعی خاص هستند، مشاجره‌ای درباره موضوع درمی‌گیرد. یک قابلیت مفید ویکی‌پدیا این است که می‌توان روی یک مقاله یا قسمتی از آن برچسبی زد که نشان‌دهندهٔ بحث برای رسیدن به دیدگاه بی‌طرف در آن موضوع باشد. این قابلیت، به طور ویژه‌ای در موضوعات جدل‌آمیز رایج است؛ موضوعاتی که در مورد رویدادهای کنونی و مدام در حال تغییر باشند یا موضوعاتی که در مورد آن‌ها نظرات مختلفی وجود دارد. برای حل مشاجره، ویرایشگران علاقه‌مند دیدگاهشان درباره موضوع را در صفحه بحث مقاله به اشتراک می‌گذارند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا به اجماع برسند به طوری که تمام دیدگاه‌های معتبر بتوانند منصفانه بیان شوند. این مسئله باعث می‌شود که ویکی‌پدیا نه‌تنها محلی برای اطلاعات، بلکه محلی برای همکاری و تبادل نظر باشد. بسیاری از کاربران ویکی‌پدیا صفحه تاریخچه یک مقاله را کنکاش می‌کنند تا تعداد کسانی را که در مقاله مشارکت کرده‌اند را ارزیابی کنند. یک مقاله زمانی می‌تواند درست‌تر به نظر برسد که توسط اشخاص زیاد و متفاوتی ویرایش شده باشد (چراکه بیشتر ویرایش‌ها تغییرات سازنده هستند، نه تغییرات مخرب). شما همچنین می‌توانید برای دیدن اینکه سایر خوانندگان و ویرایشگران درباره هر مقاله‌ای چه می‌گویند، صفحه بحث آن مقاله را کنکاش کنید. بهترین مقالات ما را می‌توانید در فهرست مقاله‌های برگزیده ببینید. نشان برگزیدگی به مقالات وقتی اعطا می‌شود که جامعه آن‌ها را واجد شرایط برگزیدگی تشخیص دهد و زمانی که یک ویرایش جدید، کیفیت یک مقاله را کم کند، یکی از کاربران می‌تواند آن مقاله را برای خارج کردن از فهرست نامزد کند. بهترین را برای تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا یک بیان دقیق است این است که منابع معتبر و مستقلی مانند کتاب، مقالات نشریات، اخبار تلویزیون، مجلات تجاری یا وبگاه پیدا کنیم نا صحت آن بیان را تأیید کنند. برای راهنمایی بیشتر درباره ارزیابی صحت مقالات ویکی‌پدیا پژوهش با ویکی‌پدیا را ببینید. روش بهبود مقالاتوقتی مقاله‌ای را پیدا می‌کنید که اطلاعاتش ناتمام یا نادرست است، می‌توانید آن مقاله را ویرایش کنید تا به ویکی‌پدیا کمک کنید که درست‌تر و مفیدتر باشد. ممکن است کسی در بالای مقاله یک یادآوری گذاشته باشد که نشان دهد آن مقاله نیاز به تمیزکاری دارد. همچنین این قابلیت وجود دارد که یک مقاله جدید ساخت تا اطلاعاتی که هنوز در ویکی‌پدیا وجود ندارند را به اشتراک گذاشت. هنگامی که بسیاری از اشخاص دربارهٔ ویکی‌پدیا می‌شنوند، فکر می‌کنند که مقالات با اضافه کردن چند کلمه در هر دفعه ساخته‌می‌شوند. بسیاری از ویرایش‌ها بسیار جزئی هستند و تنها مربوط به اصلاح اشکالات املایی، جمله‌بندی مجدد یک جمله یا افزودن یک یا دو واقعیت می‌شوند. اما ویراستارانی که اطلاعات خوبی از یک موضوع منحصر‌به‌فرد دارند، معمولاً در نوشتن پاراگراف‌ها یا کل مقاله در یک مرحله مشارکت می‌کنند. خوانندگان جدید یا اتفاقی ویکی‌پدیا، بیشتر وقت‌ها هنگامی که مقالات را مرور می‌کنند، خطاهای کوچک در آن‌ها را پیدا کرده و آن‌ها را اصلاح می‌کنند. برخی از آن‌ها نیز فقط کنجکاوند ببینند آیا واقعاً می‌توانند ویکی‌پدیا را ویرایش کنند؛ و معمولاً نظرات غیر مفید یا خام و گستاخانه می‌نویسند که معمولاً به‌سرعت توسط سایر ویرایشگران حذف می‌شوند. چه کسی نظم را حفظ می‌کند؟بیشتر ویرایشگران ویکی‌پدیا برای بهبود مقالات یا کار همدیگر به طور سازنده با هم بحث می‌کنند. بیشتر اشتباهات یا ویرایش‌های بد، توسط کسی که متوجه آن‌ها شود ویرایش می‌شوند و به وضعیت قبلی بازمی‌گردند یا تمیزکاری می‌شوند. ابزارهای ویکی‌پدیا مانند صفحه تغییرات اخیر و صفحهٔ شخصی پی‌گیری‌های من به ویرایشگران کمک می‌کند تا بدون بررسی مداوم صفحات وبگاه، ویرایش‌های تازه را بررسی کنند. برخی مشکلات جدی‌ترند؛ مانند خرابکاری (لطیفه‌های غیر سازنده و مسائل جنسی، ویرایش‌های عمدی نادرست، حمله به اشخاص و تبلیغات)، مشاجره‌هایی که منجر به جنگ ویرایشی می‌شوند (زمانی که ویرایشگران مدام یک صفحه را بین دو وضعیت تغییر می‌دهند و به جای بحث به جنگ می‌پردازند) و سایر رفتارهای اختلاف‌برانگیز. برای برخورد با این موارد، از بین هزاران نفر، مدیران این قدرت را دارند که از مقالات محافظت کنند (آن‌ها را قفل کنند) و هریک از ویرایشکران را محدود کنند. این مدیران از طریق بحث در انجمن انتخاب می‌شوند تا سیاست‌ها و رهنمودهای وبگاه را اجبار کنند. قدرت مدیر توسط عدهٔ محدودی دیوان‌سالار و ویکی‌بُد (پیشکار) به ایشان اعطا می‌شود. قدرت دیوان‌سالاران و ویکی‌بُدها نیز توسط برنامه‌نویسان (توسعه‌دهندگان) به ایشان اعطا می‌شود — که به طور داوطلبانه (به همراه دو کارمند حقوق‌بگیر) به طور فیزیکی یا به صورت آنلاین به میزبان‌های اینترنتی سایت دسترسی دارند. مالکیت سخت‌افزاری که وبگاه بر روی آن اجرا می‌شود به بنیاد ویکی‌مدیا تعلق دارد که یک موسسه غیرانتفاعی است و توسط کمک مالی شما از نظر مالی تأمین می‌شود. هیئت امنا و یکی از بنیان‌گذاران جیمبو ولز تمام پروژه‌های بنیاد را که محدود به دانشنامه‌ها نیز نیست را سرپرستی می‌کنند. به آن‌ها وکالت گسترده‌ای داده شده‌است تا در بحث‌های روزانه ویکی‌پدیای انگلیسی و در کمیتهٔ داوری حکم کنند. اعضای کمیتهٔ داوری، داوطلبان انتخابی و انتصابی هستند و مانند قاضی در دادگاه عمل می‌کنند. (نقش مجموعه مدیران مانند نیروی پلیس داوطلب محلی است — آن‌ها قدرت ویژه، و در عین حال محدودی دارند و عملیات ایشان نیز هر از چند گاهی توسط کمیته و یکدیگر مرور می‌شود.) همواره جسور باشید! جستارهای وابسته
|