مصطکی

مصطکی، (به انگلیسی: Mastic) صمغ زرد رنگی است که از درختچه‌ای به نام پسته مصطکی، (نام علمی: Pistacia lentiscus) گرفته می‌شود.

در فارسی به نام‌های «رماس»، «رماست» و «کِیَه» خوانده شده‌است. در کتاب‌های طب سنتی با نام‌های «مصطکی»، «مصطکی رومی»، «کندر رومی»، «مستکی» و «علِک رومی» ذکر شده‌است. همچنین در انگلیسی به صمغ عربی (Arabic gum) (نباید با صمغ عربی یا (gum Arabic) اشتباه شود)، صمغ یمن (Yemen gum) یا اشک خیوس (tears of Chios) هم خوانده می‌شود.^[۱]

عصاره زرد رزینی مصطکی در ماه‌های گرم سال به صورت قطراتی کوچک و خود به خودی از ساقه و شاخه‌های درخت مصطکی به بیرون می‌تراود که در مجاورت هوا سفت شده و به شکل قطرات اشک در بازار به فروش می‌رسد.

صمغ رزینی مصطکی تا حدود ۹۰٪ از ماستی‌سیک اسید،^{[پانویس ۱]} ماستی‌کولیک اسید^{[پانویس ۲]} و ماستیکو رزن^{[پانویس ۳]} تشکیل شده‌است. مقداری اسانس نیز در آن یافت می‌شود.

در کتاب‌های طب سنتی خواص عدیده‌ای برای این صمغ نوشته شده‌است. از نظر طبیعت این صمغ گرم و خشک، محلل و مقوی است. در معجون‌های تقویت حافظه، جزو داروهای اصلی بشمار می‌رود.^[۲][۳]

• معجون مصطکی

کتاب‌ها

• میرحیدر، حسین (۱۳۷۳). معارف گیاهی. ج. ۶. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. ص. ۶۴۷.
• ابن سینا، حسین (۱۳۷۰). قانون در طب. ج. ۲. ترجمهٔ عبدالرحمان شرفکندی. تهران: سروش. ص. ۱۶۶.
• مومن حسینی، محمد (۱۳۷۳). تحفه حکیم مؤمن. تهران: انتشارات مصطفوی. ص. ۸۴.
• بریمانی، لطفعلی (۱۳۶۶). طب و داروهای سنتی. ج. ۳. تهران: گوتنبرگ. ص. ۳۴۵.