حدیث جابر

از سلسله مقالات دربارهٔ:
اسلام
باورها توحید خدا در اسلام پیامبران در اسلام کتب مقدس در اسلام فرشتگان در اسلام فرجام‌شناسی اسلامی
ارکان اسلام شهادتین نماز (اسلام) زکات روزه در اسلام حج
منابع اسلامی قرآن سنت حدیث تفسیر قرآن قرآن شیعی قصص الانبیاء فقه احکام اسلام علم کلام
شخصیت‌ها محمد اهل بیت خلفای راشدین امامان شیعه صحابهٔ محمد
مذاهب اسلامی تسنن تشیع تصوف اباضیه قرآنیان احمدیه مسلمان بدون مذهب
علوم حدیث تفسیر فقه کلام فلسفه عرفان
تاریخ اسلام گاه‌شمار تاریخ اسلام امویان عباسیان فاطمیان مملوکان عثمانیان صفویان گسترش اسلام
جغرافیا مکه مدینه بیت‌المقدس کوفه نجف کربلا سامرا کاظمین مشهد قم شیراز کاشمر دمشق جهان اسلام (کشورهای اسلامی)
فرهنگ و جهان اسلام اسلام‌شناسی جانوران در اسلام هنر اسلامی تقویم اسلامی اسلام و کودکان ختنه کردن فهرست کشورها بر پایه جمعیت مسلمان مذاهب اسلامی اقتصاد اسلامی جهان اسلام فرهنگ اسلامی علوم در جهان اسلام تعلیم و تربیت در اسلام اخلاق اسلامی جن‌گیری در اسلام فمینیسم اسلامی اعیاد اسلامی فلسفه اسلامی سیاست در اسلام زن در اسلام دگرباشان جنسی و اسلام برده‌داری در اسلام مدرسه (اسلام) نگرش‌های اسلامی به علم بانکداری اسلامی موسیقی در جهان اسلام شعر اسلامی جنبه‌های سیاسی اسلام دعوت (اسلام) اسلام و انسانیت مسجد عرفان تصوف
موضوعات مرتبط ارتداد در اسلام نسخ در اسلام نقد اسلام محمد قرآن حدیث اسلام و دیگر ادیان اسلام‌گرایی اسلام و خشونت تروریسم اسلامی تروریسم اسلامی در اروپا فهرست حملات تروریستی اسلام‌گرایان اسلام و جنگ اسلام‌هراسی جهاد فقه نظامی اسلامی فهرست اصطلاحات اسلام فرهنگ جامعه
درگاه اسلام
ن ب و

حدیث جابر یک حدیث مشهور است که شیعیان برای اثبات و تعیین امامت به آن تمسک می‌جویند. نام این حدیث برگرفته از نام جابر بن عبدالله انصاری، یکی از اصحاب پیامبر اسلام، است. پیامبر در این حدیث از امام مهدی موعود هم یاد کرده است.

پس از نزول آیه اطاعت، جابر بن عبدالله انصاری از پیامبر اسلام پرسید: «یا رسول‌الله، ما خدا و رسول او را شناخته‌ایم، لازم است اُولِی‌الأمر را نیز بشناسیم.» پیامبر اسلام پاسخ داد:

ای جابر، آنان جانشینان من و امامان بعد از من‌اند. نخستین آنان علی ابن ابی‌طالب است و سپس به ترتیب: حسن بن علی، حسین بن علی، علی بن حسین، محمد بن علی، که در تورات به «باقر» معروف است و تو در هنگام پیری او را خواهی دید و هر وقت او را دیدی، سلام مرا به او برسان. پس از محمد بن علی نیز به ترتیب، جعفر بن محمد، موسی بن جعفر، علی بن موسی، محمد بن علی، علی بن محمد، حسن بن علی و پس از ایشان فرزندش می‌باشد که هم‌نام (محمد) و هم‌کنیه من (ابوالقاسم) است. اوست که از نظر مردم پنهان می‌شود و غیبت او طولانی می‌گردد تا آن جا که فقط افرادی که ایمان راسخ دارند، بر عقیدهٔ به او باقی می‌مانند.^[۱][۲][۳]

این حدیث از سوی راویان مختلفی روایت شده است ، کلینی در اصول کافی سه مرجع روایتی برای این حدیث ذکر کرده است: الف. محمد بن یحیی عن عبدالله بن جعفر عن الحسن بن ظریف عن بکر بن صالح عن عبد الرحمن بن سالم عن ابی بصیر عن ابی عبدالله علیه‌السّلام ... ب. محمد بن عبدالله عن عبدالله بن جعفر عن الحسن بن ظریف عن بکر بن صالح عن عبد الرحمن بن سالم عن ابی بصیر عن ابی عبدالله علیه‌السّلام ... ج. علی بن محمد عن صالح بن ابی حماد عن بکر بن صالح عن عبد الرحمن بن سالم عن ابی بصیر عن ابی عبدالله علیه‌السّلام ... این حدیث در کتب اهل سنت صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز آمده است (صحیح البخاری ، ج6 ، ص2640، رقم 6796، دار ابن کثیر ، بیروت، الطبعة الثالثة ، 1407 – 1987، تحقیق مصطفى دیب البغا؛ صحیح مسلم، ج 6 ، ص 3 و 4) در کتاب کمال‌الدین و تمام‌النعمة، شیخ صدوق سلسله راویان حدیث جابر را چنین ذکر می‌کند:^[۴]

از اصحاب ما از محمّد بن همّام، از جعفر بن محمّد بن مالک الفزاری از حسن بن محمّد بن سماعة، از احمد بن الحارث، از مفضّل بن عمر، از یونس بن ظبیان، از جابر بن یزید الجعفی از جابر بن عبدالله انصاری …

در کتاب علم رجال به نام «الضعفاء من رجال الحدیث»، تألیف حسین ساعدی، چاپ ۱۴۲۶ ه‍. ق، دربارهٔ برخی از این راویان چنین آمده‌است:^[۵]

• جعفر بن محمّد بن مالک الفزاری:^[۶] ضعیف در حدیث، وضع کننده حدیث و فاسد المذهب است، ابن ولید، ابن نوح، شیخ صدوق، ابن غضائری و نجاشی او را تضعیف کرده‌اند، در حالیکه ابو غالب او را موثق دانسته و خصیبی و ابو القاسم کوفی او را ستوده‌اند، نویسندهٔ کتاب او را از وضع کنندگان و خلق کنندگان حدیث و غلو کنندگان می‌شمارد.^[۷]
• احمد بن حارث أنماطی:^[۸] او از اصحاب مفضل بن عمر جعفی بود که بعداً پیرو واقفیه شد.^[۹]
• یونس بن ظبیان:^[۱۰] غلو کننده، جداً ضعیف، کذّاب و وضع کننده حدیث که عیاشی، فضل بن شاذان، کشّی، ابن غضائری، نجاشی، علّامة، ابن داوود، جزائری، محمّد طه نجف و بهبودی او را تضعیف کرده‌اند.^[۱۱]

این یک مقالهٔ خرد اسلام است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.