Paul Gadenne

Paul Gadenne
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Paul André Gadenne
Jaiotza	Armentières, 1907ko apirilaren 4a
Herrialdea	Frantzia
Lehen hizkuntza	frantsesa
Heriotza	Kanbo, 1956ko maiatzaren 1a (49 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: tuberkulosia
Familia
Ezkontidea(k)	Yvonne Gadenne (en) (1945 - 1956)
Hezkuntza
Heziketa	Saint-Jean de Passy (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea
Izengoitia(k)	Jean Servière

Paul Gadenne (Armentières, Frantses Flandria, 1907ko apirilaren 4 – Kanbo, Lapurdi, 1956ko maiatzaren 1) Euskal Herriarekin lotura izan zuen frantsesezko idazlea izan zen.

Biografia

Lehen Mundu Gerragatik Armentières herritik alde egin beharrean, Gadenne familiak Boulogne-sur-Merrera jo zuen Parisen plantatu baino lehen. Paulek ikasketak Parisen egin zituen 1918tik aurrera; Louis-le-Grand lizeoan Thierry Maulnier, Robert Brasillach eta Maurice Bardècheren ikaskidea izan zen. Goi mailako ikasketak Parisko Unibertsitateko Letretako Fakultatean egin zituen; diploma Prousti buruzko lan batekin lortu zuen. Irakasle lanean 1932an estreinatu zen, Elbeufen (Normandia).

1933an tuberkulosiak bere irakasle-ibilbidea moztu zion; horregatik zenbait hilabete Praz-Coutant erietxean pasatu zituen, Savoiako Sallanches herrian.

Bere lehen eleberria, Siloé (1941), neurri batean autobiografikoa da, erietxeko egunez eta hausnarketez ari delako. La Rue profonde (1948) eta L'Avenue (1949) lanetan olerkaria den pertsonaia baten bidez sorkuntza artistikoaren misterioa jorratu zuen. Topaketa, banaketa eta errua Bigarren Mundu Gerraren eta naziekiko kolaborazioaren testuinguruan ere landu zituen gaiak izan ziren, La Plage de Scheveningen (1952) lanean adibidez.

Kanbon hil zen 49 urterekin, tuberkulosiaren eraginez.

Lanak

Eleberriak

Siloé, Gallimard, 1941; berrargitalpena: Seuil, 1974
Le Vent noir, Gallimard, 1947; berrar. Seuil, 1983
La Rue profonde, Gallimard, 1948; berrar. Le Dilettante, 1995
L'Avenue, Gallimard, 1949
La Plage de Scheveningen, Gallimard, 1952; Fondation Del Duca Saria.
L'Invitation chez les Stirl, Gallimard, 1955; berrar. 1982 eta 1995
Les Hauts-Quartiers, Seuil, 1973

Bestelakoa

Baleine, Actes Sud, 1982
Scènes dans le château, Actes Sud, 1986
Poèmes, Actes Sud, 1983
Michel Kohlaas (antzezlana)
À propos du roman (saiakera), Actes Sud, 1983
Carnets
Une grandeur impossible (kronikak), Finitude, 2004

Euskal Herriaz

Kanbon hil eta Lapurdin zenbait urtez bizi izateaz gain Gadennek bere lan garrantzitsuenetakoa den Gaineko kartielak^[1] edo Les Hauts-Quartiers (Seuil, 1973) eleberrian Baionako burgesiaren erretratua eskaintzen du, bereziki kulturarekiko zukeen ardurarik eza eta itxikeria azpimarratu zituelarik.

Erreferentziak

↑ Euskaltzaindian sartze-mintzaldia: Baionan, Xarles Bidegain, Euskera 2010, 55, 3. 1.096.or.

Ikus, gainera

Tuberkulosi

Kanpo loturak

(Frantsesez) Jacques Doucet Liburutegi Literarioko Paul Gadenne Funtserako Calamesem bidezko sarbidea.

Datuak: Q774678

[1] Euskaltzaindian sartze-mintzaldia: Baionan, Xarles Bidegain, Euskera 2010, 55, 3. 1.096.or.

[1]