[go: up one dir, main page]

Edukira joan

Tahmasp II.a

Wikipedia, Entziklopedia askea
Tahmasp II.a

Xah

1729 - 1732ko irailaren 7a
Bizitza
JaiotzaIsfahan1704ko abenduaren 3a
Herrialdea Iran
HeriotzaSabzevar1740ko otsailaren 11 (35 urte)
Familia
AitaSultan Hussein
Seme-alabak
Haurrideak
LeinuaSafavi
Jarduerak
Jardueraksubiranoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaislama

Tahmasp II.a (persieraz: طهماسب یکم‎Ṭahmāsb; 1704? -Sabzevar, 1740ko otsailaren 11) safaviden dinastiako Irango xah izan zen.

Tahmasp Sultan Husseinen semea zen, garai hartan Irango xah zea. 1722an afganiarrek Hussein abdikatzera behartu zutenean, Tahmasp printzeak tronua aldarrikatu nahi izan zuen. Isfahan hiriburuko setioaren ondoren, Tabrizera ihes egin zuen, non gobernu bat ezarri zuen. Kaukasoko musulman suniten laguntza lortu zuen (antzinako lezgin matxinoak barne), baita Qizilbash tribu batzuena ere (Afganistandar jatorrikoak barne, Irango gobernari izango zen Nadir Xahren agindupean).

1722ko ekainean, Petri Handiak, ondoko Errusiar Inperioko tsarrak, gerra deklaratu zion Irani, Kaspiar Itsasoko eta Kaukasoko eskualdeetan errusiar eragina zabaltzeko eta bere aurkariak, Otomandar Inperioa, lurralde berrien anexiotik onura ateratzea eragozteko, gero eta gainbehera doan afxariden dinastiaren kontura.

Errusiaren garaipenaren ondoren, Tahmaspek, iparraldeko Kaukasoko lurraldeak, Transkaukasia eta gaur egungo Iran kontinentalaren iparraldea eman behar izan zizkien, Derbent (Dagestango hegoaldea) eta Baku hiriak eta bere inguruko lurrak barne hartuz, baita Gilan, Shirvan, Mazandaran eta Gorgan probintziak ere, San Petersburgoko Itunaren bidez (1723).[1]

Tahmaspek, Otomandar Inperioagatik eta Errusiar Inperioagatik ere errekonozimendua irabazi zuen, bakoitza bestearengan kezkatuta, Iranen eragin handia irabaziz.

1729an, Tahmaspek kontrola mantendu zuen bere erresumaren zati handi batean. 1731ko otomandar kanpaina arduragabearen ondoren, 1730-1736ko turko-pertsiar gerran, Nadir Xah zenak 1732an kargutik kendu zuen bere seme Abbas III.aren alde; 1740an Reza-qoli Mirzak Nadir Xahren seme zaharrenak Sabzevarren biak hil zituen.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. El Cambridge Historia de Irán, Volumen 7 Cambridge Prensa Universitaria, 10 okt. 1991 ISBN 0521200954 p 319[1]
Biografia
Iran
Artikulu hau Irango biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.