Matilda Chaplin Ayrton

Matilda Chaplin Ayrton
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Matilda Chaplin
Jaiotza	Honfleur, 1846ko ekainaren 22a
Herrialdea	Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Heriotza	Chelsea, 1883ko uztailaren 19a (37 urte)
Hobiratze lekua	Brompton hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: tuberkulosia
Familia
Ezkontidea(k)	William Edward Ayrton (mul)  (1872 -  1883)
Seme-alabak	ikusi Edith Ayrton
Hezkuntza
Heziketa	Royal College of Physicians of Ireland (en) London School of Medicine for Women (en) (1867 - 1869) Edinburgheko Unibertsitatea (1869 - 1873) Parisko Unibertsitatea (1871 -
Hezkuntza-maila	Medikuntzako doktorea
Jarduerak
Jarduerak	emagina eta medikua
Enplegatzailea(k)	Royal Free Hospital (en)  (1880 -
Kidetza	Edinburgoko zazpiak

Matilda Chaplin Ayrton (Honfleur, Frantzia, 1846 - 1883ko uztailaren 19a) britainiar medikua izan zen. Medikuntza ikasi zuen Londresen eta Edinburgon; goi mailako ikasketak ere egin zituen Parisen. Japoniara bidaiatu zuen, eta han emaginentzako eskola bat zabaldu zuen, eta antropologia ikasketak egin zituen.

Honfleur-en jaioa, Frantzian, aita abokatua zuen familia britainiar batekoa, Ingalaterrara itzuli ziren jaio eta gutxira. Arte ikasketak hasi ondoren, medikuntza ikasten ere hasi zen 1867an, eta horretan jarraitu zuen hil arte. Bi urte eman zituen Ladies' Medical Collegen, eta, 1869an atariko azterketa Worshipful Society of Apothecaries-en egin ostean, ondorengo azterketarako aurkeztu zen, baina emakume izateagatik ukatu zioten sarrera.

"Edinburgoren aurkako zazpiak" taldeko heroikoetako bat bezala onartua, Edinburgoko zazpiak izenez ere ezagutua, azkenean Edinburgoko Unibertsitatean matrikulatu zen, baina medikuntzaren goiko mailetan ikastea debekatu zioten.^[1] Legezko esku-hartzeari esker, ohore handiak lortu zituen anatomian eta kirurgian, 1870ean eta 1871n Surgeons 'Hall-en (Edinburgo) egindako harresiz kanpoko azterketetan, 1872ko epaiketa baten aurretik, zeinak, azkenean, emakumezko ikasleak debekatu zituen.

11871n, Ingalaterrako eta Eskoziako medikuntzako ate nagusiak berarentzat itxita zeudela jakin zuenean, bere hezkuntza Parisen amaitzea erabaki zuen, bertan erraztasun guztiak ematen baitzitzaizkion. Parisko Unibertsitateak Bachelier ès-Sciences eta Bachelier ès-Lettres graduak eman zizkion. Ikasketak egin zituen bitartean, Edinburgorekiko lotura mantendu zuen, eta emakumeentzako eskola irekietako batzuetara joan zen.

1872an bere lehengusuarekin ezkondu zen, William Edward Ayrton zientzialari ospetsuarekin, Edinburgoko ikaslea eta Sir William Thomsonen ikasle ospetsua. Hurrengo urtearen hasieran, London Obstetric Society-ko obstetriziako ziurtagiria lortu zuen, emakumeek garai hartan Ingalaterran lor zezaketen kualifikazio mediko bakarra, eta handik gutxira senarrarekin Japoniara joan zen, Tokioko Ingeniaritzako Ikastetxe Inperialean irakasle izendatu baitzuten. 1875ean bere alaba jaio zen, Edith Ayrton, etorkizuneko egile eta aktibista feminista, sufragista eta idazlea.

Japonian zegoela, japoniarrekiko interes handia izan zuen eta ikerketa antropologikoak egin zituen etxeko bizimoduari eta bertako haurrei buruz, artikulu ugari idatzi zituen The Scotsman eta beste egunkari batzuetarako gai askori buruz. Emagin japoniarrentzako eskola bat ireki zuen, non interprete baten laguntzaz irakatsi zuen. 1877an tuberkulosiaren sintomak nabariak jasan zituen, Europara itzultzera behartuz. 1879an, Parisen graduatu zen, eta bere japoniar ikasketen emaitza aurkeztu zuen tesi gisa, Recherches surles dimens générales et sur le développement du corps chez les Japonais (Paris, 1879) izenburupean inprimatu zena. Irlandako Erregearen eta Erreginaren Medikuen Elkargoan lizentziatu zen, eta, emakumezko hautagai bakarra izan zen arren, azterketan lehenengo atera zen. 1880an Londresen bizi izan zen, Royal Free Hospitalen, batez ere begietako gaixotasunak aztertuz.

Tuberkulosiaren ondorioz, haren osasunak okerrera egiten jarraitu zuen, eta hurrengo bi neguetan atzerrian jarraitu zuen ikasten, klima beroagoan. Neguko lehen urtea Aljerko ospitalean eman zuen, eta bigarrena Montpellierreko fisiologia laborategian. Londresen hil zen, 1883ko uztailaren 19an, 37 urte zituela.

Ayrtonek beti erakutsi zuen interes bizia emakumeen hezkuntza aukerak eta posizio soziala hobetzeko saiakeretan. Parisen emakume ikasleentzako klub bat ezartzen lagundu zuen aktiboki, eta Londresen emakumeentzako Club Somerville antolatzen lagundu zuen. ^[2]

Edinburgoko Zazpiek hil ondorengo ohorezko MBChB saria jaso zuten Edinburgoko Unibertsitateko McEwan Hallen 2019ko uztailaren 6an. Tituluak Edinburgoko Medikuntza Fakultateko egungo ikasle talde batek jaso zituen bere izenean. Graduazioa izan zen Edinburgoko Unibertsitateak Edinburgoko Zazpien lorpenak eta garrantzia ospatzeko antolatu zituen hainbat ekitalditan lehena.^[3]