Lagertha

Lagertha
Ezaugarriak
Sexua	emakumezkoa
Ogibidea	esploratzailea eta Skjaldmöa
Familia
Ezkontidea(k)	Ragnar Lodbrok

Kondairaren arabera, Lagertha Norvegiako ezkutaria eta agintari bikingoa izan zen, eta Ragnar Lodbrok bikingo ospetsuaren emaztea. Bere istorioa Saxo kronistak bildu zuen XII. mendean. Gaur egungo informazioaren arabera, litekeena da Lagertha pertsonaia historikoa ez izatea, baizik eta bikingo gudari emakumeen isla izatea edo Thorgerd jainko norvegiarrarena.

Saxok bildu zuen izena Lathgertha izan zen, ziurrenik antzinako eskandinavieraren Hlaðgerðr (Hlathgerth) formaren latinizazioa da. Ingelesezko iturrietan "Lagertha" agertzen da, baita "Ladgertha", "Ladgerda" edo antzekoren bat.

Lagertharen istorioa Gesta Danorumen bederatzigarren liburuko pasarteetan dago bildua, Saxo Grammaticus historialari kristauaren XII. mendeko lanean. ^[1] Gestaren(¶ 9.4.1-9.4.11) arabera, Lagertharen gerlari-ibilbidea Frø, Suediako erregeak Norvegia inbaditu eta Norvegiako Siward erregea hil zuenean hasi zen. Frøk hildako erregearen familiako emakumeak aterpe batean jarri zituen umiliazio publikorako. Ragnar Lodbrokek horren berri izan zuenean, armada batekin joan zen, Siward bere aitona mendekatzeko. Frørengandik tratu txarrak jaso zituzten emakume askok gizonen arropekin borrokatu zuten Ragnarren ondoan. Haien artean nagusi, eta Ragnarren garaipenaren giltza: Lagertha. Saxo hauxe kontatzen du:

(Ingelesetik moldatua) Ladgerda, Amazona trebea, birjina zirudien arren, gizonezko baten adorea zuen, eta ausartenen aurka borrokatzen zuen ilea sorbaldetan askatuta zuela. Guztiak harritzen ziren bere ekintza paregabeekin, bizkarrean behera erortzen zitzaizkion ile-xerloek jakinarazten zuten emakumea zela.

Bere ausardiaz harrituta, Ragnarrek urrundik gorteatu zuen. Lagertak bere interesa agertu zuen eta Ragnar bere eskuaren bila iritsi zen, haren lagunei Gaular ibarrean itxaronaraziz. Lagertharen eskua lortzeko, Lagertharen etxea zaintzen zuen hartza hil behar izan zuen Ragnarrek. Lantzaz hil ostean, Lagertharen eskua lortu zuen. Saxoren arabera, Ragnarrek seme bat izan zuen berarekin, Fridleif, baita bi alaba ere, haien izenak bildu gabe daude. ^[1]

Danimarka itzuli gerra zibil bat borrokatu ostean, Ragnar (nork, Saxo arabera, oraindik ere haserretu zen Lagertha ezarri zuen bere aurka piztiak) dibortziatu Lagertha ordena ezkontzeko Thora Borgarhjört (Thora Borgarhjǫrtr), King alaba Herraud (Herrauðr) of Suedia. Abentura ugariren ondoren bere maitasun berriaren eskua irabazi zuen, baina Danimarkara itzultzean gerra zibil bati aurre egin zion berriro. Ragnarrek Norvegiara bidali zuen laguntza, eta oraindik maite zuen Lagertha, 120 ontzirekin etorri zen laguntza, Saxoren arabera. ^[1] Noiz batailaren altuera, Ragnar seme Siward zauritu zen, Lagertha gordeko Ragnar eguneko kontraeraso batekin:

Davidsonek, Nora K. Chadwicken antzera, uste du Lagertha eta hainbat kontakizunetan agertzen den Thorgerd (Þorgerðr Hölgabrúðr) jainkosa bera direla.

Christen Pramen Lagertha (1789) drama historikoa Saxoren testuetan oinarrituta dago.

Vincenzo Galeotti koreografoaren Letertha (1801) balleta Pramen lanean oinarritu zuen. Claus Schallek jarri zion musika, balletak arrakasta handia izan zuen Galeottiren Royal Theatrerentzat.

Duela gutxi, Lagertha (Katheryn Winnickek haragiztaturik) Saxoren kondairan oinarritzen den 2013ko Vikings telesaileko pertsonaia nagusienetakoa da. Ezkutari eta Ragnarren lehen emazte gisa agertzen da.

• (fr) Les guerrières vikings, ARTE kateko bideoa, 2020-03-10, eskuragarri 2020-06-04ra arte.