Juanita Unzueta

Juanita Unzueta
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Juana Unzueta García
Jaiotza	Eibar, 1924ko ekainaren 16a
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Eibar, 2017ko apirilaren 6a (92 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania euskara
Jarduerak
Jarduerak	ballet dantzaria eta dantza irakaslea

Juana "Juanita" Unzueta García (Eibar, Gipuzkoa, 1924ko ekainaren 16a - ib., 2017ko apirilaren 6a) dantza klasikoa ikasi zuen eta dantzari profesionala izan zen Errusian. Errusiatik Eibarrera balleta ekarri zuen. Ballet Eibarrés dantza akademiako sortzailea eta irakasle izan zen.^[1]

Eibarko Fermin Calbeton kalean jaio zen eta Gerra Zibiletik ihesi, lau urteko anaia Armandorekin, Gerrako umeen taldean heldu zen Sobietar Batasunera, Errusiara, 1937an.

Leningradon eta Moskun bizi izan zen. Dantza klasikoa ikasi zuen eta dantzari profesionala izan zen Errusian. Bolxoi antzokiko Vladimir Biely irakasle errusiarrarekin ikasi zuen balleta, eta besteak beste Antzoki Handian zein lantegi handietako langile errusiarren aurrean hainbat emanaldi eskaini zituen.^[2]

Juanitak Stalinen aurrean euskal jota bat dantzatu zuen mandatariaren begiradapean. Siberian berriz, militar amerikar baten epaiketan aurreskua dantzatu zuen.

Gerra garaian Moskuko ospitale batean lan egin zuen. Zaurituak garbitzen jardun zuen eta, haien samina arintzeko, dantza eta kantuekin entretenitzen ere saiatzen zen.

Ukranian gerrilari ibilitako Manuel Ruiz de Haro andaluziarrarekin ezkondu zen 1945ean. Ezkontza zibila izan zen.^[3]

Stalin hil zenean, Sobietar Batasuneko agintariek aukera eman zieten Gerrako umeei, eta senarrarekin Eibarrera etorri zen Unzueta. Espainiako agintari frankistek zaintzapean izan zituzten itzulitakoak, eta latza izan zen esperientzia Unzueta eta senarrarentzat. Poliziak errusierazko liburu guztiak kendu zizkieten etxetik ("Dostoievskiren eleberriak barne"), eta Madrilera joan behar izan ziren CIA amerikarrak zuzendutako galdeketetan parte hartzera. Aeronautika eta misilen industriari buruzko galderak zuzendu zizkioten Ruiz de Haro senarrari, honek lantegi batean tornuan lan egin zuelako aitzakia ahularekin.^[4]

Guztiarekin, amets bat bete ahal izan zuen itzuli eta gutxira: Ballet Eibarrés martxan ipintzea. 1958an izan zen bere ikasleen jendaurreko lehen agerraldia Eibarko Amaia antzokian.^[5] Harrezkero, balleta sortu zenetik, asko izan dira bertan ikasitakoak. Bere eskolan ikasi zuten, besteak beste Iker Gomez dantzari eta koreografoak, edota Juanitaren lekukoa hartuta, Ballet Eibarresi jarraipena eman zion Pili Alonso irakasleak.^[6]

2018ko apirilaren 27an Eibarko Coliseo antzokian omenaldia eskaini zioten bere ikasle, dantzari, koreografo eta zenbait musikarik dantza esparruan Juanita erreferente izan zela gogoratuz.^[7][8][9]