Ithkuil
| Ithkuil | |
|---|---|
| Elartkʰa — Iţkuîl — Ilaksh | |
| Datu orokorrak | |
| Informazio filologikoa | |
| Hizkuntza-tipologia | hizkuntza fusionatzailea, hizkuntza sintetikoa, ordena libreko hizkuntza eta tripartite language (en)  |
| Alfabetoa | latindar alfabetoa eta Ithkuil (en) |
| Sortzailea | John Quijada (en) |
| Hizkuntza kodeak | |
| ISO 639-3 | baliorik ez |
| IETF | baliorik ez |
Ithkuil John Quijadak 1978tik 2004ra bitartean eraikitako hizkuntza da. "Ithkuil" izena Iţkuîl hitzaren erromanizazioa da, eta hizkuntza horretan gutxi gorabehera "hizkuntza baten irudikapen hipotetikoa" esan nahi du. Ithkuila a priori hizkuntza baten eta giza pentsamenduaren maila berri bat adierazteko diseinatutako hizkuntza logiko baten nahasketa da, eta giza hizkuntza naturaletan dauden anbiguotasun eta zehaztasun semantikoak minimizatzen saiatzen da. Quijadak erakutsi duenez, hizkuntza naturaletan baino hitz gutxiagorekin egin daiteke mezua ithkuil-en. Ithkuilak gramatika, fonologia eta ortografia aberatsa ditu, 3.600 karaktereko idazketa-sistema barne. Jakina, inork ez du erabat menderatzen hizkuntza hori.
2007an, Quijadak hizkuntzaren lehen berrikuspena egin zuen, ithkuilari buruzko iritzia dela eta kexak jaso ondoren. Erreforma horrek «Ilaksh» hizkuntza izena hartu zuen.
2004an —eta berriz ere 2009an, ilaksh-a merkaturatu ondoren—, ithkuila hizkuntza errusiarreko "Computerra" zientzia eta teknologiaren magazin ezagunean aurkeztu zen. 2008an, hizkuntza artifizial onenaren Smiley Award saria irabazi zuen.
Bigarren eta behin betiko berrikuspena ('ofiziala') 2011ko uztailaren 15ean egin zen, eta "ithkuil" ere deitu zitzaion, jatorrizko izenari jarraipena emanez. Erreforma horren zati handi bat bat dator 2004an kaleratutako ithkuilaren jatorrizko bertsioarekin, eta erreformaren artikuluan adierazten du zer zati datozen bat jatorrizko bertsioarekin eta zein ez.
Eraginak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Eragin gisa, Quijadak honako hauek aipatzen ditu: Abkhazieraren aditz-konplexuen morfofonologia, Amerikako hizkuntza indigena batzuen aditz-motak, niger-kongoar hizkuntzen aspektu-sistema, euskararen eta iparekialdeko hizkuntza kaukasikoen kasu nominalaren sistema, wakash hizkuntzen sistema enklitikoa, tzeltzal eta guguyimidjir hizkuntzen orientazio posizionala, hiru kontsonanteetako erroen morfologia semitikoa eta Suzette Elginek diseinatutako laadan hizkuntzaren kategoria positiboak.
