Felipe Salaverry
Felipe Salaverry | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Lima, 1806ko maiatzaren 3a |
Herrialdea | Peru |
Heriotza | Arequipa, 1836ko otsailaren 19a (29 urte) |
Hobiratze lekua | Presbítero Matias Maestro (en) |
Heriotza modua | heriotza zigorra |
Familia | |
Seme-alabak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | National University of San Marcos (en) |
Hizkuntzak | gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | politikaria eta militarra |
Felipe Santiago Salaverry del Solar (Lima, 1806ko maiatzaren 3a - Arequipa, 1836ko otsailaren 18a) militar eta politikari perutarra izan zen, Peruk izan zuen presidenterik gazteena eta hil zen gazteena. Oso militar ilustratua zen, irakurtzeko zaletasuna zuen eta idazteko gaitasuna. 1835ean Luis José de Orbegoso presidentearen aurka matxinatu zen eta boterea hartu zuen. Urtebete baino ez zuen gobernatu, 1835eko otsailetik 1836ko otsailera. Bere herrialdearen buru izan zen Boliviako inbasioaren aurka. Andrés Santa Cruzek garaitua eta atxilotua, fusilatuta hil zen, bere aurkako prozesu sumario baten ondoren.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hasierako urteak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Felipe Santiago Salaverry Allende, euskal funtzionarioa, Gipuzkoan jaioa, Arequipako Tabako Errentaren Errege Kontadorea eta Micaela del Solar eta Estradako dukesaren semea zen. Gramatika latinoa ikasi zuen San Markoseko Unibertsitatean (1817) eta erretorika eta latina San Karloseko Errege Konbiktorioan (1818-1819). Matematika, logika eta musika ikasi zituen San Fernando ikastetxean (1820). Haiek ideia emantzipatzaileen eztabaida-gune bihurtu ziren.
1820ko amaieran, hamalau urte besterik ez zituela, gurasoen etxetik ihes egin zuen eta San Martinen aurrean agertu zen Huaurako kuartel nagusian, Juan Antonio Pezetekin batera. Oso gazterik hasi zuen, beraz, bere karrera militarra abertzaleen armadan, non harro eta ausart jokatu baitzuen, eta hori, askorentzat harrigarria izan zen goiztiartasunez gailurrera eramango zuen karrera militar zorabiagarri baten hasiera bihurtu zen.