[go: up one dir, main page]
Edukira joan

Emilio Butragueño

Wikipedia, Entziklopedia askea

Artikulu edo atal hau ez dator bat formatu hitzarmenekin.
Zure esku dago artikulu hau egokituz Wikipediari laguntzea.
Emilio Butragueño

(2024)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakEmilio Butragueño Santos
JaiotzaMadril, 1963ko uztailaren 22a (61 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakfutbolaria
Ibilbidea
Taldeak Urteak J G
Real Madrid C1981 / 1982
Real Madril Castilla Club de Fútbol1982 / 19846537
Espainiako 21 urtetik beherako futbol selekzioa1983 / 198452
Real Madril1984 / 1995341123
Espainiako futbol selekzio amateurra1984 / 198411
Espainiako futbol selekzio nazionala1984 / 19926926
Club Celaya1995 / 19989129
Atlético Celaya1995 / 19989129
 
Posizio edo espezialitateaaurrelaria
Pisua68 kilogramo
Altuera168 zentimetro
Izengoitia(k)El Buitre eta Butragueño
IMDB: nm1322403 Twitter: ButraguenoRM FIFA: 174442 UEFA: 776 Edit the value on Wikidata

Emilio Butragueño Santos Madril[1],Espaina 1963ko uztailaren 22an jaio zan espainiar futbolari bat zan. Bi aldiz izendatu zuten «Brontzezko Baloia» 1986an eta 1987an, eta FIFA 100 zerrendan dago, historiako 123 futbolari onenekin batera.

Bere futbol-ibilbidean zehar, aurrelariaren mugapean egon zen eta Real Madrid Club de Futboleko beheko kategorietan trebatu zen. Bertan, «La Quinta del Buitre» ezizenaz ezaguna den futbolari-belaunaldi arrakastatsu bat zuzendu zuen, bere ezizenari erreferentzia eginez, eta bigarren taldeko laugarren golegile historikoa da 40 golekin.[2] 1984an egin zuen debuta lehen taldearekin, eta hamabost titulu lortu zituen madrildar gisa egindako hamaika denboraldietan, 1998an Atletico Celaya de México[3] taldean jardunean egin zuen karrera amaitu aurretik.Madrilgo taldearen figura handienetakotzat jotzen da, bai bere golegile historiko nagusietako bat baita Espainiako futbolarena ere,denboran zehar, 16 titulu ofizial eta selekzio nazionalen Eurokopako azpitxapeldun bat eskuratuta.[4][5]

Bere golak, lorpenak eta ibilbidea direla eta, FIFAk futbolaren ospearen aretoan sartu zuen 2012. urtean.[6]

Gaur egun, eta Florentino Perez Madrilgo klubeko presidente bihurtu ondoren, 2010ean sartu zen berriro bere zuzendaritza arloan, klubeko harreman instituzionaletako zuzendari karguarekin, eta bere lehen etapan kirol zuzendaritza eta presidenteordetza lanak egin ondoren.[7]

Ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hasiera

Butragueño 1963ko uztailaren 23an hau da,jaio eta egun bat geroago Real Madrileko sozioa zan,bere aita Real Madrileko oso zalea zan. Bera Colegio Calasancio de Madrid de los Padres Escolapiosikasi eban eta futboleko eta saskibaloiko taldeetan jolastu eban.[8][9][10]

Madrid de la Quinta del Buitre

Real Madrid FC taldearen filiala den Castilla Club de Fútbol taldearekin debutatu zuen 1982ko apirilaren 24an Santiago Bernabeu zelaian Real Oviedori 2 – 1 irabazita. 1983-1984 denboraldian harrobiko jokalarien promozio handia nabarmentzen zen talde batean finkatu zen. Horien artean, bost nabarmentzen ziren besteen gainetik: Miguel Pardeza, Manolo Sanchís, Míchel González, Rafael Martín Vázquez eta Butragueño, onubense bat eta lau madrildar. Denborak aurrera egin ahala, harrobiko jokalarien belaunaldirik onena izan zan,bai bere ibilbideagatik eta garrantziagatik, bai kirol arrakastengatik.[11]

Julio César Iglesias kazetaria izan zen belaunaldiari izena eman ziona, eta, lehenik eta behin, gogoan izan zituzten izenak erabiliz. El País egunkariak 1983ko azaroaren 14an, Amancio eta El Buitre egunkarietako bosgarrenaren titulupean, bere artikulu bat argitaratu ondoren, jokalariak eta bere taldea oihartzun berezia hartzen hasi ziren Espainiako futbolean, nahiz eta oso goiz heldu ziren.[12][13][14]

Amancio Amaro galiziarrak, Madrileko lehen taldeko jokalari historiko ohiak, entrenatuta, taldea Bigarren Mailako Liga Txapelketa Nazionaleko txapeldun izatera iritsi zen, eta hori lortu zuen historiako lehen filial bakarra izan zen. Une horretan klubak hiru urte zeramatzan Ligako Txapelketa — Lehen Mailakoa — irabazi gabe, eta zaleengan nahigabea zegoen. Horren ondorioz, batzuetan, Castilla C. F. taldearen partidek lehen taldekoek baino ikusle gehiago izan zituzten zelaira.[15] Butragueñok, taldearen erdiko aurrelariak, 21 gol sartu zituen 21 partidatan, eta Bilbao Athleticeko Julio Salinas pitxitik bi partidara geratu zen.[16]Merituak ihes egin zion, denboraldi horretan bertan hamar partida jokatu baitzituen Ligako maila gorenean lehen taldearekin. Denboraldi horretan hiru gehiago sartu zituen bigarren taldearekin, Errege Kopari zegozkionak, eta guztira 40 egin zituen 79 agerpenetan, hiru denboraldi eskasetan.

Kanpaina horretan bertan egin zuen debuta lehen taldearekin — orduko Alfredo Di Stéfano entrenatzailearen eskutik —, 1984ko otsailaren 5ean,jardunaldiko partidan, Ramón de Carranza estadioan, Cádiz Club de Fútbol taldearen aurka. Atsedenaldian aulkitik irten zen bere garaikideetako bat ordezkatuz, Manolo Sanchis, bere taldea 2 – 0 galtzen ari zenean markagailuari buelta emateko bi gol sartuz — horietako bat garaipenarena,taldea txapeldunaren lider bihurtuz.Aipuaren errorea: Baliogabeko <ref> etiketa; izenik gabeko erreferentziek edukia izan behar duteDi Stefanok, bere lehen entrenatzaileak, bere estilo bereziarekin definitu zuen: «Tipo honek gola du gorputzean». Ordutik, taldean finko aritu zen, hamabi partidatan sei gol sartuta; 42an 30, bi kategorietako partaidetzak gehituta, eta lehen taldearekin debutatzen bosgarreneko azkena izatearen berezitasunarekin.

Abenduaren 12ra arte itxaron behar izan zen bere beste emanaldi handi bat ikusteko, eta 21 urte besterik ez zituela garaiko futbolaririk onenetakoa zela berretsi zuen. Royal Sporting Club Anderlechten aurka jokatu beharreko UEFA Kopako final-zortzirenei dagokienez, madrildarrek joaneko partidako aurkako 3-0eko emaitzarekin ekin behar zioten itzulerako partidari. Europako txapelketetan taldearen protagonista izan zen emaitza gogoangarrietako bat izan zen, non kontrako emaitza 6 – 1 irabaziz gainditu zen, Butragueño izan zelarik hiru golen egilea. Taldeak, azkenean, UEFA Kopako edizio hura irabazi zuen, 1966an bere seigarren Europako Kopa irabazi zuenetik, klubaren Europako zazpigarren titulua izan zelarik.

Bosgarren taldeko bost futbolarietatik lau lehen taldean finkatuta egoteaz gain, urteak igaro ahala, belaunaldi-erreleboaren taldeko erreferente bihurtu ziren, eta Butragueño erreferente bihurtu zen berriro. Bere jarduerek mundu mailan eragina izan zuten eta 1985ean eta 1986an Bravo Trofeoa irabazi zuen 23 urtez azpiko Europako jokalaririk onena bezala Brontzezko Baloia 2 biderrez irabazi eban 1986an eta 1987an. 1965ean Luis Suarezek egin zuenetik, sariko finalisten artean agertu den lehen espainiarra izan da.[17][18]

Erretiro profesionala Mexikon

Espainiako selekzioan eta Madrilgo klubean titulartasuna galdu ondoren, Mexikora abiatu zen bere ibilbidea Atletico Celayan amaitzeko. Bertan, Hugo Sánchez eta Míchel González Espainiako bi lankide ohiekin elkartu zen. Bere lehen denboraldian bere historiako lehen finala jokatzera eraman zuen taldea 1996ko liga txapelketan, Necaxa Klubaren aurka, eta ez zuen titulua lortu bisitariaren gol balioagatik.[19]Bere atzetik beste bi kanpaina etorri ziren, non ezin izan zituen arrakastak errepikatu, baina gaur egun klubaren historiako jokalaririk onenetakotzat hartzen da, non «zelaietako zalduna» bezala ezagutzen zen.[20]

Bere etorrerak kluba telebistan ikusiena izatea ekarri zuen eta jarraitzaile gehien aurkariaren kantxara mugitzea lortu zuen. 1998ko apirilaren 5ean jokatu zuen profesional mailako azken partida, 600 partida baino gehiago jokatu eta kluben mailan 240 gol sartu ondoren.

Hautaketa nazionala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kategoria absolutua

Espainako selekzioarekin bere debutaren urtean Frantzian ospatutako 1984ko Eurokopan parte hartzeko hautatua izan zen, baina ez zen jokatzera iritsi. Guztira 26 gol sartu zituen 69 partidatan. Horrela, urte askoan golegilerik onenaren titulua lortu zuen, Mexiko 1986ko munduko txapelketetan (bost gol sartu zituen,Italia 1990ean bost gol sartu eban eta 1988ko Eurokopan gol bat sartu zuen Galesko selekzioaren aurka 1984ko urriaren 17an.

Bere futbol-ibilbideko mugarrietako bat Santiago de Querétaroko gaua izan zen. Bertan, Espainak orduko Danimarkako selekzio boteretsuari sartutako 5 goletatik 4 sartu zituen, 1986ko Munduko Kopan, Mexikon.[21]

Kirol zuzendaritza

1998an erretiratu ondoren, 1999tik 2000ra bitartean, Espainako Kirol Kontseilu Gorenean aholkulari aritu zen,[22] 2000ko hauteskundeetako garailearen eskutik, Florentino Pérez, Madrilgo klubera itzuli aurretik, kirol-zuzendaritzako laguntzaile gisa.[23] Lau urtez karguan egon ondoren, 2004an klubeko lehendakariordeetako bat izendatu zuten (kirol-lehendakariordea), bai eta 2006. urtera arte kirol-zuzendaritzaren ardura hartu ere.[24]

Gaur egun, 2009an Florentino Perez lehendakaritzara itzuli ondoren, urte horretatik aurrera klubeko harreman instituzionaletako zuzendari kargua hartu dau.

Ikasketak

Ekonomia eta Enpresa Zientzietan lizentziatua da. Kirol Entitateen Kudeaketako Masterra egin zuen Kaliforniako Unibertsitatean, Los Angelesen (UCLA), eta Zuzendaritza Orokorreko Programa bat IESEn, Nafarroako Unibertsitatean. Medikuntzan lizentziaduna da Querétaroko Unibertsitatean (Mexiko).


Estiloa

Bere joko-estiloa bere mugimendu bereizgarrian islatzen zen, «amago neutro» deiturikoan. Erabat mugitu gabe area barruan eta baloia bere oinetan lo zuela, ez zen bere gorputzak pista faltsurik ematen zuenik.[25]Orduan, defendatzailea erabat hipnotizatuta zegoela, bat-batean abiatzen zen, jaurtitzeko edo laguntzeko behar zuen espazioa lortuz, nahiz eta ez zen izan golegile bat, baizik eta gol-paseak egiten zizkien bere kideei, eta nabarmendu egiten zen, halaber, defendatzaileak beren atzetik eramanez espazioak sortzen zituztelako. Lankidetza horren ondorioz, Hugo Sanchezekin osatu zuen bikoteak 208 gol lortu zituen bost denboralditan.

Mexikon «Kantxako zalduna» bezala ezagutua, beti zuzen bai jokalekuen barruan bai kanpoan, ez zuen inoiz txartel gorririk jaso bere ibilbide osoan.[26]

Estadistikak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Taldeak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Taldea Sasoi Maila Liga Sariak Internazionala Totala Golen Media
Partiduak Golak Partiduak Golak Partiduak Golak Partiduak Golak
Real Madril Zaleak 1981-82 3. 29 6 — — akzesu gabekoa 29 6 0.21
Castilla F.C 1981-82 2. 6 3 — — — — 6 3 0.50
1982-83 38 13 7 — — — 45 13 0.29
1983-84 21 21 10 3 — — 31 24 0.77
Taldea Guztira 65 37 17 3 0 0 82 40 0.49
Real Madrid F.C 1983-84 1. 10 4 2 2 — — 12 6 0.50
1984-85 29 10 4 — 11 4 44 14 0.32
1985-86 31 10 6 2 12 2 49 14 0.29
1986-87 35 11 3 3 7 5 45 19 0.42
1987-88 32 12 3 1 8 2 43 15 0.35
1988-89 33 15 8 3 8 4 49 22 0.45
1989-90 32 10 6 2 2 2 40 14 0.35
1990-91 35 19 4 2 4 4 43 25 0.58
1991-92 35 14 6 4 9 1 50 19 0.38
1992-93 34 9 3 1 6 1 43 11 0.26
1993-94 27 8 2 1 4 2 33 11 0.33
1994-95 8 1 — — 4 — 12 1 0.08
Taldea Guztira 341 123 47 21 75 27 463 171 0.37
Atlético Celaya 1995-96 1. 34 17 — — — — 34 17 0.50
1996-97 26 2 — — — — 26 2 0.07
1997-98 31 10 — — — — 31 10 0.32
Taldea Guztira 91 29 0 0 0 0 91 29 0.31
Total carrera 526 195 64 24 75 27 665 246 0.37

Selekzioak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Partaidetzak azken faseetan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eurokopako bi hitzordutan parte hartu zuen, 1984koan minuturik jokatu ez bazuen ere, eta bi Munduko Kopatan. Guztira sei gol sartu zituen hamabi partidatan.[27]

Txapelketa Kategoria Egoitza Emaitza Partiduak Golak
Eurokopa 1984 Absulutua Frantzia Txapeldunorde 0 0
Mundu Kopa 1986 Absulutua Mexico Final laurdenak 5 5
Eurokopa 1988 Absulutua Alemania Lehenengo fasea 3 1
Munduko kopa 1990 Absulutua Italia Final zortzirenak 4 0
Total 1 subcampeonato 12 6

Palmaresa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Titulu nazionalak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Tituluak Taldea Urtea
Liga txapelketa Real Madrid F.C 1985
Liga txapelketa 1986
Liga txapelketa 1987
Liga txapelketa 1988
Superkopa 1988
Liga txapelketa 1989
Errege kopa 1989
Superkopa 1989
Liga txapelketa 1990
Superkopa 1990
Errege kopa 1993
Superkopa 1993
Liga txapelketa 1995

Tíitulu internazionalak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Tituluak Taldea Urtea
Uefa kopa Real Madrid F.C 1985
Uefa kopa 1986
Iberoamerikar kopa 1994

Sari indibidualak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Saria Año
Bravo saria 1985, 1986
Brontzezko baloia 1986,1987
Pitzitzi saria 1991
Munduko koparen zilarrezko bota 1986
Munduko koparen hoberen taldea 1986
Fifa 100 2004
Fifa oseparen aretoa 2012

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ (Ingelesez) «Wikiwand» Wikiwand (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  2. ↑ «Jugadores Real Madrid Castilla» www.bdfutbol.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  3. ↑ «Jugadores y Entrenadores - ¿Te acuerdas de…? - Emilio BUTRAGUENO - FIFA.com» web.archive.org 2016-01-30 (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) elEconomista.es. (2010-06-07). «Butragueño, el mejor jugador español de la historia en los mundiales, según Castrol - EcoDiario.es» ecodiario.eleconomista.es (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) AS, Diario. (2017-11-08). «El Madrid presume en el Salón de la Fama de FIFA: con Gento son 12» AS.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  6. ↑ «Salón de la FamaInvestiduras del Futbol» web.archive.org 2018-03-15 (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) «Butragueño | Real Madrid CF» Real Madrid C.F. - Web Oficial (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) Álvarez Café - Programa 24: Emilio Butragueño. El nombre de la "Quinta" (I). 2022-03-01 (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Butragueño: «Mis hijos saben que su primera responsabilidad son las notas»» Padres y Colegios (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  10. ↑ (Gaztelaniaz) AS, Diario. (2004-02-06). «"¿Hijo, cómo vas a jugar tú en el Atleti?"» AS.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) MARCA.com. [https://www.marca.com/2014/02/05/futbol/equipos/real_madrid/1391598284.html «30 a�os del hist�rico debut, doblete y remontada del 'Buitre'»] MARCA (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  12. ↑ (Gaztelaniaz) Segurola, Santiago. (2003-11-16). «La Quinta cumple 40» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  13. ↑ «archive.ph» archive.ph (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  14. ↑ «La quinta de El Buitre | Cuadernos de Fútbol» www.cihefe.es (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  15. ↑ (Gaztelaniaz) «Entrevista con Emilio Butragueño» ESPNdeportes.com 2005-09-01 (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  16. ↑ «Edición del Monday 28 May 1984, Página 15 - Hemeroteca - MundoDeportivo.com» hemeroteca.mundodeportivo.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-23).
  17. ↑ (Gaztelaniaz) País, El. (1992-02-29). «Los 100 goles de Butragueño» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  18. ↑ «Aquellos maravillosos años» www.marca.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  19. ↑ (Gaztelaniaz) Muñoz, Juan Miguel. (1996-05-04). «El Celaya de Butragueño pierde la final de la Liga» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  20. ↑ [https://www.marca.com/2013/02/19/futbol/futbol_internacional/mexico/1361303807.html «Emilio Butrague�o, la leyenda celayense - MARCA.com»] www.marca.com (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  21. ↑ (Gaztelaniaz) Miguélez, José. (1986-06-18). «La consagración de El Buitre» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  22. ↑ (Gaztelaniaz) Gómez, Luis. (1999-10-04). «El CSD ficha como asesor a Butragueño» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  23. ↑ (Gaztelaniaz) Sanz, Óscar. (2000-12-20). «Butragueño regresa al Real Madrid» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  24. ↑ (Gaztelaniaz) «Butragueño se marcha del Real Madrid "enorgullecido de haber permanecido cinco años en un club fantástico"» Libertad Digital 2006-07-05 (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  25. ↑ (Ingelesez) El Balon Digital: Jugadores de Leyenda: Emilio Butragueño. (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  26. ↑ (Gaztelaniaz) «Notas de Fútbol - Blog de Fútbol 【Opinión - Fichajes - Goles】» Notas de Fútbol (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).
  27. ↑ «FIFA Player Statistics: Emilio BUTRAGUENO - FIFA.com» web.archive.org 2015-07-23 (Noiz kontsultatua: 2022-10-24).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Emilio_Butragueño&oldid=9465329"(e)tik eskuratuta