Googoosh

Googoosh
(2018) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Teheran, 1950eko maiatzaren 5a (74 urte)
Herrialdea	Iran  Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoa	Iranian Azerbaijanis (en)
Familia
Aita	Saber Atashin
Ezkontidea(k)	Behrouz Vossoughi (en)  (1975 -  1976) Masoud Kimiai (en)  (1991 -  2003)
Hezkuntza
Hizkuntzak	persiera italiera ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	aktorea eta abeslaria
Izengoitia(k)	Гугуш
Genero artistikoa	pop musika Iranian pop (en)
Musika instrumentua	ahotsa
Diskoetxea	Avang Music Caltex Records Taraneh Records
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	islama
googooshconcerts.com

Googoosh (persieraz گوگوش) (jaiotzez Faegheh Atashin, persieraz فائقه آتشین‎) (Teheran, 1950eko maiatzaren 5a) abeslaria eta aktorea irandarra da. 1970. hamarkadan Persiako pop abeslari ikonikoa izan zen, baina Irango Iraultzak bere ibilbidea eten zuen.

Faegheh Atashin-en gurasoak Azerbaijanetik Pertsiara etorritako inmigranteak zituen. Googoosh izen armeniarra jarri nahi izan zioten baina gizon izena izanik ez zieten utzi eta horregatik Faegheh izena hartu zuen, hala ere ingurukoek Googoosh izena erabiltzen zuten, hortik bere izen artistikoa^[1]. Bi urte zituela gurasoak banatu egin ziren. Aita aktorea eta akrobata zuen eta berarekin antzokiz antzoki ibiltzen zen. Hiru urte besterik ez zituela bera ere antzokira igo eta abesten hasi zen dirua biltzeko^[1]. Aurreneko filmea hamar urterekin egi zuen Bim wa Omid, eta hurrengoa hamaika urte zituela, Fereshteh-ye Farâri.

1970 urtean aurreneko diskoa atera zuen, Do panjareh, eta berehala Pertsiako pop musikaren ikono bihurtu zen, urtero disko bat agitaratuz. Filmeak ere ugari egin zituen 1970. hamarkadan, batzuk oraindik ere Irango filme ikusienak dira. Mohammad Reza Pahlavi (Pertsiako Shah-a) eta familiaren aurrean ere hainbat alditan abestu zuen^[2].

1979an Irango Iraultza gertatu zenean Googoosh Los Angelesen zegoen baina etxera itzultzea erabaki zuen^[3]. Garaiko beste hainbat artista bezela gartzelaratua izan zen hilabetez eta kontzertuak ematea debekatu zioten, bai eta berak ekoizturiko material guztia suntsitu ere. Googoosh-ek hala ere Iranen bizitzen jarraitzea erabaki zuen^[1].

Bi hamarkadaren ondoren 2000 urtean itzulera iragarri zuen nazioarteko bira zabala eginez. Irango politikan Muhammad Khatami presidenteak bultzarturiko aldaketak izan ziren eta artistei Iranen kantatzeko debekuarekin jarraitu arren atzerrian abesteko baimena eman zitzaien^[2]. Googooshek aukera hau aprobetxatu eta Toronton (Kanada) hasi zuen kontzertu bira^[4] eta Dubain bukatu. Dubain martxoaren 21 eta 24an izan zen, Irango urteberriarekin batera, eta milaka irandarrek Persiar golkoa guzutzatu zuten bera entzuteko^[3]. Urte berean Googoosh: Iran's Daughter dokumentala estrenatu zen, Googooshen bizitza kontatzen zuena.

Hurrengo urteetan Irango mugetan jo izan zuen, Dubain berriz edo Irakeko Kurdistanen, eta milaka irandarrek zeharkatu izan zuten muga bera ikusteko. Londresko irandarrek duten telebista katean Googoosh Music Academy musika lehiaketa aurkeztu zuen hiru denboraldiz eta telebistako saio ikusiena izan zen.

2009ko uztailaren 22an Nazio Batuen Erakundearen aurrean protesta egin zuen beste hainbat irandar exiliaturekin batera, erahildako manifestariak gogoan zituela^[5] eta Irango hauteskundeetan parte hartzeko asmoa azaldu zuen. 2014 urtean Behesht bideoklipa egin zuen Irango gay eta lesbianen alde, gartzelaratuak edo heriotza zigorrera kondenatuak izaten direla salatuz^[6].

• Do panjareh (1970)
• Mordab (1971)
• Kuh (1972)
• Kavir (1973)
• Hamsafar (1974)
• Pol (1975)
• Mano konjeşkayeh xune (1976)
• Dar emtedadeh şab (1977)
• Ageh bemuni (1978)
• Zartoşt (2000)
• Axarin xabar (2004)
• Manifest (2005)
• Şabe sepid (2008)
• Hajme sabz (2010)
• E'jaz (2012)
• Akse Khosoosi (2015)

• Bim wa Omid (1960)
• Fereshteh-ye Farâri (1961)
• Sheytoon-Bâlâ (1965)
• Toloo (1970)
• Panjareh (1970)
• Bitâ (1972)
• Nâzanin (1976)
• Dar emtedâd-e Shab (1978)
• Hamsafar (?)
• Mâh-e Asal (?)
• Ehsâs-e Dâgh (?)
• Shab-e Gharibân (?)
• Seh Divâneh (?)

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Googoosh