1917
Itxura
1917. urtea | |
---|---|
Kronologia | |
Mendeak | XIX.a • XX.a • XXI.a |
Hamarkadak | 1890(e)koa • 1900(e)koa • 1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa |
Urteak | 1914 • 1915 • 1916 • 1917 • 1918 • 1919 • 1920 |
Beste egutegi batzuetan | |
Gregoriotar egutegia | 1917 MCMXVII |
Ab urbe condita | 2670 |
Armeniar egutegia | 1366 ԹՎ ՌՅԿԶ |
Bahá'í egutegia | 73 – 74 |
Bengaliar egutegia | 1324 |
Berber egutegia | 2867 |
Egutegi budista | 2461 |
Myanmarko egutegia | 1279 |
Bizantziar egutegia | 7425 – 7426 |
Koptoen egutegia | 1633 – 1634 |
Etiopiar egutegia | 1909 – 1910 |
Hebrear egutegia | 5677 – 5678 |
Egutegi hinduak | |
Bikram Samwat | 1973 – 1974 |
Shaka Samvat | 1839 – 1840 |
Kali Yuga | 5018 – 5019 |
Iraniar egutegia | 1295 – 1296 |
Islamiar egutegia | 1335 – 1336 |
Japoniar egutegia | Taishō 6 (大正6年) |
Korear egutegia | 4250 |
Thailandiar eguzki egutegia | 2460 |
Holozeniar egutegia | 11917 |
Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!
Gertaerak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 5a – Islandiak autonomia murriztua lortu zuen Danimarkatik.
- Urtarrilaren 10a – AEBetako Emakumeen Alderdi Nazionalak piketeak hasi zituen Etxe Zuriaren atarian emakumeen boto eskubidea eskatzeko.
- Urtarrilaren 31 – Lehen Mundu Gerran, Alemaniak bere urpekontzi guztiak borrokan hasiko zirela iragarri zuen.
- Maiatzaren 6a – Emma Goldman eta Alexander Berkman anarkistek Nahitaezko Erreklutamendu Militarraren Aurkako Liga sortu zuten AEBetan.
- Maiatzaren 13a – Portugalen hiru umek Fátimako Ama Birjina agertu zitzaiela adierazi zuten.
- Abuztuaren 13a – Greba orokor iraultzailean posta-trena errailetatik irten zuten eta 5 hildako izan ziren.
- Irailaren 5a – AEBetako Poliziak IWW sindikatuko 165 langile atxilotu zituen.
- Urriaren 25a – Eamon De Valera aukeratu zuten Irlandako presidente.
- Azaroaren 7a – Errusiako Iraultza hasi zen.
- Abenduaren 6a – Finlandiak bere burua independente aldarrikatu zuen.
- Abenduaren 8a – Cambraiko guduan alemaniarrek garaipen pirriko bat lortu zuten.
Arte eta kultura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zientzia eta teknologia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kirolak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Jaiotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 1a – Pepito Iantzi, nafar abeslari eta akordeoi-jotzailea (h. 1985).
- Urtarrilaren 3a – Pierre Dervaux, frantziar orkestra-zuzendaria (h. 1992).
- Urtarrilaren 4a – Jessie MacWilliams, britainiar informatikoa (h. 1990).
- Urtarrilaren 5a – Jane Wyman, estatubatuar aktorea (h. 2007).
- Urtarrilaren 8a – Peter Taylor, estatubatuar idazlea (h. 1994).
- Urtarrilaren 10a – Jacinto Otxoa, nafar militante komunista (h. 1999).
- Urtarrilaren 12a – Stella Cunliffe, britainiar estatistikaria, Royal Statistical Societyko lehen emakumezko presidentea (h. 2012).
- Urtarrilaren 16a – Justin Ahomadegbé-Tomêtin, Dahomeyko presidentea (h. 2002).
- Urtarrilaren 16a – Constanza Martínez Prieto, espainiar errepublikanoa (h. 1997).
- Urtarrilaren 22a – José Luis Molinuevo, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (h. 2002).
- Urtarrilaren 24a – Bixente Barandiaran, euskal idazlea (h. 2003).
- Urtarrilaren 24a – Ernest Borgnine, estatubatuar aktorea (h. 2012).
- Urtarrilaren 25a – Ilya Prigogine, belgikar kimikaria, 1977ko Kimikako Nobel Saria (h. 2003).
- Urtarrilaren 25a – Jânio Quadros, Brasilgo presidentea (h. 1992).
- Urtarrilaren 25a – Velta Rūķe-Draviņa, letoniar-suediar hizkuntzalari eta irakaslea (h. 2003).
- Urtarrilaren 28a – William P. Gottlieb, estatubatuar kazetaria eta argazkilaria, jazzaren «Urrezko Garaiaren» irudiegatik ezaguna (h. 2006).
- Urtarrilaren 30a – Martina Barroso García, 13 arrosak taldeko emakumea (h. 1939).
- Urtarrilaren 30a – Antonio Martínez Penella, valentziar eskultorea, frankismo garaian hainbat eliza eta eraikin publiko dekoratu zituena (h. 2008).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 1a – José Luis Sampedro, espainiar idazlea eta ekonomialaria (h. 2013).
- Otsailaren 1a – Kunitaka Sueoka, japoniar futbolaria (h. 1998).
- Otsailaren 2a – Jose Maria Azpiroz Zabaleta, nafar euskaltzalea, euskaltzaina, itzultzailea eta apaiza (h. 1997).
- Otsailaren 2a – Do Muoi, Vietnamgo lehen ministroa (h. 2018).
- Otsailaren 2a – Alberto Sols, espainiar biokimikaria (h. 1989).
- Otsailaren 3a – Arne Sucksdorff, suediar zinema zuzendaria, munduko dokumentalista onenetakotzat hartua (h. 2001).
- Otsailaren 4a – Yahya Khan, Pakistango 3. presidentea (h. 1980).
- Otsailaren 4a – Elena Soriano, espainiar idazlea (h. 1996).
- Otsailaren 6a – Zsa Zsa Gabor, hungariar-estatubatuar aktorea (h. 2016).
- Otsailaren 9a – Joseph Conombo, Volta Garaiko lehen ministroa (h. 2008).
- Otsailaren 9a – Carlos Sáenz de la Calzada, euskal hiritarra, biologoa eta geografoa, frankismoan erbesteratua (h. 1995).
- Otsailaren 11 – Rafael García Serrano, nafar idazle eta kazetaria (h. 1988).
- Otsailaren 11 – Giuseppe de Santis, italiar zinema-zuzendari eta idazlea (h. 1997).
- Otsailaren 11 – Sidney Sheldon, estatubatuar zinema-gidoigilea eta eleberrigilea (h. 2007).
- Otsailaren 12a – Juana Cruz, madrildar toreatzailea, Espainiako emakume toreatzaile aitzindarietako bat (h. 1981).
- Otsailaren 13a – Antonio Orbe, gipuzkoar teologo jesuita, Patristikan aditua (h. 2003).
- Otsailaren 13a – Ramona Pikabea Mitxelena, gipuzkoar trikitilaria, baserritarra eta garaiko bular-tiratzailea (h. 2013).
- Otsailaren 14a – Faustino Etxebarria, bizkaitar bertsolari eta idazlea (h. 2008).
- Otsailaren 14a – Herbert Aaron Hauptman, estatubatuar kimikaria, 1985eko Kimikako Nobel Saria (h. 2011).
- Otsailaren 14a – António Maria Mourinho, portugaldar etnografo, etnologo eta arkeologoa (h. 1996).
- Otsailaren 15a – Ruairí Brugha, irlandar politikaria (h. 2006).
- Otsailaren 16a – Pierre Deniker, frantziar psikiatra (h. 1998).
- Otsailaren 19a – Carson McCullers, estatubatuar idazlea (h. 1967).
- Otsailaren 21a – Victor Marijnen, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1975).
- Otsailaren 22a – Jane Auer, estatubatuar idazlea (h. 1973).
- Otsailaren 25a – Anthony Burgess, ingeles idazle, poeta, dramatzaile, konpositore, hizkuntzalari, itzultzaile eta literatura kritikoa (h. 1993).
- Otsailaren 27a – María Dolores de Pablos, espainiar poeta eta astrologoa (h. 1981).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 1a – Robert Lowell, estatubatuar olerkaria (h. 1977).
- Martxoaren 1a – Fadwa Tuqan, palestinar poeta, mundu arabiarrean "Palestinako poeta" bezala ezaguna (h. 2003).
- Martxoaren 2a – Babiker Awadalla, Sudango lehen ministroa (h. 2019).
- Martxoaren 2a – Miren Roji, bizkaitar musika irakaslea eta piano-jotzailea (h. 2018).
- Martxoaren 3a – Sameera Moussa, egiptoar fisikari nuklearra, erradiazio ionizatzailean aditua (h. 1952).
- Martxoaren 6a – Will Eisner, estatubatuar komikigilea (h. 2005).
- Martxoaren 6a – Samael Aun Weor, kolonbiar idazle esoterista, mugimendu neognostiko baten sortzailea (h. 1977).
- Martxoaren 7a – Betty Snyder Holberton, ENIAC helburu orokorreko lehen konputagailu digitalaren sei programatzaileetako bat (h. 2001).
- Martxoaren 9a – Algirdas Julius Greimas, lituaniar-frantziar hizkuntzalaria (h. 1992).
- Martxoaren 17a – Jose Luis Aresti, bizkaitar hegazkinlaria (h. 2003).
- Martxoaren 17a – Tomasa Cuevas, espainiar militante komunista eta antifrankista (h. 2007).
- Martxoaren 20a – Vera Lynn, ingeles abeslaria (h. 2020).
- Martxoaren 21a – Frank Hardy, australiar idazle eta ezkertiar politiko eta ekinzailea (h. 1994).
- Martxoaren 24a – John Kendrew, ingeles biokimikaria, 1962ko Kimikako Nobel Saria (h. 1997).
- Martxoaren 27a – Cyrus Vance, estatubatuar politikaria (h. 2002).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Dinu Lipatti, errumaniar pianista (h. 1950).
- Apirilaren 5a – Robert Bloch, estatubatuar idazlea (h. 1994).
- Apirilaren 6a – Leonora Carrington, ingeles-mexikar artista surrealista eta idazlea (h. 2011).
- Apirilaren 6a – Big Walter Horton, estatubatuar abeslari eta harmonika-jotzailea (h. 1981).
- Apirilaren 10a – Robert Burns Woodward, estatubatuar kimikaria, 1965eko Kimikako Nobel Saria (h. 1979).
- Apirilaren 16a – Barry Nelson, estatubatuar aktorea (h. 2007).
- Apirilaren 18a – Frederika Hannoverkoa, Greziako erregina ezkontidea (h. 1981).
- Apirilaren 19a – Florence Wald, estatubatuar erizaina, AEBetako hospizio mugimenduaren amatzat hartua (h. 2008).
- Apirilaren 22a – Sidney Robert Nolan, australiar artista (h. 1992).
- Apirilaren 25a – Chico Albuquerque, brasildar argazkilaria (h. 2000).
- Apirilaren 25a – Ella Fitzgerald, estatubatuar jazz abeslaria (h. 1996).
- Apirilaren 26a – Ieoh Ming Pei, estatubatuar arkitektoa (h. 2019).
- Apirilaren 28a – Valentín García Yebra, espainiar itzultzaile eta idazlea (h. 2010).
- Apirilaren 29a – Celeste Holm, estatubatuar aktorea (h. 2012).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 1a – Danielle Darrieux, frantziar aktorea (h. 2017).
- Maiatzaren 3a – Kiro Gligorov, Mazedoniako Errepublikako lehenengo Presidente hautatua (h. 2012).
- Maiatzaren 3a – María "La Jabalina", espainiar militante anarkista, Frankoren diktadurak fusilatutako azken emakumea (h. 1942).
- Maiatzaren 12a – Maya Deren, ukrainar-estatubatuar zinema zuzendaria, dantzaria, koreografoa, poeta eta idazlea (h. 1961).
- Maiatzaren 16a – Vera Rozsa, hungariar kantu-maistra eta abeslaria, arnasketa-teknika berezia garatu zuena (h. 2010).
- Maiatzaren 16a – Juan Rulfo, mexikar idazlea eta argazkilaria, errealismo magikoaren aitzindaria (h. 1986).
- Maiatzaren 21a – Raymond Burr, estatubatuar aktorea (h. 1993).
- Maiatzaren 23a – Edward Lorenz, estatubatuar matematikari eta meteorologoa, tximeleta efektuaren kontzeptuaren asmatzailea (h. 2008).
- Maiatzaren 23a – Jose Maria Zirarda, euskal artzapezpikua, Iruñeko artzapezpiku eta Tuterako apezpikua izandakoa (h. 2008).
- Maiatzaren 24a – Suzy Arruda, brasildar aktorea (h. 2005).
- Maiatzaren 28a – Barry Commoner, estatubatuar biologo, ekologo eta pedagogoa (h. 2012).
- Maiatzaren 29a – Antònia Fontanillas Borràs, kataluniar militante anarkosindikalista eta borrokalari antifrankista (h. 2014).
- Maiatzaren 29a – John F. Kennedy, Ameriketako Estatu Batuetako 35. Presidentea (h. 1963).
- Maiatzaren 31 – Jean Rouch, frantziar etnografoa eta zinemagilea (h. 2004).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 1a – William Standish Knowles, estatubatuar kimikaria, 2001eko Kimikako Nobel Saria (h. 2012).
- Ekainaren 5a – Maurice Duverger, frantziar legelari eta politologoa (h. 2014).
- Ekainaren 7a – Gwendolyn Brooks, estatubatuar poeta, idazle eta irakaslea (h. 2000).
- Ekainaren 7a – Dean Martin, estatubatuar aktore eta abeslaria (h. 1995).
- Ekainaren 9a – Eric Hobsbawm, ingeles historialari eta idazle marxista (h. 2012).
- Ekainaren 9a – Fulbert Youlou, Kongoko Errepublikako lehen presdentea (h. 1972).
- Ekainaren 10a – Youssef El-Sebai, egiptoar idazlea (h. 1978).
- Ekainaren 12a – Juan Errandonea, nafar ikerlaria (h. 1967).
- Ekainaren 13a – Odette Roy Fombrun, haitiar feminista, sufragista, idazlea, irakaslea eta intelektuala (h. 2022).
- Ekainaren 13a – Augusto Roa Bastos, paraguaiar idazlea (h. 2005).
- Ekainaren 14a – Atle Selberg, norvegiar matematikaria (h. 2007).
- Ekainaren 15a – Lillian Bassman, estatubatuar argazkilari eta margolaria (h. 2012).
- Ekainaren 15a – John B. Fenn, estatubatuar kimikari eta unibertsitate-irakaslea, 2002ko Kimikako Nobel Saria (h. 2010).
- Ekainaren 16a – Faedon Gizikis, Greziako presidentea (h. 1999).
- Ekainaren 16a – Katharine Graham, estatubatuar kazetaria eta hedabideen enpresaburua (h. 2001).
- Ekainaren 16a – Irving Penn, estatubatuar argazkilaria (h. 2009).
- Ekainaren 18a – Richard Boone, estatubatuar aktorea (h. 1981).
- Ekainaren 19a – Joshua Nkomo, Zimbabweko politikari beltz abertzalea (h. 1999).
- Ekainaren 20a – Gerhard Meier, suitzar idazlea (h. 2008).
- Ekainaren 22a – Jean Hubeau, frantziar musikagile, irakasle eta piano-jotzailea (h. 1992).
- Ekainaren 24a – Juan Maria Araluze, bizkaitar notario eta politikaria (h. 1976).
- Ekainaren 24a – Joan Clarke, ingeles kriptoanalista eta numismatikaria, Bigarren Mundu Gerran Bletchleyen egin zituen kode-deszifratzaile lanengatik ezaguna (h. 1996).
- Ekainaren 25a – Joaquina Dorado Pita, galiziar ekintzaile anarkosindikalista, errepublikanoa eta antifrankista (h. 2017).
- Ekainaren 30a – Susan Hayward, estatubatuar aktorea (h. 1975).
- Ekainaren 30a – Lena Horne, estatubatuar abeslari, aktore, dantzari eta eskubide zibilen mugimenduko aktibista (h. 2010).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 1a – Dorothy Maharam, estatubatuar matematikaria, neurriaren teoriari ekarpen garrantzitsuak egin zizkiona (h. 2014).
- Uztailaren 1a – Ángel Picazo, espainiar antzezlea (h. 1998).
- Uztailaren 4a – Manolete, 1940ko hamarkadako espainiar zezenketaririk garrantzitsuenetakoa (h. 1947).
- Uztailaren 6a – Iñaki Alkain, gipuzkoar bertsolari eta idazlea (h. 1971).
- Uztailaren 6a – Heribert Barrera, kataluniar politikari eta kimikaria (h. 2011).
- Uztailaren 7a – Rebeca Uribe Bone, kolonbiar ingeniari kimikoa, Kolonbian ingeniaritzan graduatutako lehen emakumea (h. 2017).
- Uztailaren 8a – Vicente Unamuno, gipuzkoar futbolaria (h. 1988).
- Uztailaren 12a – Andrew Wyeth, estatubatuar margolaria (h. 2009).
- Uztailaren 15a – Robert Conquest, britainiar historialari eta idazlea (h. 2015).
- Uztailaren 17a – Phyllis Diller, estatubatuar aktore eta umorista (h. 2012).
- Uztailaren 17a – Kenan Evren, Turkiako presidentea (h. 2015).
- Uztailaren 17a – Christiane Rochefort, frantziar eleberrigile feminista (h. 1998).
- Uztailaren 18a – Luis Ibarra, arabar enpresaburu eta politikaria, Gasteizko alkatea (h. 1983).
- Uztailaren 19a – Gregoria Canelo de Paredes, cacerestar chinato dialektoaren hiztuna eta Extremadurako dialektologiaren ikertzailea (j. 1861).
- Uztailaren 21a – Margarita Michelena, mexikar idazle, itzultzaile eta kazetaria (h. 1998).
- Uztailaren 21a - Santiago Pérez Luzuriaga, Pachi, bizkaitar futbolaria (h. 2004).
- Uztailaren 21a – Emilio Romero Gómez, espainiar idazle eta kazetaria (h. 2003).
- Uztailaren 24a – Leonor Orosa, filipinar dantzari, koreografo eta kritiko artistikoa (h. 2005).
- Uztailaren 25a – Fritz Honegger, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1999).
- Uztailaren 27a – Bourvil, frantziar aktore eta abeslaria (h. 1970).
- Uztailaren 28a – Gloria Fuertes, espainiar poeta (h. 1998).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 2a – Manuel Ibáñez i Escofet, katalan kazetari eta idazlea (h. 1990).
- Abuztuaren 3a – Rudolf Gnägi, Suitzako Konfederazioko presidentea (h. 1985).
- Abuztuaren 6a – Robert Mitchum, estatubatuar aktorea (h. 1997).
- Abuztuaren 11 – Inge Aicher-Scholl, Arrosa Zuria nazien aurkako mugimenduan parte hartu zuen alemaniar idazlea (h. 1998).
- Abuztuaren 14a – Georges Haldas, suitzar idazlea (h. 2010).
- Abuztuaren 15a – Jack Lynch, Irlandako Errepublikako laugarren Taoiseacha (h. 1999).
- Abuztuaren 15a – Óscar Romero, Monseñor Romero, salvadortar apaiza, giza eskubideen alde predikatzeagatik ospetsua (h. 1980).
- Abuztuaren 15a – Yukio Tsuda, japoniar futbolaria (h. 1979).
- Abuztuaren 19a – Enrique Sáinz, euskal belar hockey jokalaria (h. 1999).
- Abuztuaren 21a – Leonid Hurwicz, estatubatuar ekonomilaria, 2007ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2008).
- Abuztuaren 22a – Ko Arima, japoniar futbolaria.
- Abuztuaren 22a – John Lee Hooker, estatubatuar blues musikaria (h. 2001).
- Abuztuaren 24a – Ruth Park, Zeelanda Berrian jaiotako australiar idazlea (h. 2010).
- Abuztuaren 25a – Mel Ferrer, estatubatuar aktorea (h. 2008).
- Abuztuaren 28a – Jack Kirby, estatubatuar komikigilea, superheroien marrazkigile artean nagusitzat hartua (h. 1994).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 4a – Pál Maléter, hungariar militarra, 1956ko Hungariako Iraultzako buru militarra (h. 1958).
- Irailaren 5a – Manuel Aldai, gipuzkoar mediku eta futbolaria (h. 1976).
- Irailaren 7a – John Cornforth, australiar-britainiar kimikaria, 1975eko Kimikako Nobel Saria (h. 2013).
- Irailaren 7a – Xerardo Fernández Albor, Galiziako Xuntako presidentea (h. 2018).
- Irailaren 11 – Ferdinand Marcos, Filipinetako diktadorea (h. 1989).
- Irailaren 12a – Juanito Lope, gipuzkoar eskultorea eta marrazkilaria (h. 1981).
- Irailaren 13a – Alizia Borboi Parmakoa, Borboi leinuko partaidea (h. 2017).
- Irailaren 14a – Ettore Sottsass, italiar arkitekto eta diseinatzailea (h. 2007).
- Irailaren 19a – Goyo Lebrero, espainiar aktorea (h. 1980).
- Irailaren 20a – Fernando Rey, espainiar zinema, telebista eta antzerkiko aktorea (h. 1994).
- Irailaren 24a – Beñat Mendisko, Beñat Karrika, lapurtar idazlea (h. 2003).
- Irailaren 27a – Louis Auchincloss, estatubatuar idazle eta historialaria (h. 2010).
- Irailaren 30a – Buddy Rich, estatubatuar bateria-jotzailea eta jazzeko orkestra-zuzendaria (h. 1987).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 2a – Christian de Duve, belgikar biologoa, 1974ko Medikuntzako Nobel saria (h. 2013).
- Urriaren 4a – Violeta Parra, txiletar folk abeslari, margolari, kantagile, eskultore, brodatzaile eta zeramikagilea (h. 1967).
- Urriaren 4a – María Teresa Sesé, euskal herritar idazlea.
- Urriaren 5a – Magda Szabó, hungariar idazlea, historiako hungariar eleberrigilerik onenetarikoa (h. 2007).
- Urriaren 7a – June Allyson, estatubatuar antzezlea, dantzaria eta abeslaria (h. 2006).
- Urriaren 8a – Rodney Robert Porter, britainiar biokimikaria, 1967ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1985).
- Urriaren 10a – Thelonious Monk, estatubatuar jazz pianojole eta konposatzailea, Bebop jazz musika estiloaren sortzaileetako bat (h. 1982).
- Urriaren 15a – Marion Donovan, estatubatuar asmatzailea eta ekintzailea, pixoihalaren asmatzailea (h. 1998).
- Urriaren 15a – Arthur Meier Schlesinger, estatubatuar historialaria (h. 2007).
- Urriaren 17a – Marsha Hunt, estatubatuar aktore eta modeloa (h. 2022).
- Urriaren 20a – Stéphane Hessel, frantziar politikari, diplomazialari, idazle eta olerkaria (h. 2013).
- Urriaren 20a – Jean-Pierre Melville, frantziar zinema zuzendari eta aktorea (h. 1973).
- Urriaren 21a – Dizzy Gillespie, estatubatuar jazz musikaria, "bebop" eta jazz modernoaren bultzatzaile nagusietako bat (h. 1993).
- Urriaren 22a – Joan Fontaine, estatubatuar aktorea (h. 2013).
- Urriaren 25a – Manuel Alía Medina, espainiar geologoa, Bukraako fosfato-aztarnategien aurkitzailea (h. 2012).
- Urriaren 26a – Virgílio Teixeira, portugaldar aktorea (h. 2010).
- Urriaren 27a – Antonio González González, espainiar biokimikaria (h. 2002).
- Urriaren 27a – Oliver Tambo, hegoafrikar politikaria eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (h. 1993).
- Urriaren 29a – Harold Garfinkel, estatubatuar soziologoa, etnometodologia adarraren sortzaile nagusia (h. 2011).
- Urriaren 31 – Raymond Duc, Ramuntcho, baxenafar soldadua (h. 1950).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 3a – Manuel Zarauza, kantabriar hegazkinlaria, Gerra Zibil garaian aparteko hegazkinlari izandakoa (h. 1942).
- Azaroaren 5a – Jacqueline Auriol, Frantziako emakumezko lehen proba-pilotua, munduko abiadura-errekor batzuk lortu zituena (h. 2000).
- Azaroaren 11 – Manuel Alexandre, espainiar aktorea (h. 2010).
- Azaroaren 14a – Park Chung-hee, Hego Koreako presidentea (h. 1979).
- Azaroaren 18a – Pedro Infante, mexikar aktore eta abeslaria, XX. mendeko rantxera kantari ospetsuenetako bat (h. 1957).
- Azaroaren 19a – Indira Gandhi, Indiako lehen ministroa (h. 1984).
- Azaroaren 20a – Leonard Jimmie Savage, estatubatuar matematikari eta estatistikaria (h. 1971).
- Azaroaren 21a – Chung Il-kwon, Hego Koreako politikari, diplomazialari eta soldadua (h. 1994).
- Azaroaren 22a – Andrew Fielding Huxley, britainiar biofisikaria, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2012).
- Azaroaren 22a – Hirokazu Ninomiya, japoniar futbolaria (h. 2000).
- Azaroaren 23a – Elizabeth Scott, estatubatuar matematikaria, estatistikan eta astronomian espezializatua (h. 1988).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 1a – Felisa Libano, bizkaitar nekazaria, pandero jotzailea eta dantzaria (h. 2000).
- Abenduaren 2a – Roberto Bertol, euskal herritar futbolaria (h. 1990).
- Abenduaren 7a – Koldobike Gezala, Luisa, Luisita, Guezala, gipuzkoar erraketista (h. 2002).
- Abenduaren 9a – Leo James Rainwater, estatubatuar fisikaria, 1975eko Fisikako Nobel Saria (h. 1986).
- Abenduaren 10a – Yahya Petra Kelantangoa, Malaysiako erregea (h. 1979).
- Abenduaren 11 – Mien Sondakh, indonesiar aktore eta abeslaria (h. 1998).
- Abenduaren 13a – Jan Baalsrud, Norvegiako erresistentziaren komandoa, Bigarren Mundu Gerran alemanen okupazioaren aurka aritutakoa (h. 1988).
- Abenduaren 16a – Pete T. Cenarrusa, euskal jatorriko estatubatuar politikaria (h. 2013).
- Abenduaren 16a – Sir Arthur C. Clarke, zientzia-fikzioko ingeles idazlea, asmatzailea eta futurista (h. 2008).
- Abenduaren 19a – Eduardo Catalano, argentinar arkitektoa (h. 2010).
- Abenduaren 20a – Antonio Ortiz Alonso, bizkaitar futbolaria (h. 1976).
- Abenduaren 21a – Heinrich Böll, alemaniar idazlea, 1972ko Literaturako Nobel Saria (h. 1985).
- Abenduaren 24a – Sunti Amilibia, gipuzkoar idazle eta poeta (h. 2013).
- Abenduaren 25a – Nury Montsé, Argentinako soinu-zinemaren urrezko garaiko lehen aktoreetako bat (h. 1971).
- Abenduaren 27a – Luis Egia, gipuzkoar apaiza, euskal idazlea eta itzultzailea (h. 1984).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Adrian Zelaia Ibarra, euskal herritar legelaria eta irakaslea (h. 2015).
- Alberto Fernández-Ibarburu, gipuzkoar argazkilaria (h. 2005).
- Andoni Sarasola Martínez, gipuzkoar ingeniaria (h. 2006).
- Fernando Aristizabal, gipuzkoar politikaria (h. 2005).
- Jean Baptista Harambillet, lapurtar pilotaria.
- José Miguel Azaola, bilbotar idazlea (h. 2007).
- Jesús López-Cancio, espainiar politikaria, Gerra Zibilean matxinoen alde egin zuena (h. 2008).
- Jorge Sepúlveda, espainiar bolero eta pasodoble abeslaria (h. 1983).
- Lucio Aginagalde, arabar enpresaburua (h. 2005).
- Manuel Ferreira, portugaldar idazlea (h. 1992).
- Soledad Real López, kataluniar aktibista, militante komunista eta antifrankista (h. 2007).
Heriotzak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Urtarrila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urtarrilaren 2a – Edward Burnett Tylor, ingeles antropologoa (j. 1832).
- Urtarrilaren 8a – Mary Arthur McElroy, AEBetako lehen dama (j. 1841).
- Urtarrilaren 10a – Buffalo Bill, estatubatuar esploratzailea, bufalo ehiztaria eta ikuskizun antolatzailea (j. 1846).
- Urtarrilaren 10a – Maria da Cunha, portugaldar poeta eta kazetaria (j. 1862).
- Urtarrilaren 18a – Victor Bruce (Elgingo IX. kondea), britainiar politikaria, Indiako erregeordea (j. 1849).
- Urtarrilaren 23a – Jesko von Puttkamer, alemaniar kolonialeko buruzagi militarra eta bederatzi aldiz Kamerungo gobernadorea (j. 1855).
- Urtarrilaren 25a – Ramon Adan de Iartza, gipuzkoar geologoa (j. 1848).
- Urtarrilaren 27a – Eusebio Ollo, nafar farmazialaria (j. 1838).
Otsaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Otsailaren 10a – John William Waterhouse, italiar-ingeles margolaria (j. 1849).
- Otsailaren 16a – Octave Mirbeau, frantziar idazlea (j. 1848).
- Otsailaren 17a – Carolus-Duran, frantziar margolaria (j. 1837).
- Otsailaren 23a – Jean Gaston Darboux, frantziar matematikaria (j. 1842).
- Otsailaren 26a – Joseph Jules Dejerine, suitzar neurologoa, alexia ikerketan aitzindaria (j. 1849).
- Otsailaren 26a – Anna Jevreinova, errusiar idazle feminista, legelaria eta argitaratzailea (j. 1844).
Martxoa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoaren 4a – Nicolás Giral, tafallar idazlea (j. 1883).
- Martxoaren 5a – Manuel de Arriaga, Portugalgo lehendabiziko presidentea (j. 1840).
- Martxoaren 6a – Jules Vandenpeereboom, Belgikako lehen ministroa (j. 1843).
- Martxoaren 8a – Eduardo Pondal, Galegoz eta gaztelaniaz idatzi zuen galiziar idazlea (j. 1835).
- Martxoaren 8a – Ferdinand von Zeppelin, alemaniar asmatzailea (j. 1838).
- Martxoaren 17a – Franz Brentano, alemaniar filosofo eta psikologoa (j. 1838).
- Martxoaren 31 – Emil von Behring, alemaniar bakteriologoa, 1901eko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1854).
Apirila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Apirilaren 1a – Scott Joplin, estatubatuar ragtime konpositore eta musikagilea (j. 1867/1868).
- Apirilaren 3a – Evaristo Txurruka, euskal ingeniaria, Bilboko Obren Juntako presidentea (j. 1841).
- Apirilaren 10a – Jean-Pierre Calloc'h, bretainierazko eta frantsesezko idazlea (j. 1888).
- Apirilaren 14a – Ludwik Zamenhof, Doktoro Esperanto, poloniar hizkuntzalaria eta okulista, esperantoaren sortzailea (j. 1859).
Maiatza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Maiatzaren 3a – Amicie Lebaudy, frantziar idazle eta filantropoa (j. 1847).
- Maiatzaren 14a – Gabriel Roby, lapurtar margolaria (j. 1878).
- Maiatzaren 17a – Radomir Putnik, serbiar jenarala (j. 1847).
- Maiatzaren 23a – Ranavalona III.a, Madagaskarko erregina (j. 1861).
Ekaina
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Ekainaren 3a – Jean-Baptiste Brisé, baxenafar errugbilaria (j. 1889).
- Ekainaren 22a – Kristian Zahrtmann, daniar margolaria (j. 1843).
- Ekainaren 29a – Frans Schollaert, Belgikako lehen ministroa (j. 1851).
Uztaila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Uztailaren 14a – Wallerand De Hauteclocque, frantziar militarra (j. 1866).
- Uztailaren 14a – Octave Lapize, frantziar txirrindularia (j. 1887).
- Uztailaren 16a - José Luis Villabaso, bizkaitar enpresaburua (j. 1852).
- Uztailaren 17a – Giuseppe Veronese, italiar matematikaria, geometrian aditua (j. 1854).
- Uztailaren 27a – Emil Kocher, suitzar sendagilea, 1909ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1841).
Abuztua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abuztuaren 1a – Enric Prat de la Riba, kataluniar politikari eta abokatua (j. 1870).
- Abuztuaren 1a – Angelina Vidal, portugaldar kazetaria, itzultzailea, irakaslea, olisipografoa eta idazlea (j. 1853).
- Abuztuaren 3a – Ferdinand Georg Frobenius, alemaniar matematikaria (j. 1849).
- Abuztuaren 13a – Eduard Buchner, alemaniar kimikaria, 1907ko Kimikako Nobel Saria (j. 1860).
- Abuztuaren 20a – Adolf von Baeyer, alemaniar kimikaria, 1905eko Kimikako Nobel Saria (j. 1835).
Iraila
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Irailaren 2a – César del Villar, bizkaitar militar eta politikaria (j. 1843).
- Irailaren 25a – Thomas Ashe, irlandar nazionalista (j. 1885).
- Irailaren 25a – Elvira Zulueta, arabar aristokrata (j. 1871).
- Irailaren 27a – Edgar Degas, frantziar margolari, eskulture, grabatzaile eta marrazkigilea (j. 1834).
Urria
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Urriaren 3a – Eduardo di Capua, italiar abeslari eta musikagilea (j. 1865).
- Urriaren 9a – Sarah Aaronsohn, espioi judua, Niliko kidea (j. 1890).
- Urriaren 15a – Mata Hari, herbeheretar jatorriko striptease dantzari ospetsua, espioitzagatik hiltzera zigortua (j. 1876).
- Urriaren 21a – Vicente González de Echávarri, arabar idazle eta politikaria (j. 1859).
- Urriaren 23a – Eugène Grasset, Belle Époqueko frantziar-suitzar kartel disenatzaile, artista eta ilustratzailea (j. 1845).
- Urriaren 26a – Francisque Habasque, frantziar historialaria (j. 1842).
Azaroa
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Azaroaren 3a – Léon Bloy, frantziar idazlea (j. 1846).
- Azaroaren 4a – Chocolat, kubatar pailazoa (j. c. 1868).
- Azaroaren 5a – Louise Hammarström, Suediako lehen emakume kimikari formatu eta trebatua (j. 1849).
- Azaroaren 11 – Liliʻuokalani, Hawaiiko Erresuma independenteko azken estatuburua (j. 1838).
- Azaroaren 11 – Maria Firmina dos Reis, brasildar idazlea (j. 1822).
- Azaroaren 12a – Vera Slutskaia, bielorrusiar boltxebikea (j. 1874).
- Azaroaren 15a – Émile Durkheim, frantziar soziologoa (j. 1858).
- Azaroaren 17a – Auguste Rodin, frantziar eskultorea (j. 1840).
- Azaroaren 20a – Ludwig Sütterlin, alemaniar diseinatzaile grafikoa eta pedagogoa (j. 1865).
Abendua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Abenduaren 17a – Elizabeth Garrett Anderson, lehenengo emakumezko britainiar mediku lizentziaduna (j. 1836).
- Abenduaren 20a – Lucien Petit-Breton, frantziar-argentinar txirrindularia (j. 1882).
Egun ezezaguna edo zehaztugabea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Martxoa – Isidro Gil, euskal herritar margolari, marrazkilari, arkeologo eta idazlea (j. 1843).
- Bi Ilargi, txeiene tribu indiarreko buruzagia (j. 1847).
- Eleanor Greatorex, estatubatuar margolari eta irudigilea (j. 1854).
- Francisque Habasque, frantziar historialaria (j. 1842).
- Fisika: Charles Glover Barkla
- Kimika: eman gabe.
- Literatura: Karl Adolph Gjellerup, Henrik Pontoppidan.
- Medikuntza: eman gabe.
- Bakea: Gurutze Gorriaren Nazioarteko Batzordea.
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Denbora unitateak | ||
---|---|---|
attosegundo • femtosegundo • pikosegundo • nanosegundo • mikrosegundo • milisegundo • segundo
|