• La areo de la vino Chianti
• La ekoverda areo Kasentino
• Maremo, (itale: Maremma), malpli loĝata areo, en suda Toskanio kaj Norda Latio

Maremo ne havas limoj bone difinitaj; oni povus dividi ĝin en:

• Norda Maremo, (iam: Maremo de Pizo); ankaŭ konata kiel Maremo de Livorno.
• centre, la Maremo apartenanta al la Provinco Groseto, kiu siavice dividiĝas en:
  • Norda Maremo de Groseto, (iam: de Sieno)
  • Suda Maremo de Groseto.
• sude la Maremo de Latio

Toskanaj urboj kun Eo-grupoj:

Florenco, Maso (it.: Massa), Groseto, Livorno, Pizo, Luko, Pistojo.

Estas multaj termofontoj en Toskanio, kiuj estas aprezataj ekde la antikva romia tempo, se ne pli frue.

• Termofontaj urboj: Bagni di Lucca, Casciana Terme (Pizo), Chianciano Terme (Sieno), Equi Terme (Maso-Kararo), Monsummano Terme (Pistojo), Montecatini Terme (Pistojo), Montepulciano Terme (Sieno), Rapolano Terme (Sieno), San Casciano (Sieno), San Giuliano Terme (Pizo), Saturnia (Groseto), Sorano (Groseto), Venturina (Livorno).
• Marbordoj: Versilio, Piza marbordo, Marbordo de la Etruskoj, Orbetello, Monto Argentario.
• Toskana insularo: Gorgona, Capraia, Elba, Pianosa, Isola di Montecristo, Isola del Giglio, Isola di Giannutri.
• Mugello - Korespondas al la valo de la Sieve, alfluanto de la rivero Arno.
• Valo de Orcia - En la listo de Mondaj Heredaĵoj, la Valo de Orcia estas en provinco Sieno krom la malalta parto de la valo kiu estas en provinco Groseto.
• Montoj, montetoj, kaj valoj: Montalbano, Monto Amiato, Valdarno, Val di Chiana, Val di Cecina, Colline dell'Albegna e del Fiora, Crete Senesi, Piana fiorentina

(...)

Dank' al sia historio kaj al ĝia forta kultura kaj lingva unueco, ĝi estas unu el la italaj regionoj kun la plej malnova kaj plej difinita identeco. La nomo estas tre antikva kaj devenas de la etnonimo uzata de grekoj kaj latinoj por difini la landon loĝata de la etruskoj: "Etruria", poste transformita en "Tuscia" kaj poste en "Toscana".

En modernaj tempoj ĝi estis ĝis 1861 sendependa ŝtato, konata kiel la Granda Duklando de Toskanio. Poste ĝi iĝis parto de la Reĝolando de Sardinio, kaj sekve de Italio.

De klimata vidpunkto, Toskanio prezentas malsamajn karakterizaĵojn de areo al areo. La averaĝaj jaraj temperaturoj, kiuj atingas la plej altajn valorojn ĉirkaŭ 16 °C laŭ la marbordo de la Maremo, emas malpliiĝi dum oni iras enlanden kaj norden; en la ebenaĵoj kaj internaj valoj (meza Valdarno kaj Val di Chiana) estas atingitaj la maksimumaj someraj valoroj, kiuj ofte proksimiĝas kaj tuŝas 40 °C kaj kontrastas kun sufiĉe rigidaj vintraj minimumoj, foje eĉ kelkajn gradojn sub nulo.

Neĝadoj, oftaj en la vintra sezono sur ĉiuj Apeninaj montoj kaj sur la pinto de la monto Amiata, povas atingi ankaŭ la najbarajn montetajn areojn, sed kelkfoje povas okazi ke neĝo atingu ankaŭ la ebenaĵojn.

La plej gravaj toskanaj flughavenoj estas:

• Flughaveno Galileo Galilei de Pizo.
• Flughaveno Amerigo Vespucci de Florenco
• Flughaveno Marina di Campo sur la Insulo Elbo

Aliaj flughavenoj estas en Groseto (civila flughaveno) kaj Sieno (Ampugnano-flughaveno).

La ĉefaj fervojaj linioj kiuj trairas Toskanio estas la linio inter Milano kaj Romo kiu, sekvante la aŭtovojon A1 preskaŭ paralele, tuŝas la toskanajn urbojn Prato, [[de nordo ĝis sudo Florenco] ] kaj Areco. Alia ĉefa itinero estas la Tirena fervojo kiu, sekvante paralele al la Via Aurelia, ligas Ĝenovon al Romo tuŝante Kararon, Massa, Viareggio, Pizo, Livorno kaj Groseto. La tria ĉeflinio en Toskanio estas tiu, kiu ligas Florencon al Pizo tra Empoli, kie sekundara trunko disbranĉiĝas al Sieno de kie ĝi daŭras ambaŭ al Chiusi (intersekciĝo Florenco-Roma) kaj al Groseto (intersekciĝo kun la tirrena linio).

La haveno de Livorno estas la plej grava en Toskanio kaj unu el la ĉefaj italaj havenoj kaj de la tuta Mediteranea Maro, por pasaĝertrafiko kaj ĉefe por varoj.

Pramoj foriras de Porto Santo Stefano al Korsiko kaj Sardio, dum de Livorno multaj ŝipvojoj ligas Toskanio al la insuloj Korsiko, Sardinio , Sicilio.

Krom aŭtovojoj, estas ĉefvojojn (S.G.C.) kun apartaj ŝoseoj kaj du vojoj por ĉiu direkto (ĉefaj eksterurbaj vojoj). Inter ili estas tiu, kiu ligas Florenco al Sieno, tiu, kiu ligas Florenco al Pizo kaj Livorno tra la malsupra Valdarno (Empoli, Pontedera) kaj tiu, kiu ligas Livorno al Groseto, nomata "Variante Aurelia".

• Nacia Parko de la Tosk-Emiliaj Apeninoj - ĝi etendiĝas laŭlonge ĉirkaŭ 60 km de la altaj valoj de la torentoj Parmo kaj Baganza ĝis la Passo delle Forbici, malfermiĝante por inkludi sur la toskana flanko la kalkecan masivon Pania di Corfino, kaj en Emilio la ĉenon Alpoj de Succiso, Monto Cusna, la valo de la rivero Secchia kaj la izolita montaro Pietra di Bismantova.

http://www.parcoappennino.it/index.php

• Nacia Parko de la Toskana Insularo - la Parko establiĝis en 1996 kaj ĝi kovras areon de pli ol 18.000 hektaroj aldone al 40.000 hektaroj da maro. Ĝi estas administrata de la samnoma organizo, kiu havas sian ĉefsidejon en Portoferraio (sur Elba Insulo). La Parko estas sub la jurisdikcio de la Provincoj de Livorno kaj Groseto.

http://www.islepark.it/

• Nacia Parko de la Foreste Casentinesi, Monte Falterona kaj Campigna - Sekvante la Arnon kontraŭflue vi eniras la distrikton de Casentino ĉirkaŭita de montoj norde kaj oriente. Ĉi tie la Nacia Parko de la Foreste Casentinesi, Monte Falterona kaj Campigna proponas unike kortuŝan kaj neforgeseblan sperton: tiu de malkovri unu el la plej malnovaj arbaroj en Eŭropo.

http://www.parcoforestecasentinesi.it/

• Maremma Regiona Parko - la Marema Regiona Parko (Parco Regionale della Maremma), ankaŭ konata kiel Uccellina Park (Parco dell'Uccellina) kovras marbordan regionon inter Principina a Mare kaj Talamone proksime de Groseto, Magliano en Toscana kaj Orbetello, ĝuste ĝis la trajnlinio Livorno – Romo.

http://www.parco-maremma.it/index.php

• Parko de Migliarino, San Rossore kaj Massaciuccoli - la Parko de Migliarino, San Rossore kaj Massaciuccoli estis establita en 1975 kaj kovras 24,000 hektarojn inter Pizo, Viareggio, San Giuliano Terme, Vecchiano kaj Massarossa. Kio igas ĉi tiun parkon tiel speciala estas tio, kio kuŝas ĉirkaŭ ĝiaj limoj: la Tirrenia Maro, Lago Massaciuccoli kaj la riveroj Arno, Serchio, Canale dei Navicelli kaj Morto e Burlamacca.

http://www.parcosanrossore.org/

• Natura parko Montioni - administrita de la Urbaj Administracioj de Groseto kaj Livorno. Parko-statuso de 1998. La parko etendas al pli ol 7000 hektarojn kaj atingas la alteco de 300m ĉe Poggio al Checco, ĝia plej alta punkto. La teritorio havas grandan artan kaj kulturan heredaĵon, de antikvaj arkeologiaj trovaĵoj ĝis etruskaj kaj romiaj restaĵoj kiuj estis trovitaj sub mezepokaj konstruoj kiel ekzemple la Pievaccia, la ruinoj de la kastelo Montioni Vecchio kaj Montioni Termalaj Banejoj.

http://www.parcodimontioni.it/index.html

• Parko de la livornaj montoj - ĝi ampleksas vastan areon inter la distriktoj de Livorno, Collesalvetti kaj Rosignano Marittimo. Ĝia kromnomo estas "la perdita insulo" pro la fakto ke ĉi tiu terpeco estis insulo ĝis ĝi alkroĉis sin al la kontinento antaŭ miloj da jaroj. La parko havas ne nur areojn de elstara natura beleco sed ankaŭ estas tereno de interesaj arkeologiaj, artaj kaj kulturaj eltrovaĵoj.

http://www.parks.it/parco.monti.livornesi/index.html

• Arkeologia Parko de Poggibonsi - la vizito komenciĝas per mallonga dokumenta filmo, kiu ilustras la rezultojn de dek du jaroj da elfosado kaj la plej gravaj arkeologiaj, arkitekturaj kaj naturalismaj aspektoj de la Poggio Imperiale-ejo.

• Parkoj de la Val di Cornia - la Parkoj de la Val di Cornia, en Toskanio, rakontas miljaran historion, kiu komenciĝas ĉe la etruska popolo kaj atestas jarcentojn da eltiro kaj prilaborado de metaloj, proponante ankaŭ grandiozajn naturajn, marbordajn kaj montetajn mediojn. La sistemo inkluzivas 2 Arkeologiajn Parkojn, Naturajn Parkojn, 3 Muzeojn, 1 Dokumentan Centron, inkluditaj en la areo de la kvin municipoj ĉe la ekstrema sudo de la provinco Livorno, kontraŭ la Insulo Elbo.

http://www.parchivaldicornia.it/index.php

• Zoologia Parko de Eŭropa Faŭno en Poppi

http://www.parcozoopoppi.it/

• Parko de Pinokjo - La Parko de Pinokjo estas en Collodi, bela antikva vilaĝo, kiu restis preskaŭ senŝanĝa ekde la lasta jarcento. Ĝia ĉarma kolekto de domoj, enmetitaj inter la montetoj, kondukas la vojon al Vilao Garzoni kaj ĝia belega ĝardeno de la 19-a jarcento, ofte konsiderata inter la plej belaj en Eŭropo.

http://www.pinocchio.it/epo/pinocchio/index.php

• Medici-aj Vilaoj kaj Ĝardenoj en Toskanio - Monda heredaĵo de Unesko konsistanta el 16 gravaj kaj 11 negravaj vilaoj poseditaj de la potenca familio Medici en la 15-a-17-a jarcentoj.

Malgranda elekto de la riĉa regiona toskana kuirarto konsistas el:

• ribollita - supo de pano kun legomoj
• zuppa di verdure — verda legoma supo
• pici — dikaj spagetoj
• pasta e fagioli — pastaĵo kun fazeoloj
• bistecca alla fiorentina (florenca bifsteko)
• prosciutto Toscano - ŝinko kiu laŭleĝe povas esti nomata tia nur se ĝi estas produktita en Toskanio per tradiciaj metodoj. Male al la pli konataj prosciutto de Parmo kaj prosciutto de San Daniele, kiuj estas kuracitaj uzante nur mar-salon, Prosciutto Toscano estas kuracita uzante specialan miksaĵon de mara salo kun diversaj lokaj spicoj, tiel donante al ĝi unikan guston.
• desertoj
  • panforte, tipa Siena densa kuko kun fruktoj kaj nuksoj
  • cavallucci - Sienaj kristnaskaj kuketoj, faritaj kun migdaloj, kandizitaj fruktoj kaj ankaŭ spicoj kiel anizo kaj koriandro, kiuj supozeble devenas de la tempo kiam Sieno havis monopolon pri komerco kun la Oriento.
  • ricciarelli - migdalpastaj kuketoj, ankaŭ specialaĵo de Sieno
  • biscotti di Prato, ankaŭ nomitaj cantuccini - la migdalaj biskvitoj, kiujn la plej multaj vojaĝantoj al Italio jam konas, originis de la toskana urbo Prato kaj daŭre estas fabrikitaj tie

Krome, Toskanio havas siajn proprajn tradiciajn fromaĝojn, inkluzive de Pecorino Toscano, multe pli milda fromaĝo ol la pli konata Pecorino Romano, kaj ĝi estas bonegan akompanon al prosciutto e melone aŭ nur por manĝi kun freŝa pano, kaj Pecorino di Pienza, eble la plej aprezita loka ŝaf-fromaĝo.

Toskanio estas inter la regionoj kiuj havas la plej altan vinproduktadon en Italio, sed ĉi tio ne estas ĝia nura rekordo. Ricasoli kiu venis en posedon de la Kastelo Brolio en Gaiole in Chianti en 1141, estas la plej malnova vinfarejo en Italio, same kiel unu el la plej malnovaj en la mondo . Inter ĝiaj plej konataj DOCG-oj estas la prestiĝa Brunello di Montalcino kaj la universale konata Chianti (kaj la plej malnova Chianti Classico), same kiel: Carmignano, Elba Aleatico Passito, Montecucco Sangiovese, Morellino di Scansano, Suvereto, Val di Cornia Rosso, Vernaccia di San Gimignano (la nura blanka), kaj Vino Nobile di Montepulciano.

La listo de toskanaj DOC-oj estas impona, sed inter ili sen dubo elstaras ĉiuj Bolgheri Sassicaia, kies vinjaro 2015 ricevis la titolon de plej bona vino. en la mondo.

Fine estas la superaj Toskanoj, grupo de vinoj kiuj intence ne respektis la oficialajn diktaĵojn (el kiuj ankaŭ Sassicaia mem estis parto), do kvankam teknike ili estis "simplaj tablovinoj", hodiaŭ ili estas fakte prestiĝaj vinoj ofte je ekskluziva kosto, kiel la Tignanello kaj la Solaia de la Antinori kaj la Ornellaia de la Frescobaldi.

Toskanio havas pli ol 30 vinojn kun Denominazione di origine controllata atestilo, kelkaj el kiuj ankaŭ akiris la Denominazione di origine controllata e garantita atestilon. La normadoj atestas la fortan dediĉon de la homoj de ĉi tiu tero al vitkultivado, kaj ilia profunda scio pri vinfaradteknikoj. Sed kelkaj el la plej bonaj toskanaj vinoj estas etikeditaj kun la malpli strikta Indicazione geografica tipica, ofte signo de pli moderna, "internacia" vino.

La demando pri kion trinki en Toskanio estas facile respondebla. La regiono estas fama pro siaj vinoj, precipe la sangiovese, ruĝa Chianti, Brunello di Montalcino kaj Vino Nobile di Montepulciano kaj la blanka Vernaccia di San Gimignano . El ĉi tiuj, Chianti povas esti io ajn, de malmultekosta, al tre kosta, se temas pri la plej bonaj ekzemploj de Chianti Classico, mondklasa vino. La vinoj de Montalcino kaj Montepulciano estas ĝenerale de alta normo, kaj aparte Brunello regule ricevas multajn premiojn (io kio reflektiĝas ankaŭ pri la prezo). Se vi ne pretas pagi riĉaĵon por via vino sed tamen ŝatus ion bonan, kaj Montalcino kaj Montepulciano havas la ordinaran version de siaj vinoj, Rosso di Montalcino kaj Rosso di Montepulciano.

El tiuj tradiciaj vinoj eble nur Brunello havas la potencon akompani grandan florencan bifstekon, bistecca alla fiorentina. Por io pli karnoplena, vi devas turni sin al la Superaj Toskanaj vinoj. Tiuj kutime uzas cabernet sauvignon por kompletigi aŭ por tute anstataŭigi la tradiciajn vinberojn. Famaj ekzemploj estas Sassicaia kaj Tignanello.

Dum la Itala Kongreso de Esperanto, kiu okazis de la 24-a ĝis la 31-a de aŭgusto 2024 en Montecatini Terme, specialan seminarion pri la kongresa temo "Esperanto por lingva kaj interkultura kompetento" gvidis Duncan Charters kaj Ilona Koutny.