Martin Crusius

Martin Crusius (1526-1607)
Compendium Theologiae verko eldonita en 1581
Persona informo
Naskiĝo	19-a de septembro 1526 en Walkersbrunn, hodiaŭ distrikto Gräfenberg en Supra Frankonio, Germanio
Morto	7-a de marto 1607 en Tübingen, Germanio
Lingvoj	latina vd
Ŝtataneco	Germanio vd
Alma mater	Universitato de Tübingen
Memorigilo
Familio
Patro	Martin Krauß (en) vd
Infanoj	Martin Crusius (en) vd
Profesio
Okupo	historiisto universitata instruisto klasika filologo klasikisto vd
Aktiva en	Tübingen vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Martin CRUSIUS (1526-1607) (Walkersbrunn, hodiaŭ distrikto de Gräfenberg, Supra Frankonio, Germanio, 19-a de septembro 1526 - Tübingen, Germanio, 7-a de marto 1607) estis germana klasika filologo, historiisto, universitata profesoro, humanisto, helenisto kaj latinisto. Li instruis la latinan kaj la grekan en la Universitato de Tübingen. Lia ĵurnalo "Diarium Martini Crusii" ankoraŭ konserviĝas en la biblioteko de la universitato.

Martin Kraus estis la filo de Martin Krauß la Maljuna (ĉ. 1494-1554), devena de Pottenstein, predikisto en Walkersbrunn de 1520 ĝis 1527 (de 1525, evangelia pastro). Li studis en la Gimnazio en Ulm kaj en la klostro de Strasburgo. En 1551, li iris al Tübingen kiel "magister" (majstro de la kortego aŭ mentoro) de du junaj viroj kaj petis pri ofico, sed sen sukceso. Li tiam moviĝis reen al Strasburgo, kie li donis lecionojn en la loka Gimnazio. En 1554 li estis vokita al la rektorato de la latina lernejo de Memmingen, post kio li revenis al Tübingen, en 1559, kiel akompananto de akademiulo nomita Dietlmeyer; En tiu urbo li akiris postenon kiel instruisto pri la greka kaj la latina. Tie li ankaŭ okupis la oficon kiel instruisto pri Retoriko, en 1564. Li donis lecionojn pri Sofoklo, Tukidido, Homero, Aristotelo kaj Galeno kaj baldaŭ akiris tian famon kiel helenisto ke nova klasĉambro devis esti konstruita por li kaj multaj eksterlandanoj, specife la denaskaj grekoj, venis al Tübingen por aŭskulti lin. Li ankaŭ persone helpis kelkajn studentojn kovri kostojn kaj subtenadon.

Li venis en kontakton kun multaj eksterlandaj akademiuloj, multaj el kiuj venis al Tübingen por viziti lin. Granda nombro da manuskriptoj atestas pri lia laborkapablo kaj erudicio, kaj precipe lia naŭ-voluma taglibro, en kiu li ne nur registris siajn spertojn, sed ankaŭ siajn legadojn kaj kompilis eltiraĵojn el presitaj libroj kaj manuskriptoj. Krom siaj studoj, li ankaŭ ŝajne estis tre societema laŭ naturo. En sia taglibro, li plurfoje raportas pri bankedoj, kiujn li mem organizis aŭ al kiuj li estis invitita, kaj ne nur priskribas la manĝantojn kaj la konversacion sed ankaŭ raportas pri tio, kion oni manĝis kaj trinkis kaj kiom longe daŭris la bankedo.

Li konservis ampleksajn ligojn kun eksterlandaj (inkluzive de grekaj) akademiuloj, kiel ekzemple multjara korespondado kaj 25-jara amikeco kun Theodosios Zygomalas (1544-1607), multaj el kiuj venis al Tübingen por viziti lin.

Crusius ankaŭ estis amiko kun la advokato, poeto Sebastian Hornmolt la Juna (1562-1634).

Granda nombro da manuskriptoj kaj precipe lia taglibro ("Diarium"), kiu kovras la periodon de 1573 ĝis la 15-a de majo 1605, atestas pri liaj klopodoj kaj erudicio, en kiuj li registris ne nur liaj spertoj, sed ankaŭ liaj legado kaj eltiraĵoj el presitaj kaj kolektitaj manuskriptoj.

La dua edzino de Martin Crusius, kun kiu li edziĝis en 1562 estis Katharina Vogler (1536-1566), filino de Würzkrämer kaj spickomercisto Jakob Vogler (1503-1575) de Tübingen kaj Catharina Kirsmann (1511-1576) de Calw. En 1567 en Esslingen li edziĝis kun sia tria edzino Katherina Vetscher († 1587), filino de la Konstanca flegistino kaj konsilisto de Esslingen Urban Vetscher (* ĉirkaŭ 1487; † 1577) kaj Magdalene Gigler kaj bofratino de la Tübingen-profesoro pri medicino Georg Hamberger (1537-1599).

• Martini Crusii puerilis in lingua Latina institutionis pars ..., 1556
• Philippi Melanthonis elementorum rhetorices libri duo, kune kun Filipo Melanktono, Hermolaus Babaro la Juna kaj Giovanni Pico della Mirandolo, 1564
• Martini Crusii Poematum Graecorum Libri Duo, 1567
• Nomenclatvra Rervm Latino germanica, 1570
• Grammatica Graeca, cum Latina congruentis, 1573
• Civitas Coelestis, Seu Catecheticae Conciones, 1578
• Elementa rhetorices, kune kun Filipo Melanktono, 1582
• Ad Hieron. Viscerum Vemdingensem et Hierem, 1582
• Turcograecia, 1584
• Aethiopicae Heliodori historiae epitome, 1584
• De visu et caecitate oratio, 1587
• Oratio de Regina Rom. Augusta Irena, vel Maria Graeca: Philippi Suevi, quondam Romani Caesaris, charissima uxore, 1593
• Martini Crvsii Oratio, De Vetvstissimo VVirtembergensis Dvcatvs Oppido Calva, 1595
• Martini Crusii Grammaticae Graecae, cum Latina congruentis Pars ..., 1608