Montokoturno

Montokoturno
Montokoturno
Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia Filumo: Ĥorduloj Chordata Klaso: Birdoj Aves Ordo: Kokoformaj Galliformes Familio: Odontoforedoj Odontophoridae Genro: Oreortyx Specio: O. pictus
Dunomo
Oreortyx pictus (Baird, 1858)
Konserva statuso
Konserva statuso: Malplej zorgiga
Aliaj Vikimediaj projektoj
Sistematiko en Vikispecioj
Komunejo pri Montokoturno
v • d • r

La Montokoturno, (Oreortyx pictus), estas specio de birdoj de la familio de Odontoforedoj kaj ordo de Kokoformaj. Ĝi estas malgranda surgrundoloĝanta birdo de la grupo de Amerikaj koturnoj kaj estas la ununura de la genro Oreortyx, kiu foje estas inkludata en Callipepla. Tio ne taŭgas, ĉar la prauloj de la Montokoturno diverĝis el aliaj Amerikaj koturnoj pli frue ol la kolinoj, ne pli malfrue ol antaŭ 6 ma^[1].

La averaĝa longo de tiu birdo estas 26-28 cm kun enverguro de 35-40 cm) kaj havas relative mallongajn, rondoformajn flugilojn kaj longajn, senplumajn krurojn. Tiuj birdoj estas facile rekoneblaj pro siaj kapopintaj plumoj, kiuj estas pli mallongaj ĉe la ino. Ili havas brunan vizaĝon kun blanka malantaŭokula strio kiu estas bordo, grizajn kronon, kolon, bruston, iom pli brunecajn dorson kaj unuarangajn vostoplumojn kaj subajn partojn brunajn kaj kun tre markataj blankaj strimakuloj ĉefe flanke.

Tiuj nearktisaj birdoj loĝas ĉe monta ĉaparalo, okcidente de la Roka Montaro de Usono al Kalifornia Duoninsulo en Meksiko. Ĝi estis enmetita en Brita Kolumbio en Kanado, kaj kelkaj areoj de Vaŝingtonio en Usono. Ĝi povas troviĝi ĝis 3000 m super marnivelo. Ili estas loĝantaj birdoj; tamen kelkaj populacioj povas esti altitudaj migrantoj en kelkaj montaj teritorioj.

La Montokoturno ĉefe moviĝas piedire, kaj povas moviĝi surprize rapide tra arbustaro kaj subkreskaĵaro. Fine de somero, aŭtune kaj vintre, plenkreskuloj kaj nematuruloj kuniĝas en familiaj grupoj de ĝis 20 birdoj. La birdokutimaro povas esti sekretema. La flugmaniero estas kutime mallonga kaj eksploda, kun multaj rapidaj flugilfrapoj sekve de malrapida glitado surgrundena.

Ties dieto konsistas ĉefe el planta materialo kaj ĉefe semoj. La idoj estas klare pli insektovoraj ol la plenkreskuloj, kaj laŭgrade konsumas pli da planta materialo dum ili maturiĝas.

Reproduktado ĉe la Montokoturno estas monogama, kaj rare gregema. La ino kutime demetas 9-10 ovojn en simpla skrapaĵo kaŝita inter vegetaĵaro, ofte ĉe la bazo de arbo aŭ arbusto, kutime ĉe akvo. Kovado daŭras 21-25 tagojn, kutime plenumata de la ino kaj rare de la masklo. La idoj estas frumaturaj, kaj elnestiĝo okazas kun la gepatroj nur horojn post eloviĝo.

Ĝi ne estas konsiderata minacata fare de la IUCN, ĉar ĝi ĝuas ampleksan teritorion. Tamen ties sukceso estas ligata al sufiĉa biotopo, kiu etendas en pli malvarmaj kaj pli aridaj klimatoj. Oni trovis subfosiliajn restaĵojn ekzemple ĉe Rocky Arroyo ĉe la Montoj Guadalupe kaj Groto Shelter, Nov-Meksiko, kie nune jam ne plu sufiĉa habitato ekzistas jam. La trovataj ostoj datas el fino de la lasta glaciepoko ne multe pli antaŭe de 8000 a.K.^[2].

• BirdLife International (2004). Oreortyx pictus. Internacia Ruĝa Listo de Endanĝeritaj Specioj, eldono de 2006. IUCN 2006. Elŝutita 11a Majo 2006. Malplej Zorgiga.
• Carroll, John P. (1994): 4. Mountain Quail. In: del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew & Sargatal, Jordi (eds.): Handbook of the Birds of the World, Volume 2 (New World Vultures to Guineafow): 423, plate 39. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-87334-15-6
• National Geographic Society (2002): Field Guide to the Birds of North America. National Geographic, Washington DC. ISBN 0-7922-6877-6
• David Allen Sibley (2000): The Sibley Guide to Birds. Alfred A. Knopf, New York. ISBN 0-679-45122-6
• Zink, Robert M. & Blackwell, Rachelle C. (1998): Molecular systematics of the Scaled Quail complex (genus Callipepla). Auk 115 (2): 394-403. PDF plena teksto Arkivigite je 2008-09-10 per la retarkivo Wayback Machine

Portalo pri Birdoj

• Filmetoj de Montokoturno ĉe Internet Bird Collection
• Fotaro de Montokoturno
• Retejo de Montokoturno