Modelo (arto)

Ĉi tiu artikolo temas pri korpo kiel modelo en arto. Koncerne aliajn signifojn aliru la apartigilon Modelo.

Modelo estas homo, kiu prezentas sian korpon antaŭ pentristo, fotisto, skulptisto aŭ spektakloartisto, aŭ antaŭ klaso, kiu lernas ĉi tiujn artajn profesiojn, por produkti artaĵon bazitan sur la modela figuro, sen fidi nur sur imago.

Kiam la modelo laboras, li estas petata resti en fiksa pozicio (oni diras, ke li "pozas") kaj ne paroli dum kelkaj minutoj aŭ horoj. Kelkfoje la modelo estas uzata nur en parto de la krea procezo, kiu povas esti sufiĉe longa, kaj pli ofte la artisto estas kontenta kun portretaj fotoj de la modelo.

La okupo kutime ne estas plentempa laboro sed flanka, kvankam ekzistas homoj, kies profesio estas modelado. Modeloj povas esti de ambaŭ seksoj. Pagitaj modeloj ne estas kutime rekonitaj, kaj kutime restas anonimaj. En aliaj kazoj, la modelo inspiras la artiston, kies laboro dependas de lia ĉeesto, kaj tiam ofte estas ankaŭ referenco al lia identeco. En aliaj kazoj la modeloj estas parto de la privata mondo de la artisto, kaj tute ne estas profesiuloj. Usona ilustristo, Norman Rockwell, uzas amikojn kaj najbarojn kiel modelojn por laboro, ĉu komerca reklamo aŭ arta laboro.

Kiam la modelo estas fakte persono serĉanta artaĵon kiu prezentas sian figuron, li pagas la artiston por sia laboro. En tiaj kazoj ĝi ne estas modelo sed kliento "sidanta" antaŭ la artisto. Tio estis antaŭe akceptita nur en alta socio ĉar tia artverko ne estis malmultekosta.

La uzo de la modelo verŝajne komenciĝis en antikva Grekio. En tiu tempo modeloj kun kaj sen vestaĵo estis utiligitaj kiel videblas el la skulptaĵoj de tiu periodo. Poste en la Mezepoko tiu uzo de la nuda korpo estis verŝajne ĉesigita, eble pro la influo de kristanismo. Kun la apero de la Renesanco, la artistoj revenis kaj uzis modelojn por siaj verkoj. Ŝajnas, ke kun la tempo la referenco al la homa korpo ŝanĝiĝis, kaj kun ĝi la sinteno al ĝia uzo en arto.

Nuda modelo estas modelo, kiu prezentas sian korpon kiam ŝi aŭ li estas nuda, por krei bildon aŭ statuon.

Nuda modelado por arto diferencas de pornografio en tio, ke ĝia celo ne estas krei stimulon por la eligo de seksaj impulsoj, sed uzi la korpon por krei arton.

Ekde la komenco de la uzo de fotarto, ankaŭ estis bezonataj modeloj por ĉi tiu arto. Ĉar bezonis tempon por ke ankaŭ fotarto estu konsiderita formo de arto, fotistoj havis malfacilecon en akirado de modeloj, kaj precipe nudaj modeloj. Posttempe, regularoj estis realigitaj kiuj konservas la rajtojn de la modelo al privateco. Ekzistis kazoj kiam modeloj en pli posta aĝo gajnis famon kaj iĝis steluloj en sia propra rajto, en kiuj ekestis demandoj koncerne la rajtojn uzi tiujn fotojn, ĉar ilia valoro pliiĝis, pro la evoluo de la modelo kaj ne la pliiĝo de la graveco de la fotisto.