Lilialoj
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
| lilio Lilium L. | ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||
La lilialoj (latine Liliales) estas planta ordo el unukotiledonaj angiospermoj. Tiu ordo enhavas 10 familiojn, ĉirkaŭ 70 genrojn kaj preskaŭ 1800 speciojn[1],[2]. Ĝia tipa genro estas lilio[3].
En tiu ordo, oni trovas interalie la lilion, la tulipon, la trilion, aŭ la smilakon.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]Laŭ la 4-a klasifiko de la Angiosperma Filogeneza Grupo (angle Angiosperm Phylogeny Group, mallonge AFG), la lilialoj konsistas el la jenaj dek familioj:
- Alstroemeriaceae
- Campynemataceae
- Kolĥikacoj Colchicaceae
- Corsiaceae
- Liliacoj Liliaceae
- Melantiacoj Melanthiaceae
- Petermanniaceae
- Philesiaceae
- Ripogonaceae
- Smilakacoj Smilacaceae
Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (7 maj. 2020)[1],[2], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[4]:
- Angiospermae - angiospermoj
- Liliales Perleb - lilialoj
- Alstroemeriaceae Dumort. - alstremeriacoj
- Alstroemeria L. - alstremerio
- Bomarea Mirb. - bomareo
- Drymophila R. Br. - drimofilo
- Luzuriaga Ruiz & Pav. - luzuriago
- Schickendantziella - ŝikendancielo
- Campynemataceae Dumort. - kampinemacoj
- Campynema Labill. - kampinemo
- Campynemanthe Baill. - kampinemanto
- Colchicaceae DC. - kolĥikacoj
- Androcymbium Willd. - androcimbio
- Baeometra Salisb. ex Endl. - beometro
- Burchardia R. Br. - burkardio
- Camptorrhiza Hutch. - kamptorizo
- Colchicum L. - kolĥiko[5]
- Disporum Salisb. - disporo
- Gloriosa L. - gloriozo[6]
- Hexacyrtis Dinter - heksacirtido
- Iphigenia Kunth - ifigenio
- Kuntheria Conran & Clifford - kunterio
- Littonia Hook. - litonio
- Merendera Ramond - merendero
- Ornithoglossum Salisb. - ornitogloso
- Sandersonia Hook. - sandersonio
- Schelhammera R. Br. - ŝelhamero
- Tripladenia D. Don - tripladenio
- Uvularia L. - uvulario
- Wurmbea Thunb. - vurmbeo
- Corsiaceae Becc. - korsiacoj
- Arachnitis Phil. - araknito
- Corsia Becc. - korsio
- Corsiopsis - korsiopso
- Liliaceae Juss. - liliacoj
- Amana Honda - amanao*
- Calochortus Pursh - kalokorto
- Cardiocrinum (Endl.) Lindl. - kardiokrino
- Clintonia Raf. - klintonio
- Erythronium L. - eritronio[7]
- Fritillaria L. - fritilario[8]
- Gagea Salisb. - gageo[9]
- Lilium L. - lilio[3]
- Lloydia Salisb. ex Rchb. - lojdio**
- Medeola L. - medeolo
- Nomocharis Franch. - nomokarito
- Notholirion Wall. ex Boiss. - notolirio
- Oakesiella Small - oaksielo
- Prosartes D. Don - prozarto
- Pseudogaltonia - pseŭdogaltonjo
- Scoliopus Torr. - skoliopodo
- Streptopus Michx. - streptopodo
- Tricyrtis Wall. - tricirtido
- Tulipa L. - tulipo[10]
- Melanthiaceae Batsch ex Borkh. - melantiacoj
- Amianthium A. Gray - amiantio
- Anticlea Kunth - antikleo*
- Chamaelirium Willd. - kamelirio
- Chionographis Maxim. - kionografido
- Helonias L. - helonio
- Heloniopsis A. Gray - heloniopso
- Melanthium - melantio
- Paris L. - pariso[11]
- Pseudotrillium - pseŭdotrilio
- Schoenocaulon A. Gray - skenokaŭlo
- Stenanthium (A. Gray) Kunth - stenantio
- Toxicoscordion - toksikoskordio
- Trillium L. - trilio[12]
- Veratrum L. - veratro[13]
- Xerophyllum Michx. - kserofilo
- Ypsilandra Franch. - ipsilandro
- Zigadenus Michx. - zigadeno
- Petermanniaceae Hutch. - petermaniacoj
- Petermannia F. Muell. - petermanio
- Philesiaceae Dumort. - fileziacoj
- Rhipogonaceae Conran & Clifford - ripogonacoj
- Rhipogonum J.R. Forst. & G. Forst. - ripogono
- Smilacaceae Vent. - smilakacoj
- Alstroemeriaceae Dumort. - alstremeriacoj
- Liliales Perleb - lilialoj
- *genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.
- **genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Liliales ĉe World Flora Online
- ↑ 2,0 2,1 Angiosperms ĉe The Plant List. Arkivita el la originalo je 2017-04-19. Alirita 2020-05-07.
- ↑ 3,0 3,1 lilio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ Listo de plantoj baza ĉe Google Sheets
- ↑ kolĉiko en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ gloriozo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ eritronio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ fritilario en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ gageo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ tulipo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ pariso en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ trilio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ veratro en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ smilako en PIV ĉe vortaro.net
- Vinnersten, A.; K. Bremer (2001). “Age and biogeography of major clades in Liliales”, American Journal of Botany (en) 88 (9), p. 1695–1703. doi:10.2307/3558415.
- Sen, Sumitra (1975). “Cytotaxonomy of Liliales”, Feddes Repertorium (en) 86 (5), p. 255–305. doi:10.1002/fedr.19750860502.
- Rudall, P.; et al. (2000) “Consider the lilies: systematics of Liliales”, Monocots: Systematics and evolution (Proceedings of the Second International Conference on the Comparative Biology of the Monocotyledons, Sydney, Australia 1998) (angle), p. 347–359.
